Samen regenwater zorgzaam afvoeren

Hoe dreigend de klimaatrisico’s ook zijn, hoe snel er interessante oplossingen worden ontwikkeld om de ondergrondse regenwatervoorzieningen op een mooie manier bovengronds te ondersteunen.

Door klimaatverandering en verstedelijking neemt de kans op wateroverlast door hevige regenbuien steeds meer toe, terwijl hogere temperaturen invloed hebben op de leefbaarheid van de stad. Het klimaatbestendig maken van onze stedelijke omgeving vraagt om creativiteit van de ruimtelijk ontwerper, die zoekt naar manieren om regenwater te verwerken op plekken met weinig ruimte en meerdere functies. In aanvulling op ondergrondse voorzieningen biedt bovengronds afvoeren kansen om water voor bewoners beter zichtbaar te maken en meer groen in te passen.

Vanuit de visie van een integraal ingerichte openbare ruimte werken wij al geruime tijd samen met diverse partners aan een koppeling tussen de bovengrondse en ondergrondse infrastructuur. Met recht een uitdaging, die tegelijkertijd inspireert om nieuwe oplossingen te ontwikkelen om regenwater zichtbaar en zorgzaam af te voeren. Zo ontstaat gaandeweg een verrassend assortiment aan oplossingsrichtingen. Een paar voorbeelden.

Watertegels
Een groot deel van het verharde oppervlak in Nederland bestaat uit daken. Daarop kan relatief schoon regenwater worden opgevangen voor gebruik in huis of zichtbaar wegstromen en benut worden voor infiltratie. Bijvoorbeeld via watertegels; in combinatie met exfiltratiekolken of waterspuwers wordt het hemelwater via deze tegel zichtbaar afgevoerd. Dit draagt bij aan bewustwording van wijkbewoners. De tegels kunnen zonder probleem in het bestaande trottoir worden ingepast en zijn goedgekeurd door het platform Gehandicapten.

Wadi’s

Waterafvoer, drainage en infiltratie, of wel ‘de wadi’ heeft al een vaste plek verkregen bij de inrichting van de openbare ruimte. Deze groene greppels, soms met hooggelegen fiets- of voetpaden, zijn niet meer weg te denken uit nieuwbouwwijken. Deze groenstrook is een ingenieuze manier om regenwater in het grondwater te infiltreren. Brede wadi’s met veel infiltratiecapaciteit kunnen worden overbrugd met een plaat met een open structuur, een opvallend ontwerpelement, waarmee het water direct van de straat wordt afgevoerd.

Bestrating

Waterregulerende bestrating biedt de mogelijkheid om hemelwater direct te laten infiltreren in de ondergrond of vertraagd naar het oppervlaktewater af te voeren. Er zijn al verschillende manieren om water door de verhardingsmaterialen te laten stromen. Zo zijn er H2O waterpasserende stenen die ook geschikt zijn voor druk bereden wegen. De doorlatendheid hangt samen met het te gebruiken voegmateriaal. Daarnaast zijn er drainagestenen ontwikkeld. Dit zijn waterdoorlatende stenen van poreus beton. Zij houden PAK’s en zware metalen tegen en worden veelal ingezet voor parkeerplaatsen, trottoirs en pleinen.

Aantrekkelijk groen

Groen maakt de openbare ruimte aantrekkelijk voor gebruikers, het houdt minder warmte vast en verkoelt door verdamping van water. Ook via groenbestrating kan water deels infiltreren in de ondergrond. Er zijn al mogelijkheden om mooie bestrating met gras te combineren en daarmee grotere oppervlakken geschikt te maken voor waterinfiltratie en verdamping. De stenen die hiervoor worden gebruikt zijn hol en van een kunststof die het verband onderling waarborgt. Hierin krijgt gras voldoende ruimte om te groeien. Ook biedt deze steensoort mogelijkheden voor meer esthetiek in het ontwerp.

Interessante combinaties

Het intussen ontwikkelde aanbod aan nieuwe producten voor de inrichting van de stedelijke bebouwde omgeving kan afhankelijk van het ontwerpvraagstuk, leiden tot interessante combinaties, die het ondergrondse stelsel ondersteunen en de bovengrondse omgeving groen en aantrekkelijk maken.

 
Auteur: Frank Kolderie