NVC-vakblog: Is mobiliteit een essentieel vakgebied?

Het is december 2020 wanneer ik mijn gedachten orden voor een blog. We zitten midden in lockdown 2. De vraag wat wel en niet essentieel is, wordt in deze tijd zeer actueel. Dat gaat niet alleen over winkels en beroepen, zelfs niet over basisbegrippen als verbinden, bewegen of vervoer. Het gaat vooral over wat bijdraagt aan maatschappelijke vernieuwing. Ofwel: de bijdrage aan verduurzaming, gezondheid, inclusiviteit en solidariteit maken een vakgebied essentieel. Betrek ik dit op mobiliteit, dan verdient de vraag of mobiliteit een essentieel vakgebied is, een volmondig ‘ja’. Deze blog is ingediend voor het programmaonderdeel Vakbeweging dat op het Nationaal verkeerskundecongres 2020/2 op 4 februari plaatsvindt.

Blog van Jan-Willem Boots, Kragten

Kijken we naar de ontwikkelingen in het vakgebied mobiliteit, dan stond het vakgebied  al niet bepaald stil. Ook vóór het coronajaar 2020 werden diverse trends en ontwikkelingen zichtbaar: connectiviteit en slimme voertuigen, veranderende mobiliteitsbehoefte en -verwachtingen, nieuwe verdienmodellen en deelmobiliteit.

Verbreden en verdiepen
Gepushed door de recente maatschappelijke ontwikkelingen zien we de rol van het vakgebied verbreden én verdiepen. Mobiliteit vervult juist nu een rol in de behoefte om te bewegen, om samen de kinderen veilig naar school te brengen, in het voorkomen van vereenzaming. Met andere woorden, mobiliteit draagt bij aan de vitaliteit van gemeenschappen in deze tijd. Maar ook in de verduurzamingsgolf, die onder invloed van de pandemie gelukkig in kracht toeneemt.

Vitaliteitsroutes
Wij zien dat terug in de mobiliteitsvisies, de ontwikkeling van actieve mobiliteit en in bijvoorbeeld vitaliteitsroutes, waarmee we mensen letterlijk met elkaar verbinden. Door samenwerking met andere beleidsvelden zoals sport, welzijn en zorg ontstaan beweegomgevingen in de openbare ruimte die een uitnodigende werking hebben op meerdere doelgroepen van gebruikers. Oud en jong kunnen daar gebruik van maken, zowel tijdens de noodzakelijke verplaatsing als voor ontspanning of ontmoeting na de thuiswerkdag of op weg naar het winkelcentrum.

Skills Garden
Vanuit samenwerking met Athletic Skills Model (ASM) hebben we deze uitnodigende beweegomgeving onder een speciaal label naar buiten gebracht: Skills Garden. De vertaling die dit, mede ingegeven door de behoeftes in deze speciale tijd nu krijgt, is veel meer dan de voorzieningen op zich. De wetenschap en de filosofie achter de ‘skills’ die worden ontwikkeld, spelen ook in op een verbetering van verkeersveiligheid, een schonere leefomgeving en zelfstandigheid voor doelgroepen waarvoor dat niet vanzelfsprekend is.

Door deze wetenschap in te zetten op routes voor verbindingen in het stedelijk netwerk ontstaan skills tracks die de verschillende herkomst en bestemmingen verbinden. Het brengt mensen samen in een tijd die veel eenzaamheid en gebrek aan solidariteit kent.

Skills City
Onze ambitie omschrijven we nu ook heel concreet als Skills City. We geven het een naam, een merk, vanuit de eerder genoemde samenwerking. Als vakgebied trekken we alles uit de kast om de maatschappij en gemeenschap te dienen, maar geheel in lijn met de behoeftes van deze tijd trekken we daarom vanuit mobiliteit samen op met andere relevante vakgebieden.

Werken vanuit de bedoeling
Met deze werkwijzen sluiten we ook goed aan op de komst van de Omgevingswet: we formuleren heldere en concrete ambities en geven we ruimte aan gebruikers van verschillende doelgroepen. ‘Werken vanuit de bedoeling’ noemen we dat.

We vertalen dit ook naar de kansen om de openbare ruimte zo in te richten dat deze gezondheid en welzijn bevorderen. Dat doen we bijvoorbeeld door het stimuleren van actieve vormen van vervoer, door mensen in aanraking te laten komen met groen en door aandacht te hebben voor luchtkwaliteit. Maar ook door jong en oud in de openbare ruimte aanleidingen te geven om op een veelzijdige manier te bewegen en te ontmoeten.

Essentieel
De vertaling van deze wetenschap en filosofie naar lokale strategie, dat is de werkelijke uitdaging. Doe je dat door een strategie concreet te maken vanuit een eigen ambitie, vanuit de eigen uitdagingen en de eigen verhalen van mensen, dan kan elke gemeenschap in stad of dorp, een Skills City zijn. Is dat essentieel? Ja, juist nu!

Bijwonen: Vakbeweging op het NVC 2020/2, 4 februari
Tijdens het Nationaal verkeerskundecongres 2020/2 op 4 februari staat om 16.15 het vak verkeerskunde centraal. Aan de hand van zeven NVC-blogs legt dagvoorzitter en CROW-directeur Pieter Litjens stelling voor aan het publiek en aan Denker des Vaderlands, Daan Roovers. Dit programma-onderdeel staat in het teken van 'vakbeweging'. Mis het niet. U kunt zich nog aanmelden voor 4 februari. U kunt dan ook de sessies van NVC 2020/1 terugzien die op 29 oktober zijn gepresenteerd: www.nationaalverkeerskundecongres.nl/aanmelden. U ontvangt bij inschrijving het boek 'Mobiliteit ontmoet Filosofie'. Bekijk het hele programma op: www.nationaalverkeerskundecongres.nl/programma.