E-taxi wint terrein op de Amsterdamse standplaatsen

Creatief voorrangsbeleid op de hoofdstedelijke top-taxistandplaatsen, het Centraal Station en Leidseplein, plus een vraaggestuurd (snel)laadbeleid op basis van convenantsafspraken, werpen in vier jaar tijd zoete vruchten af in Amsterdam. De stad telt intussen zes ‘schone taxi-standplaatsen’ en jaarlijks komen er nieuwe bij. Robert van den Hoed, adviseur elektrisch rijden en tot voor kort Lector Energie en Innovatie aan de Hogeschool van Amsterdam monitorde deze transitie en analyseert de succesfactoren en aandachtspunten.

In 2016 spraken de gemeente en de toegelaten taxi-organisaties (TTO’s) in het convenant ‘Schone taxi’s voor Amsterdam’ af om gezamenlijk te werken aan schoner taxivervoer met als doel om eind 2025 alleen nog met uitstootvrije taxi’s te rijden. De gemeente faciliteert deze overgang met voorrangsregelingen voor schone taxi’s, voldoende snelladers, aanschafsubsidies en het weren van oude dieseltaxi’s door een milieuzone.

Een stille revolutie zou je kunnen zeggen. Nadat de meest populaire taxi-standplaats in de stad, bij het Centraal Station, met nét iets meer dan zachte dwang steeds meer het voorrecht werd voor elektrische taxi’s, volgen er jaarlijks meer ‘schone taxiplaatsen’. Robert van den Hoed bestudeerde het verloop van deze transitie niet alleen vanachter het datadashboard van het onderzoeksprogramma Urban Technology aan de HvA, maar peilde met zijn team vooral de mening onder de deelnemende TTO-chauffeurs.

Van den Hoed zag in de data steeds meer e-taxi’s op de markt komen, maar trof in de attitude-onderzoeken ook nog veel weerstand [*]. “De grootste groep, rond de 50 procent wacht zo lang mogelijk en ziet het eigenlijk ook nog niet ziet zitten. Zo’n 15-20 procent is overgestapt en staat er ook redelijk positief tegenover. De resterende 30-35 procent staat er wel positief tegenover, maar haakt nog af op (snel)laadinfrastructuur en de aanschafprijs.”

Een van de opvallendste succesfactoren was volgens Van den Hoed het duimschroefbeleid op de eerste ‘schone taxistandplaats’ bij CS. Eind 2018 werd aangekondigd dat elke vierde klant hier een e-taxi kreeg aangeboden, dat werd even later elke derde en vervolgens elke tweede klant totdat deze taxistandplaats volledig gereserveerd werd voor schone taxi’s. “Dit traject is eigenlijk zonder slag of stoot doorlopen”, zegt Van den Hoed, “en trok meer e-taxi’s aan.”  

Als tweede succesfactor noemt Van den Hoed de faciliterende rol van de gemeente om op strategische plaatsen snelladers te plaatsen. ”Niet wachten tot er aanbod van elektrische auto’s is, maar op basis van data en prognoses vooraf inspelen op een toekomstige vraag met een goede snellaadinfrastructuur.”

Kanttekening: “Als je dit introduceert moet je wel goed monitoren. Zo blijkt uit de gebruiksdata dat de snelladers zeer goed worden gebruikt, met name door taxi-chauffeurs die naar schatting meer dan 50 procent van alle laadsessies voor hun rekening nemen. “Waarschijnlijk zijn de snelladers in Amsterdam daarmee één van de best gebruikte snellaadfaciliteiten in Nederland door de taxi-sector.” En zo blijkt beschikbaarheid van snelladers een belangrijke conditie voor taxi-chauffeurs om over te stappen op elektrisch rijden. Tweede kanttekening is dat je ook moet kijken naar de publieke laadpunten bij de chauffeurs thuis. “Niet iedereen heeft immers een eigen oprit. Bovendien wonen veel chauffeurs niet in het centrum maar in de randgemeenten.” Dat leerde dat dit lokale convenant, geen lokaal feestje is, maar regionale impact heeft.

Dit ingezette traject zal zich gaandeweg verbeteren, verwacht Van den Hoed. “Zowel de laadcapaciteit en actieradius van de voertuigen als de laadinfrastructuur worden beter.” Het onderzoeksproject is weliswaar afgelopen, maar de datamonitoring op de HvA loopt wel door. Toch, besluit Van den Hoed, “zou ik als onderzoeker ervoor pleiten om ook de attitude van taxi-chauffeurs te blijven monitoren. Dat zegt namelijk ook iets of je je beleid moet aanpassen.”

Laadgids

Robert van den Hoed schreef namens NKL Nederland in opdracht van het ministerie van IenW de handreiking ‘Laden van elektrische voertuigen in de logistieke sector’ voor gemeenten in de aanloop naar zero emissie zones voor de stadslogistiek.