Bewuster kiezen is duurzamer

Nanet Rutten en Guido Hagen van advies- en ingenieursorganisatie Arcadis zien drie trends: verduurzaming, klimaatadaptatie en digitalisering. “Wij trekken er hard aan om nu de juiste duurzame keuzes te maken. Juist nu moeten we doorzetten. Steeds meer data en tools helpen ons bij het verduurzamen van mobiliteit en opschalen van goede nieuwe initiatieven.”

Door Guus Puylaert

Deze ontwikkelingen nemen vanwege de coronacrisis een vlucht. “De rol van de eindgebruiker groeit”, zegt Hagen, projectleider Duurzame Mobiliteit. “Iedereen moet mee kunnen in de maatschappij. Dat staat onder druk. Maar het biedt ook kansen: mensen die eerder moeite hadden met de digitalisering, móeten nu wel en blijken het ook te kunnen. Neem opa en oma, die hun kleinkinderen willen zien. Dat kan nu alleen digitaal, dus ze leren snel. Zoals Cruijff zou zeggen: elk nadeel hep zijn voordeel.”

Van bezit naar gebruik

Die verduurzaming en digitalisering zien we in de opkomst van deelvervoer, waarbij duurzame mobiliteit steeds vaker een integraal onderdeel vormt binnen gebiedsontwikkeling, vervolgt projectmanager OV Rutten. “Hierdoor stimuleren werkgevers en overheden ov-gebruik meer, zetten ze in op actieve mobiliteit en sporen ze hun mensen aan zich meer te spreiden over de dag.”

Met de aanstaande woningbouwopgave worden nu al vele nieuwe wijken gepland waarbij oude denkbeelden, zoals hoge parkeernomen, opzij worden geschoven. Arcadis geeft in dergelijke projecten al vroeg in de planfase advies. “Het is slim om aan de voorkant al vroeg na te denken over leefbaarheid, duurzaamheid én bereikbaarheid. We helpen mensen graag op weg in het ov of op de fiets, als we goede alternatieven kunnen vinden voor de eigen auto”, legt Rutten uit.

Oftewel: we werken aan een transitie van bezit naar gebruik, vervolgt Hagen. “Een parkeerplek in de stad kost veel ruimte en die ruimte kunnen we veel efficiënter gebruiken. Je kunt actief sturen om zo’n plek te transformeren tot gedeelde ruimte die geschikt is voor deelvervoer. Ieder vanuit zijn eigen rol: gemeente, ontwikkelaar, mobiliteitsaanbieder, gebruiker, et cetera.”

Verminderen, verslimmen, vergroenen

Een ander gevolg van de focus op verduurzaming, is de elektrificatie van voertuigen. Hagen: “De focus is: verminderen, verslimmen, vergroenen. Verminderen staat daarbij echt op één. Door elke dag een bewuste keuze te maken waaróm we ons verplaatsen, maken we een extra duurzaamheidsslag. Bovendien zetten steeds meer gemeenten in op actieve mobiliteit, waardoor meer ruimte ontstaat om de straat anders in te richten. Zo verbeteren we de kwaliteit van de leefomgeving.”

In nieuwe gebiedsontwikkelingen staat mobiliteit vaak centraal. Zoals bij de ontwikkelagenda rondom de Hoornse Lijn, waarbij Arcadis het proces begeleidde en adviseerde over de te zetten stappen. Zo moet de regio tot een aantrekkelijke en vitale omgeving veranderen. De ov-verbinding vormt daarin de ruggengraat. Rutten legt uit: “Vanuit Hoorn en Purmerend reizen veel mensen naar Amsterdam. Maar met extra voorzieningen dichterbij huis transformeert bijvoorbeeld Hoorn in een aantrekkelijkere stad en reduceer je veel mobiliteitsbewegingen. Dat gaat richting het concept van de 15-minutenstad van burgemeester Hidalgo van Parijs.”

Om tot zo’n ontwikkelagenda te komen, bepaalt Arcadis eerst welke strategische stappen je moet zetten. Hagen: “Zo werken we in Arnhem aan een visie op deelmobiliteit en mobiliteitshubs. Visie hebben is één, maar je moet de ruimte ook nog indelen. Met deelmobiliteit gebruiken we minder voertuigen en benut je de ruimte efficiënter. Zo geven we de stad een beetje terug aan de inwoners: meer vrije ruimte door minder stilstaand blik.”

Practice what you preach

Binnen die hele verduurzamingsopgave geeft Arcadis zelf het goede voorbeeld, door duurzaam mobiliteitsgedrag te belonen. Hagen: “We zijn een bedrijf dat duurzaam werkt, door onder andere onze CO2-footprint te verlagen. Mobiliteit veroorzaakt 90 procent van de uitstoot. Daarom schrijven we nu al ons mobiliteitsbeleid voor 2025 om met een visie op de toekomst. We bepalen per jaar welke maatregelen daarbij horen en integreren elke keer de laatste inzichten in de snel veranderende mobiliteitswereld.”

Zo stimuleert Arcadis reizen per openbaar vervoer, door alle kantoren rond Intercitystations te lokaliseren. In januari 2020 verhuisde het kantoor in Rotterdam als laatste van de elf grote kantoren naar een Intercity-stationslocatie. En sinds 2010 hebben alle medewerkers een NS-Business Card.

Maar thuiswerken is toch wel één van de meest intensieve maatregelen: geen mobiliteit is het meest duurzaam. Hagen nogmaals: “We willen de voordelen daarvan graag behouden in het post-coronatijdperk: we hoeven niet meer vijf dagen per week naar kantoor.” Bovendien, vult Rutten aan: “Soms op kantoor werken is fijn. Ontmoeting en creatieve sessies blijven belangrijk, maar echt niet elke dag.”

En na corona?

Beide experts ervaren de voordelen van ‘verminderen, verslimmen en vergroenen’ persoonlijk ook. Nanet Rutten: “Vroeger sprak je elkaar in de buurt nauwelijks. Tegenwoordig ontmoet je elkaar veel vaker, tijdens een blokje om in de avond bijvoorbeeld. Dat vind ik heel waardevol en gezond en wil ik graag vasthouden. Veel mensen kochten de afgelopen maanden een auto of e-bike, omdat ze niet meer met het ov willen. Als die e-bike hebt, zou ik zeggen: lekker fietsen maar. Alleen bij die auto zou ik zeggen: verkopen dat ding en stap zodra het kan weer over op het ov.”

En Guido Hagen, ten slotte: “Zodra iedereen gevaccineerd is, willen mensen elkaar ontmoeten en kan digitaal werken naar de achtergrond verdwijnen. Terwijl er echt voordelen aan zitten. Mijn oproep is om als nieuwe werkafspraak elke vergadering vanaf elke locatie mogelijk te maken, zodat mensen zowel vanuit huis als op kantoor kunnen meepraten. De vergaderbeleving moet voor iedereen hetzelfde zijn.”

Meer informatie

Arcadis
www.arcadis.nl