Verkeerskundigen, aan wie geven we de ruimte?

“We moeten harde keuzes durven maken over wie we de ruimte geven”, stelt Fietsersbond-directeur Esther van Garderen. Wethouder Bas van Leeuwen (Haarlem, D66, mobiliteit) verduidelijkt: “Geef de fietser de ruimte, in letterlijke zin.”

Verkeerskundigen kunnen een rol spelen in het vervangen van autokilometers, aldus Van Leeuwen, “door het te hebben over de ruimte en de inrichting, en niet over het aantal vervoersbewegingen. Dat sluit ook veel meer aan bij de wensen van gebruikers, gebruik dáár je expertise. Op het Nationaal Verkeerskundecongres was ik bij een lezing over de stad Groningen. Daar had men bewoners van een straat gevraagd wat men belangrijk vond. Voor de deur parkeren stond pas op de tiende plek, een schone en groene straat vonden de inwoners veel belangrijker.”

GOW30

“Je ziet nu dat traditionele verkeerskundigen denken dat een gebiedsontsluitingsweg met een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur (GOW30) niet kan als er bijvoorbeeld ook openbaar vervoer overheen moet, maar het kan wél en het biedt kansen om meer ruimte aan de fiets te geven”, vervolgt Van Leeuwen.
“Ov in grotere steden rijdt gemiddeld al helemaal geen 30”, vult Van Garderen aan. “Voor het invoeren van GOW30 is onder meer onderzoek gedaan door een groot adviesbureau, waaruit bleek dat ‘gewone burgers’ vonden dat je best overal een bordje ‘30’ neer kon zetten, terwijl de klassiek geschoolde verkeerskundige dan al heel snel denkt ‘kan niet’, omdat het niet in het klassieke straatje past. Maar je kunt ook beginnen met bebording en daarna de straat aanpassen.”

Durf te verbeelden

Van Leeuwen: “Durf te verbeelden. Iemand die dat heel mooi doet is Jan Kamensky, die laat in zijn animaties zien hoe een weg of straat er óók uit kan zien als we ruimte geven voor de mens, in plaats voor verkeer. Dat vergt veel voorstellingsvermogen en visualiseren helpt daar enorm bij. Belangrijk, want wij hoeven verkeerskundigen toch niet uit te leggen dat er altijd latente vraag is, maar moet je daar dan altijd op inrichten of ga je ruimte geven aan de fietser en de voetganger?”

Oude oplossingen vervangen door nieuwe

Van Garderen: “Oude oplossingen werken duidelijk niet meer. Als we veel nieuwe woningen willen bouwen, mag dat niet resulteren in het verlies van al het groen. We kunnen wel bouwen, maar we moeten die inwoners niet op oude manieren laten reizen en daarvoor oude oplossingen – extra opstelstrookje hier, spitsstrookje daar – blijven inzetten. We moeten anders denken over mobiliteit.”

“We hebben al decennia goede Rijksautowegen”, stelt Van Leeuwen, “maar hoe kan het dat we geen fietssnelwegen hadden? Gelukkig zie je nu wel meer aandacht voor de fiets, ook in het Nationaal Toekomstbeeld Fiets. En uit de inzet van forse middelen voor de fiets bij nieuwbouw in de komende jaren, blijkt wel dat de fiets ook door het Rijk als serieus vervoermiddel wordt gezien.” Vlak na dit interview werd bekend dat er ruim een miljard beschikbaar is voor ‘de fiets’ in het kader van de woningbouwopgave.