Nut en noodzaak van parkeercapaciteitsupdates

Onderzoeksbureau Trajan signaleert een groeiende vraag van gemeenten naar parkeercapaciteitsupdates. Deze updates worden onder meer toegepast in de digitale kaart van een scanauto. Werken met een scanauto-onderzoek komt steeds vaker voor bij handhaving, maar ook bij parkeeronderzoek. Nauwkeurigheid van parkeercapaciteit kan hierbij het verschil maken in geschillen tussen gemeenten en parkeerders over de grens van betaald parkeren. Hoe werkt zo’n parkeercapaciteitsupdate? Een uitleg aan de hand van veelgestelde vragen.

Door Jacob de Vries en Bas Schilder, Trajan

Bekend zijn geschillen tussen gemeenten en parkeerders. Was een parkeerboete opgelegd op basis van een scanauto terecht? Stond de auto op een openbare plek, of parkeerde men op een gereserveerde plek? Veel hangt af van de digitale kaart waarop de scanauto parkeercontroles uitvoert. Deze kaart blijft actueel door regelmatig een parkeercapaciteitsupdate te laten uitvoeren. Wij doen deze actualisaties vooral voor gemeenten. Een van onze opdrachtgevers, de gemeente Amsterdam, vindt "een kloppend parkeerplaatsenbestand nodig om de parkeerhandhaving optimaal te kunnen uitvoeren en de juiste bezetting te kunnen meten”. Daarom laat deze gemeente bij elk parkeeronderzoek de parkeerplaatsenkaart actualiseren door het onderzoeksbureau.

Hoe verwerk je de data tot input voor de digitale kaart?

Het meten van parkeercapaciteit vereist nauwkeurigheid. In het veld moeten meerdere aspecten van de openbare ruimte worden gemeten. De lengte van parkeerhavens is belangrijk, maar vooral ook onderbrekingen ervan door bomen, ondergrondse afvalcontainers, inritten of fietsrekken. Wij kiezen ervoor om deze nog met ouderwets ‘handwerk’ op te meten. Dit doen we omdat je op straat meer ziet. Zo worden oversteekplekken voor gehandicapten wel eens over het hoofd gezien omdat er vaak een auto voor staat. Vanaf de weg zie je vaak niet wat je op het trottoir wel ziet, hierin ligt de meerwaarde van de analoge methode tot nu. Verder laten we het schouwen doen door experts die door ons zijn opgeleid. Goed inventariseren vergt nu eenmaal veel ervaring. 

De meetgegevens uit het veld worden ingetekend of geactualiseerd in een geobestand en gecheckt met de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Dit openbare geobestand kan ingelezen worden door de software waar scanauto’s gebruik van maken. Zo kan voor elke geparkeerde auto heel nauwkeurig worden vastgesteld of die goed of fout is geparkeerd.

Welke verschillen zijn er met de werkelijkheid? 

Het absolute aantal parkeerplaatsen is heel moeilijk te objectiveren. Feitelijk is geregeld waar je níet mag parkeren en niet waar je wél mag parkeren. Daarmee ontstaan schemerzones. Er zijn natuurlijk aanbevelingen van CROW, maar in de praktijk spelen vooral de opvattingen van de gemeente een rol. Wij houden ons aan wettelijke bepalingen: bijvoorbeeld waar je niet mag parkeren. Maar ook als het gaat om definitiekwesties: wat hoort bij het begrip ‘weg’, of waar begin je te meten vanaf een kruispunt? De rest bespreken we met de gemeente. Onderdeel van ‘schemerzones’ zijn plekken waar parkeren gedoogd wordt, ook al gaat het in tegen de standaardnormen die te maken hebben met bijvoorbeeld de wegbreedte.

Parkeervakken zelf zijn ook vaak aan veranderingen onderhevig. Sommige plekken worden gereserveerd voor invaliden, terwijl andere juist weer openbaar toegankelijk worden gemaakt. Ook verdwijnen er plekken met wegreconstructies, voor ondergrondse afvalcontainers of fietsrekken. Vaak zie je dat het delen van deze informatie bij gemeenten niet helemaal goed loopt. Regelmatige updates zijn daarom essentieel om de actuele situatie in kaart te hebben.

Zijn er ook andere manieren om je digitale kaart up to date te houden?

De mogelijkheden om het werk volledig digitaal te doen, nemen toe. Het is inmiddels mogelijk parkeervakken met een scanauto in beeld te krijgen; een ontwikkeling die we actief volgen. De BGT wordt ook steeds beter bruikbaar, al loopt de actualiteit soms wat achter. Alles staat of valt dus met een goede registratie op straat. We zijn actief aan het ontwikkelen om zelf ook meer met de scanauto te registreren, waarbij we naast kentekens ook de omgeving ’scannen’. Er zijn op die manier zeker ook meer mogelijkheden om deze werkzaamheden digitaal vanaf het bureau te doen. De technologische ontwikkelingen zoals nog betere camera’s die ons kunnen voorzien van gedetailleerde informatie, zullen op den duur ervoor kunnen zorgen dat we minder met de hand hoeven te registreren.

Voor het inzetten van de scanauto met camera om ook de capaciteitsactualisatie te doen, zou een absolute voorwaarde zijn dat we beschikken over een accurate (en erg gedetailleerde) ondergrond (BGT). Deze actualisatie van gegevens wordt door overheden gedaan. Wij leveren onze data aan onze opdrachtgevers - in de meeste gevallen zijn dat gemeenten – maar stellen vast dat het vertalen van deze informatie naar de BGT niet altijd gebeurt en ook varieert in snelheid. Ook bij het in kaart brengen van de parkeercapaciteit van nieuwe situaties, zal vaak nog fysiek nagelopen moeten worden wat zich buiten het zicht bevindt, vooral dus achter de geparkeerde voertuigen.

Wat bieden parkeercapaciteitsupdates ten opzichte van andere manieren om de digitale kaart actueel te houden?

Handhaving vindt steeds meer plaats door middel van de scanauto. Gemeenten streven naar 100 procent digitale handhaving. Bij het vaststellen van een parkeerexces is de plek waar het voertuig staat minstens zo belangrijk als het registreren van het voertuig zelf. Door de precieze manier van werken zijn exact de grenzen zichtbaar waar wel of niet geparkeerd mag worden en welke parkeervakken onder het ene of andere regime vallen. Gemeenten krijgen zo ook een actueel inzicht in hun parkeercapaciteit en kunnen eerder maatregelen nemen.

Zijn parkeercapaciteitsupdates ook voor andere toepassingen te gebruiken dan voor de digitale kaart van de scanauto’s?  

Parkeervakken zijn belangrijk voor handhaving maar ook voor het stellen en monitoren van beleidsdoeleinden. Het meten van parkeerdruk wordt ermee vergemakkelijkt, maar het is ook een interessant gegeven om te koppelen aan andere data, zoals aantal inwoners, of autobezit. Het is in dat opzicht een wereld aan data waar nog veel te winnen valt.