De 'ik'- cultuur gaat in 2015 ook in het verkeer doorwerken

‘Als ik put uit onze databank dan zie ik voor 2015 drie trends, die ook voor ons vakgebied betekenis hebben: de toename van de ‘ik’-cultuur, de groei van verkopen via internet en minder vertrouwen in de politiek.

'De toename van de ‘ik’-cultuur doet zich voor in het centraal stellen van de eigen situatie; dit kan de ‘ik’-situatie zijn maar ook die van de groep. Dit is een al iets langer voorkomende trend, maar ik voorzie dat in 2015 deze trend ook in het verkeer gaat doorwerken.

De tweede trend is dat er steeds meer wordt gekocht via internet; niet alleen dienstverlening als verzekeringen en reizen, maar ook zaken die thuis (moeten) worden bezorgd. Deze trend heeft diverse kanten. Zo kopen mensen minder in winkels; dit heeft consequenties voor de levensvatbaarheid van winkels. De daardoor groeiende leegstand van winkels heeft zijn weerslag op bijvoorbeeld binnensteden. Wat gaan we met die binnensteden doen? Welke gevolgen zijn er op verkeersgebied? Hebben we meer capaciteit nodig voor auto’s? Of juist voor fietsers en voetgangers? En welke gevolgen heeft het bezorgend verkeer met alle online gekochte goederen op de inrichtingen van en verkeersveiligheid op onze woonstraten?

De derde trend is dat de samenleving steeds minder vertrouwen heeft in de politiek en het bestuur en er ook minder gezag en ontzag voor heeft. Ook professionals en kennisinstituten die beleid maken en voorschrijven kunnen op steeds minder gezag en vertrouwen rekenen. Dit geldt naast bewoners, mobilisten en burgers, ook voor de werkers op de werkvloer. Zij vertrouwen steeds minder op kennis en richtlijnen van onderzoeks- en kennisinstituten.

Voor mijn eigen werk zijn de komende tijd de eerste en laatste trend belangrijk. De eerste heeft vooral betrekking op hoe we met en voor de samenleving tot een functionerende verkeersstructuur kunnen komen. De laatste trend vraagt van ons vakgebied denkkracht en creativiteit voor lokaal-specifieke ontwerpen, maar dat kunnen we niet meer doen vanuit onze ‘gouden kooien’. We zullen moeten omdenken: dingen anders doen en ook meer samen met belanghebbenden.

Bedreigingen
In het verlengde van de trend Toename ‘ik’-cultuur zie ik dat mensen zelf steeds meer zelf gaan bepalen wat de speelruimte is van regels en wetten.  Met de kreet ‘We maken zelf wel uit wat goed is’ zullen we ook in ons vakgebied steeds meer te maken krijgen. Mensen bepalen bijvoorbeeld zelf wel welke snelheid nog veilig genoeg is. Maar ook de tegenbeweging zit niet stil. Want het paradoxale is nu dat vanuit die samenleving juist aan de politiek meer om handhaving wordt gevraagd. Daarom zullen er vanuit de samenleving steeds meer eisen worden opgelegd aan professionals voor samenwerking, maar ook voor afgewogen beleidsvoorstellen en ontwerpoplossingen.

Kansen
Gek genoeg zie ik deze ‘bedreiging’ juist als kans voor ons vakgebied. Het maakt het voor ons mogelijk om lokaal-specifiek te ontwerpen en beleid te ontwikkelen. En we kunnen ook goed gebruik maken van toenemende ‘bemoeienis’ van de samenleving:  samen zoeken naar gevoeligheden en contradicties en van daaruit naar oplossingen.

Mijn bijdrage in 2015 aan een beter verkeers-, vervoer- en mobiliteitssysteem is, dat ik onze databank met trends veel meer wil gaan gebruiken. Naast de gebruikelijke analyse- en modellenmethoden kunnen trends worden gebruikt om in te spelen op ontwikkelingen die nog niet cijfermatig zijn vastgelegd, maar die wel invloed kunnen hebben op het falen of slagen van beleid. Zo is het bijvoorbeeld interessant om te weten wat er onder doelgroepen speelt. Je kunt dan bijvoorbeeld vaststellen welke beleidsinhoud kans van slagen heeft en op welke manieren draagvlak is te verwerven.’ 

 
Auteur: Margriet Verhoog