Meer investeringsruimte IenW, maar nog niet genoeg

De Rijksoverheid begroot voor 2022 een bedrag van 10,3 miljard euro voor Infrastructuur en Waterstaat. Dat is 1 miljard meer dan in 2021, maar volgens de mobiliteitssector is dat nog zwaar onvoldoende. Volgens Steven van Eijck, voorzitter van de Mobiliteitsalliantie, moet een nieuw kabinet met een ambitieuzere investeringsagenda komen.

Tijdens Prinsjesdag, op dinsdag 21 september, werd de Miljoenennota 2022 bekend gemaakt. Na anderhalf jaar coronacrisis staat de Nederlandse economie er verrassend goed voor, zo schrijft demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra, met een verwachte economische groei van 3,5 procent in 2022. Daarom kan meer geïnvesteerd worden.

Het demissionaire kabinet stelt zich traditiegetrouw terughoudend op in het doen van extra investeringen, behalve op een aantal thema’s zoals klimaatverandering. Zo gaat 3 miljard euro naar subsidies voor duurzame energie en innovaties om de CO₂-uitstoot te beperken, waaronder subsidies op elektrische personenauto’s. Nog eens 1,3 miljard euro wordt gestoken in de verbetering van de energie-infrastructuur.

Eerste stappen

Van de IenW-begroting van 10,3 miljard euro laat het ministerie weten dat er 3,6 miljard euro in beheer, onderhoud, vervanging en renovatie gaat zitten. Rijkswaterstaat gebruikt 2,1 miljard voor het hoofdwegennet en vaarwegen, ProRail 1,5 miljard voor het spoor.

Het ministerie geeft zelf ook aan dat de tekorten in de toekomst écht fors zijn en dat dit bedrag nog lang niet genoeg is, maar dat de organisaties hiermee tenminste eerste stappen kunnen zetten.

De echt grote investeringen in mobiliteit lijken daarmee te worden doorgeschoven naar een volgend kabinet. Vanuit verschillende toekomstbeelden worden structureel meer gelden voor IenW verlangd. Het Deltaplan Mobiliteit 2030 van de Mobiliteitsalliantie heeft het bijvoorbeeld over 3 miljard extra per jaar, terwijl het Toekomstbeeld OV 2040 vraagt om 2 miljard extra per jaar. Aan die oproepen wordt dus nog geen gehoor gegeven.

Eerste stappen

Steven van Eijck, voorzitter van de Mobiliteitsalliantie, laar weten blij te zijn dat het kabinet meer geld uittrekt voor beheer en onderhoud en een extra subsidie voor elektrisch rijden in het leven roept. "Voor een demissionair kabinet zijn dat serieuze stappen. Maar de opgaven rond mobiliteit zijn zo groot, dat het te weinig is. Het is hoog tijd dat mobiliteit hoger op de agenda komt en dat het nieuwe kabinet met een ambitieuze investeringsagenda komt."

Hij vindt dat er een masterplan moet komen, waarin grote opgaven als woningbouw, klimaat en stikstof in samenhang worden aangepast.  "Komt er geen masterplan mét stikstofruimte, mét investeringen in nieuwe infrastructuur en mét oplossingen om reizigersstromen te spreiden, dan gaan die 1 miljoen extra woningen er nooit komen. En als ze er al komen, dan zitten de bewoners straks muurvast omdat hun huis onbereikbaar is. Bevoorrading en bezorging lopen bovendien spaak. Voor een groener Nederland met meer inwoners zijn investeringen in mobiliteit onmisbaar.”

Ook is de 300 miljoen extra per jaar voor beheer en onderhoud te weinig. IenW liet zelf al onderzoeken dat 1 tot 1,5 miljard euro extra voor beheer en onderhoud nodig is. In het Deltaplan Mobiliteit 2030 verlangt de Mobiliteitsalliantie 3 miljard extra per jaar om toekomstige infrastructuur te bekostigen. "Nieuwe investeringsbeslissingen over het verbeteren en aanleggen van nieuwe infra moeten nu gemaakt worden", aldus Van Eijck. “Huizen staan er eerder dan dat nieuwe verbindingen er liggen, laten we niet dezelfde fouten maken als in het verleden en infra tijdig in de planvorming betrekken.”

‘Voor goede ideeën is altijd geld’

In het komende nummer van OV-Magazine vertelt Marjan Rintel, president-directeur van NS, hierover: “Met alleen het intensiever benutten van de huidige infra komen we er niet. We moeten investeren in beheer en onderhoud van bestaande infrastructuur én nieuwe investeringen doen om klaar te zijn voor de verwachte sterke groei in reizigersaantallen. We moeten een enorme inhaalslag maken en dat kan alleen met 3 miljard euro extra per jaar.”

Christel Mourik, directeur van de Metropoolregio Rotterdam – Den Haag, voegt toe: “Als we meer woningen gaan bouwen, die bereikbaar willen maken en we duurzame mobiliteit nastreven dan is versterking van ov de oplossing. Dus als we onze doelstellingen willen halen, moeten de investeringen loskomen. Dát verhaal breng ik graag naar Den Haag. Ik ga niet roepen dat ik meer geld nodig heb, maar ik heb wel geleerd dat er voor goede ideeën altijd geld is.”

Wilt u het komende nummer van OV-Magazine, thema Infrastructuur, thuis ontvangen? Neem dan een digitaal of papieren abonnement.