Ivo Beerens: Koffiedrinken op IJsland in plaats van bij de buren

Verandert de wereld, dan verandert de mobiliteit. Wordt woon-werkverkeer minder door ICT, dan compenseren mensen dat met verplaatsingen naar andere activiteiten. ‘We signaleren deze trends en vertalen ze naar onze werkzaamheden’. Aan het woord Ivo Beerens, adviseur Mobiliteit bij Royal HaskoningDHV in Rotterdam.

Beerens en zijn collega’s adviseren overheden en private partijen over uiteenlopende mobiliteitskwesties in heel Nederland. Beerens: ’Wij zitten vooral aan de voorkant van mobiliteitsprojecten, dus in de planfases, en in verkeersmanagement. Omdat we een breed georiënteerd bedrijf zijn, halen we intern veel synergie uit gerelateerde kennisgebieden als milieu en infrastructuur.’

In hoofdlijnen ziet Beerens met name een grote diversiteit aan trends op een heel breed terrein. Dat gaat van sociaal-demografisch (vergrijzing, diversiteit), economisch (groei en krimp, flexibilisering van de arbeidsmarkt en andere vormen van detailhandel), tot technologie en ICT (zelfrijdende voertuigen, schone brandstoffen). Beerens: ‘Hierdoorheen spelen twee dominante ontwikkelingen: nieuwe speelvelden en connectiviteit. Denk aan de spelers die zich richten op de ontwikkeling van de zelfsturende auto. En denk ook aan de consument, de mobilist die zich nadrukkelijker manifesteert en meer ‘eigen’ keuzes wil maken. Ondertussen zijn we steeds meer online en worden voertuigen en infra slimmer. Opvallend is dat ‘het zelfrijdende voertuig’ en de daarvoor randvoorwaardelijke ontwikkeling van connectiviteit tussen mens, voertuig, infra, al minder ver van ons bed is dan pakweg vijf jaar geleden.’

ICT en connectiviteit hebben vervolgens weer een toenemende impact op de trends in de samenleving als geheel, signaleert Beerens. ‘Denk aan veranderingen in de detailhandel, de deeleconomie en daardoor ook aan veranderingen in de arbeidsmarkt. En er ontstaan binnen de samenleving allerlei subculturen. We kijken echt niet meer met zijn allen om 7 uur naar Nederland 1.’

Deze trends zijn zo breed en zo met elkaar verbonden, dat ze in principe alle van invloed zijn op ons werk, vervolgt Beerens. ‘Aan ons dus de opdracht om deze ‘prikkels van buiten’ continu te monitoren en in te brengen in onze adviezen. Niet iedereen in ons bedrijf heeft die brede oriëntatie, maar daarvoor hebben we intern ‘verbinders’ die collega´s deze prikkels overbrengen en hen uitdagen om na te denken over de impact van trends op hun eigen werkzaamheden. Als afdeling en als organisatie vinden we het belangrijk om deze verbinding met de buitenwereld te houden.’

Hoe geeft Beerens concreet handen en voeten aan trends?

‘Denk aan het vergevingsgezinde fietspad. Hierbij kijken we hoe we ICT-toepassingen kunnen inzetten de infrastructuur veiliger te maken, met name voor ouderen. Immers, door vergrijzing en nieuwe vervoermiddelen groeit het aantal eenzijdige ongevallen van senioren op fietspaden. Zo testen we voor het vergevingsgezinde fietspad proefvakken, waarvan de bevindingen binnenkort worden vertaald naar nieuwe ontwerprichtlijnen.’

Spelers

Traditioneel bemoeien vooral overheden, adviesbureaus en aannemers zich met mobiliteit. Nu zie je dat  invloedrijke partijen als NS (keten), AH (detailhandel) en Google (voertuigen en data) zich melden op dit veld. Bovendien komt de burger als serieuze speler in beeld. Die laat zich veel minder sturen door centrale informatie boven of langs de weg, maar maakt een keuze uit een divers aanbod van mobiele reis- en routeinformatiediensten. Het leggen van verbindingen tussen die speelvelden en nieuwe spelers is dan ook steeds belangrijker in ons werk.’

Opdrachtgevers

Beerens: ’ Ook zien we verschuivingen in de markt terug in onze opdrachtgevers. Voorheen adviseerden we met name overheden, tegenwoordig doen we steeds meer voor de automotive industrie of de aannemerij.

Daarnaast passen we ook op tijd onze eigen onderzoeksagenda aan. Daarvoor onderhouden we goede contacten met het wetenschappelijk en het hoger onderwijs. Mooi voorbeeld is een recent afstudeeronderzoek van Mark Gorter (TU Delft), inmiddels onze collega, die zich voor ons verdiepte in de impact van de zelfrijdende  auto op het verkeersbeeld; een belangrijkje vraag voor de toekomst. Om er nu al een indruk van te krijgen deed Gorter een veldtest met een aantal auto’s die zijn uitgerust met adaptive cruise control, een radar die de voorganger detecteert en zo in snelheid en volggedrag het voertuiggedrag vertoont van een zelfrijdende auto. Geheel in de lijn met ‘de burger als serieuze speler in het werkveld’, hebben we de burger, de mobilist, betrokken bij dit onderzoek. Daarvoor hebben we medewerking gekregen van de ANWB die een gerichte weggebruikersgroep benaderde voor een enquête. Zo hebben we, naast inzicht in de technische effecten, ook inzicht gekregen in de behoefte en het gebruik met zelfrijdende systemen. Belangrijkste uitkomsten van dit onderzoek zijn voor dit moment concrete aandachtspunten voor de verdere ontwikkeling en implementatie van  ACC, zoals goede instructie voor gebruikers en rekening houden met de invoegbewegingen die worden uitgelokt door de grote volgafstanden bij ACC (zie:www.linkedin.com/in/cmgorter). Inmiddels is een volgende afstudeerder aan de slag met het modelleren van zelfrijdende voertuigen, en dus het bepalen van de impact voor de wegcapaciteit.’

Bouwverkeer

‘Ander voorbeeld van het toepassen van ICT-trends in de reguliere advisering, betreft onze studies/adviezen naar de bereikbaarheid tijdens bouwwerkzaamheden’, zegt Beerens. ’Hierin zorgen we voor integratie van de bouwlogistieke planning met het garanderen van de bereikbaarheid voor voetganger, fietser, OV en auto. Ook houden we hierbij aandacht voor de beleving van en acceptatie door verkeersdeelnemers, en wordt bijvoorbeeld de capaciteit tijdens verkeersfaseringen vooraf getoetst met een simulatie.’

2016

In 2016 blijven Beerens en collega’s op deze voet voortgaan. ‘Tegelijkertijd’, voegt Beerens toe, ‘blijft alles in beweging en dus ook onze eigen organisatie. Zo stellen de ‘nieuwe spelers’ ons bijvoorbeeld voor de keus of we verder investeren in nieuwe partnerschappen of nieuwe kennis in huis halen.’

Verplaatsingen met andere doelen

Op de langere termijn ziet Beerens ICT en vergrijzing belangrijke aandachtpunten blijven. ‘Neem daarbij het uitgangspunt dat de behoefte om te verplaatsen belangrijk zal blijven, het liefst in een eigen cocon, dan weet je dat je mobiliteitsplannen voor de langere termijn flexibel en adaptief moet inrichten. Mensen hoeven weliswaar op termijn minder de deur uit voor woonwerkverkeer, maar zullen dat gaan compenseren met verplaatsingen naar andere activiteiten.’

Koffie

Als sprekend voorbeeld daarvan noemt Beerens de verschuiving van het vroegere ‘kopje koffie drinken bij de buren’ naar een spontane vliegreis voor een snelle ontmoeting, waar ook ter wereld, met ‘vrienden’ van een mondiaal social-media-groepje. Dit laatste is geen toekomstmuziek, maar nu al realiteit. Beerens: ‘Zo hoorde ik pas van zo’n ontmoeting op IJsland. Dat bleek de voor iedereen de best bereikbare plek.’