Monteurs op de e-vrachtfiets

Het vervoer van servicediensten in steden - denk aan de storingsmonteur of onderhoudsdienst - bleek nog niet goed onderzocht, zegt Susanne Balm, projectleider Duurzame Stadslogistiek in het onderzoeksprogramma Urban Technology aan de HvA.  Met praktijkpartners onderzoekt, ontwerpt en test zij met een projectteam oplossingen voor grootschalige inzet van elektrisch vervoer voor het leveren van goederen en diensten.

Susanne Balm rondt juist een onderzoek af naar de mogelijkheden voor uitstootvrij vervoer van servicediensten in steden. “We kennen binnen de logistiek wel onderzoeksprojecten naar food- of bouwlogistiek, maar déze diensten bleven wat buiten beschouwing.” Onterecht, merkt Balm, want ook hier liggen kansen voor bedrijven, dienstverleners en voor de stad.

“Waar we al snel achter kwamen is dat zeer verschillende bedrijven servicediensten leveren. Wat hen bindt is dat ze geen goederen afleveren en weer weggaan, maar komen om een dienst te verlenen. Iets repareren, aanleggen, of een storing verhelpen.” Een reden te meer om naar het vervoer van deze groep te kijken, is de trend ‘van bezit naar gebruik’, of servitization, zoals het in deze groep wel genoemd wordt. Dit betekent dat je als aanbieder de hele levenscyclus gebonden blijft aan het goed functioneren van een product. Balm ziet het effect hiervan al terug in de bedrijfsvoering van deze ondernemingen. “De klanttevredenheid over het nakomen van de serviceafspraken heeft de hoogste prioriteit, al snel gevolgd door aandacht voor de werktevredenheid van de monteur zelf. Het betreft vaak technisch geschoold personeel waar in veel gevallen een grote schaarste aan is. Tevredenheid bij werknemers is daarom in deze sector ook van groot belang.”

Onlogische ritten

Deze schaarste aan geschoold personeel bleek overigens al uit de eerste ritanalyses van deelnemende onderzoeksbedrijven, zegt Balm. “We zagen onlogische ritten van één werknemer door het hele land. Of dat niet anders kon? Hieruit bleek dat soms maar één persoon in staat is om een bepaalde oplossing te bieden.” Hoewel de deelnemende bedrijven soms ook landelijke spelers zijn, focuste het onderzoek zich voornamelijk op Amsterdam. Hier komen alle factoren samen die een rol spelen bij een overstap naar uitstootvrij vervoer, zegt Balm: een drukke stad, langdurig zoekverkeer naar een parkeerplaats voor een bestelbus, veel eenrichtingsverkeer, hoge parkeertarieven én de vooruitstrevendheid van de stad in plannen voor zero emissie.  Alle reden om hier te onderzoeken wat de mogelijkheden en effecten zijn van het uitstootvrij vervoer.

Laadvraagstuk

“We zagen dat het wisselen van fossiel naar elektrisch vervoer, onmiddellijk een laadvraagstuk met zich meebrengt voor deze groep, zowel na het werk als onderweg. Want hoe verhoudt zich de laadtijd tot het aantal ritten op een dag? Nog een extra bijkomstigheid is dat van storingsmonteurs soms wordt verwacht dat ze 24/7 paraat zijn om een storing op te lossen. Je kunt dan niet zeggen: Ik kom als de auto is opgeladen.”

Een vervoermiddel dat opmerkelijke tijdwinst én parkeerkostenbesparingen opleverde is de elektrische vrachtfiets.  “Een goed voorbeeld vonden we bij Brink, een Heijmans-onderneming, die voor Liander slimme meters plaatst in woningen in de Pijp. In deze wijk is een ondergrondse parkeergarage gekomen, waardoor autoparkeerplekken op straat zijn omgebouwd tot fietsparkeerplaatsen. De kansen voor de vrachtfiets worden ook vergroot als de benodigde goederen op een rustig tijdstip op locaties worden bezorgd en de monteur overdag met zijn gereedschapskist van klant naar klant fietst. Wat we nu hopen is dat de duurzaamheidsgedachte achter servitization doortrekt naar duurzaam vervoer.” In maart verwacht Balm de eindpublicatie van dit onderzoek.

Download hier het onderzoeksrapport 'Stadslogistiek met lichte elektrische vrachtvoertuigen'