De toekomst leunt sterk op data, ook in het ov

“We opereren in een gebied waar kennis gedeeld wordt”, begint Michel van der Mark, directeur marktontwikkeling bij QBUZZ. “Het is belangrijk om kennis te delen en op te halen, dat doen we onder andere door het aangaan van partnerships die niet op een commercieel belang gestoeld zijn.”

In 2017 begon QBUZZ met de eerste stappen naar zero emissie, vertelt Van der Mark. “Met vallen en opstaan hebben we veel geleerd, zowel op het gebied van battery electric vehicles als op gebied van waterstofbussen, het laden op de eindpunten en de invloed van elektrificatie op de dienstregeling. Een elektrische vloot heeft een andere sturing nodig dan een dieselvloot. Bij dieselbussen was het eigenlijk zorgen voor een volle tank diesel en goede koffie voor de chauffeur, bij elektrische bussen moet je de capaciteit en de staat van de bussen veel meer monitoren.”

“Zero emissie geeft echt een nieuwe dimensie aan vervoer. Een elektrische bus heeft geen oneindige actieradius, je moet ook nadenken over de toekomst. Zo kennen batterijen – net als bij je telefoon – degradatie, ze houden na verloop van tijd hun lading minder goed vast. Gebruik en oplaadmethodiek heeft daar veel invloed op, op dat proces sturen we ook actief. We beschikken over alle meetwaardes uit de bussen. Om van die data ook echt wat nuttigs te kunnen zeggen, hebben we mensen in dienst, in functies die voorheen bij ons niet bestonden zoals dataspecialisten en mensen gespecialiseerd in batterijtechniek.”

Leerproces

“Operationeel moet je heel erg in control zijn. We rijden met 400 bussen in het noorden, waarvan de helft nu al elektrisch is. Dat moet je sturen op data, dat vergt andere vaardigheden die we hebben moeten leren. Opeens gebeuren er dingen die je niet kunt voorspellen, maar je kunt niet 400 bussen in de gaten houden, dat doen we met slimme software en slimme algoritmes. Drie jaar geleden hadden we dat nog helemaal niet.”

“We zijn begonnen met meerdere merken zonder standaardisatie, daar hebben we veel van geleerd. Je hele organisatie gaat op zijn kop, zero emissie busvervoer is meer dan alleen een energietransitie. Een mooi voorbeeld van iets onverwachts, waar we van hebben kunnen leren: we hebben hele mooie laadinfrastructuur in Groningen, op relatief nieuw asfalt. Na verloop van tijd zagen we steeds diepere kuilen in het asfalt ontstaan. Wat bleek, als je een bus telkens op dezelfde plek zet om op te laden, dan is de puntbelasting dermate groot dat het effect zichtbaar is in het asfalt.”

Delen met elkaar

Van der Mark maakt zich hard voor het delen van kennis en ervaring. “In de regio leer je van elkaar, die kennis hebben we opgedaan door te doen. We hopen dat we anderen daarmee kunnen helpen. Af en toe komen er ook delegaties langs om kennis op te doen, daar staan we voor open. Maar deel ook kennis in de regio met alle stakeholders: je hebt elkaar nodig, je zult ook vertrouwen in elkaar moeten hebben. “