Duurzaam Veilig naar 30 km/uur binnen de kom

Op veel wegen binnen de bebouwde kom zal 30 km/uur de maximumsnelheid worden. Maar een snelheidsverlaging alleen lost niet alle problemen op. Immers, een verblijfs- en ontsluitingsfunctie van wegen blijven in de meeste gevallen bestaan en zullen elkaar soms in de weg zitten. Daarom moet ook naar de inrichting van deze ‘grijze’ wegen worden gekeken. Een studie naar de relatie tussen wegontwerp, gebruikerservaringen, objectieve veiligheid en de ontwerpprincipes van Duurzaam Veilig geeft extra handvatten voor de (her)inrichting van deze wegen.

Jos Schonewille, Wilco van Turennout, BonoTraffics

De onderzoeksvraag in deze studie is: ‘Welke wegkenmerken op grijze wegen binnen de bebouwde kom hebben een positief of negatief effect op de objectieve verkeersveiligheid en/of de gebruikerservaring en hoe verhouden deze wegkenmerken zich tot Duurzaam Veilig?’

Onderzoeksopzet

Van 35 wegen is de gebruikerservaring geïnventariseerd. Dit deel van de studie geeft inzicht in wegkenmerken die mogelijk een positief of negatief effect hebben op de gebruikerservaring. Op basis van deze inventarisatie zijn op vier geselecteerde wegen interviews afgenomen. Dit om te bepalen of de wegkenmerken die indicatief opvallen ook daadwerkelijk een effect hebben op de gebruikerservaring.

Objectieve verkeersveiligheid

Ongevallendata uit het Bestand geRegistreerde Ongevallen in Nederland (BRON) geven voor de onderzochte wegen de ongevallenrisico’s aan. Deze risico’s bieden inzicht in welke wegkenmerken een positief of negatief effect hebben op de objectieve verkeersveiligheid.

Duurzaam Veilig

Op basis van een literatuuronderzoek is een overzicht opgesteld van alle principes die uit de ontwerpprincipes van Duurzaam Veilig volgen. De wegkenmerken die een positief of negatief effect hebben op de gebruikerservaring en/of de objectieve verkeersveiligheid, zijn vervolgens getoetst aan deze ontwerpprincipes.

Overzichten en handvatten

Per wegkenmerk is zo voor ieder ontwerpprincipe aangegeven of het wegkenmerk bijdraagt of afbreuk doet aan het betreffende principe. Ook is aangegeven of het wegkenmerk past binnen een wegcategorie van Duurzaam Veilig, of dat het wegkenmerk niet te specificeren is naar een bepaalde wegcategorie. Zo is geprobeerd inzichtelijk te maken hoe de opvallende wegkenmerken zich verhouden tot Duurzaam Veilig.  Op basis van de uitkomsten van deze analyses zijn vier overzichten opgesteld die alle concrete handvatten bieden:

• Een overzicht van wegkenmerken met een positief effect op de gebruikerservaring en/of de objectieve verkeersveiligheid. Bijvoorbeeld: een plateau op kruispuntenof een gelijkwaardige voorrang.
• Een overzicht van wegkenmerken met een negatief effect op de gebruikerservaring en/of objectieve verkeersveiligheid. Bijvoorbeeld: een trottoirband als kantverharding rijbaan of  het toepassen van veel bomen.
• Een overzicht van de meest opvallende positieve wegkenmerken in verhouding tot Duurzaam Veilig. Bijvoorbeeld :een laag overrijdbare kantverharding van de rijbaan (denk aan een schuine trottoirband) of een verschil in kleur/verharding tussen wegvak en kruispunt.
• Een overzicht van de meest opvallende negatieve wegkenmerken in verhouding tot Duurzaam Veilig.Bijvoorbeeld: een Shared-Space-inrichting van de kruispunten of het ontbreken van voldoende variatie in (weg)richting.

Conclusie

Op grijze wegen binnen de kom hebben kenmerken die zorgen dat het uiteinde van de wegverblijven uitstraalt en wegkenmerken die zorgen dat de verkeersfunctie minimaal gefaciliteerd is, een positief effect op de gebruikerservaring en objectieve verkeersveiligheid. De verkeersfunctie moet wel dusdanig gefaciliteerd zijn dat deze past bij de samenstelling van het verkeer en zorgt voor een goede doorstroming.

Gebruikers worden zo bewust van de aanwezigheid van een verkeersfunctie en een verblijfsfunctie. Wegkenmerken die zorgen dat de verblijfsfunctie of de verkeersfunctie te nadrukkelijk aanwezig zijn, hebben een negatief effect op de gebruikerservaring en objectieve verkeersveiligheid. De positieve wegkenmerken verhouden zich goed tot de ontwerpprincipes van Duurzaam Veilig. Bij de negatieve wegkenmerken komen zowel wegkenmerken voor die afbreuk doen aan, als wegkenmerken die bijdragen aan Duurzaam Veilig. Soms moet op grijze wegen binnen de kom dus worden afgeweken van Duurzaam Veilig.

Afstudeeronderzoek

Lees hier het afstudeeronderzoek van Jos Schonewille.