Verlaging accijnzen is kortzichtig

Het kabinet wil belastingen op energiegebruik verlagen, om daarmee de koopkracht van mensen met lage en middeninkomens op peil te houden. Maar de hoge inkomens profiteren hiervan het meest. De kabinetsplannen staan ook haaks op de noodzaak om Europa minder afhankelijk te maken van olie en gas uit Rusland.

Door Arie Bleijenberg

De accijnsverlaging betekent voor een rijke eigenaar van een BMW X5 een cadeau van 300 euro, terwijl een middenklasse Citroën C3 een voordeel van 100 euro krijgt. Welgestelde mensen rijden veel meer auto dan mensen met een laag inkomen en ze rijden in grotere auto’s, die meer brandstof verbruiken. De twintig procent rijkste Nederlanders rijdt gemiddeld 28 kilometer per dag, de twintig procent met het laagste inkomen 8 kilometer (CBS). Ik pleit voor steun aan mensen met een laag of midden inkomen, maar dan anders; bijvoorbeeld door een lager btw-tarief voor basisbehoeften.

Verlaging van energiebelastingen is ook een verkeerd signaal naar de toekomst. Hogere energieprijzen zijn onvermijdelijk, omdat schone energie de komende decennia schaars is. En schaarste leidt tot hoge marktprijzen, zoals nu voor olie en gas, ook al is de kostprijs veel lager. Hierom moeten we ons voorbereiden op duurdere energie. Mensen met een smalle beurs moeten blijvend meer financiële armslag krijgen. Deze structurele aanpak is beter dan het kabinetsplan om energie tijdelijk goedkoper te maken.

Duurdere energie is niet alleen onvermijdelijk, het is ook noodzakelijk om weer binnen de ecologische grenzen van onze planeet te komen. We moeten niet alleen schone, maar ook minder energie gaan gebruiken. De overstap naar elektrische auto’s lost namelijk niet alle milieuproblemen op. Voorlopig is maar een deel van de elektriciteit schoon en de batterijen gebruiken schaarse materialen, die nu ook sterk in prijs stijgen. Hierom is het verstandig om naar zuinige en kleine elektrische auto’s over te stappen. Dan zijn we voorbereid op de blijvende schaarstes en hoge prijzen van grondstoffen en energie.

Poetin financiert zijn oorlog met de verkoop van olie. Elke dag betaalt Europa 260 miljoen euro voor Russische olie. De vervijfvoudiging van de Russische olie-inkomsten sinds 2000 is vrijwel één-op-één omgezet in militaire uitgaven. Vorige week presenteerde de Europese Commissie voorstellen om zo snel mogelijk minder afhankelijk van Rusland te worden. Binnen een jaar twee derde minder gas uit Rusland en voor 2030 volledig onafhankelijk van Russische fossiele brandstoffen. Deze inzet voor een onafhankelijk en sterk Europa verdient alle steun. Goedkope energie werkt averechts.