Minder Hinder: zo snel mogelijk naar een gebiedsgerichte aanpak

“De Minder Hinder-aanpak bij wegwerkzaamheden is achterhaald”, stelt Marjolein Brandt van XTNT. “Daarom wordt gewerkt aan landelijke vernieuwing van de aanpak, en dat is hard nodig. Met de hoeveelheid hinderprojecten die de komende jaren op stapel staan, is het tijd voor een geïntegreerde, gebiedsgerichte aanpak.”

“De Minder Hinder-aanpak is nu, logischerwijs, gericht op het zoveel mogelijk voorkomen van hinder tijdens een project. Maar met de enorme vervangings- en renovatieopgave die ons te wachten staat, missen we op die manier echt kansen."

Gemiste kansen

“We zien nu vaak dat ieder project zelf bezig is met een Minder Hinder-aanpak. Dat is niet efficiënt, en met de grote vervangings- en renovatieopgave kan dat ook niet meer. Dan leg je bijvoorbeeld een tijdelijke bypass aan, om die na het project weer af te breken. Terwijl dezelfde bypass voor een volgend project een jaar later weer heel handig kan zijn. Dat is niet uit te leggen. Ik zeg dan, ‘laat die bypass liggen’. Datzelfde principe geldt ook bijvoorbeeld voor het stimuleren van de fiets of thuiswerken. Het is doodzonde om de fietser of de thuiswerker na afloop van de wegwerkzaamheden weer ‘los te laten’ en vervolgens voor het volgende project weer met nieuwe acties te komen. Idealiter zet je maatregelen die werken tijdens de werkzaamheden dus door ná de werkzaamheden. Sterker nog: werkzaamheden en hinder kunnen dienen als katalysator voor de mobiliteitstransitie. We moeten echt proberen om die tijdelijke gedragsveranderingstructureel te maken.”

Gebiedsgerichte aanpak

Het structureel inzetten van kansrijke Minder Hinder-maatregelen is echter zo simpel nog niet. Een probleem is bijvoorbeeld de financiering: het Minder Hinder-geld zit in projectpotjes, niet in gebiedspotjes. ”Daarom voerden we bij het project Renovatie Heinenoordtunnel bijvoorbeeld langdurig overleg met de regio over de maatregelen die partijen liefst structureel wilden realiseren en hoe we dat gefinancierd konden krijgen. Dat resulteerde erin dat we afgelopen zomer een overeenkomst sloten waarin het Rijk, de provincie Zuid-Holland, de gemeente Hoeksche Waard en het waterschap Hollandse Delta sámen in structurele maatregelen investeren. En dus komt die bypass er nu permanent en  zetten we meteen mooie permanente fietsenstallingen op de P+R-locaties neer, in plaats van tijdelijke fietsenrekken voor alleen de renovatie.”

Deze overeenkomst is een mooi voorbeeld van een gebiedsgerichte bereikbaarheidsaanpak. Dat lukte alleen doordat partijen verder keken dan alleen de renovatie van de Heinenoordtunnel. Zij zagen ook de waarde in van de maatregelen voor andere projecten die er nog aankomen, en voor de eigen beleidsambities op de langere termijn. Brandt: “Wil je projectoverstijgend werken, dan is dat cruciaal. Dan moet je echt projecten en beleidsdoelen aan elkaar verbinden. En zo ook andere financiële bronnen aanboren.”

Overheidsfeestje

Om een gebiedsgerichte aanpak echt te laten slagen, is samenwerking tussen publiek, overheid en bedrijfsleven essentieel. Het verkeer op de weg is immers niet alleen een overheidskwestie, verkeer is vaak onderweg van en naar dat bedrijfsleven. Denk aan de forens, de meubelboulevard-bezoeker en de vrachtwagenchauffeur. “De huidige aanpak is te vaak een overheidsfeestje. Maar om de regio bereikbaar te houden, is inzet op slim reizen, slim werken en slimme logistiek cruciaal. Daarvoor heeft het bedrijfsleven een belangrijke sleutel in handen. Koepels en belangenverenigingen verdienen daarom een serieuze rol in de gebiedsgerichte aanpak. Bepaal sámen wat je doelen zijn en hoe je die wilt bereiken. En zend sámen een eenduidige boodschap naar de achterban, over hoe belangrijk het is dat bedrijven meedoen.”

Doorpakken

Een gebiedsgerichte, toekomstbestendige Minder Hinder-aanpak is complex. Veel zaken moeten we anders organiseren, ook op financieel gebied. “Er wordt daarom hard gestudeerd op hoe we gebiedsgericht kunnen werken, daar worden vuistdikke rapporten over geschreven. Dat is ook goed, maar het is nu wel zaak om door te pakken”, stelt Brandt. “Durf te experimenten, leer van de ervaringen en stel de aanpak bij waar het nodig blijkt. De urgentie is groot. We moeten voorkomen dat de huidige thuiswerkers straks massaal weer in de auto stappen. En er komt een hausse aan projecten onze kant op. Dus we moeten nú aan de bak en echt meters maken in een samenhangende, gebiedsgerichte bereikbaarheidsaanpak.”