Niet wat niet, wel wat wel

In Nederland hebben we de luxe dat we -soms eindeloos lang- met elkaar kunnen praten over dingen. ‘Ik begrijp wat je zegt, maar…’.  Om vervolgens niets te  besluiten. Voor heel veel dossiers is dat -kennelijk- geen probleem. Maar voor verkeersveiligheid is niks doen wel degelijk een probleem. 

Door Adriaan Walraad

Niet wat niet

De fietshelm was weer in het nieuws. Artsen voor Veilig Fietsen Coalitie wil de fietshelm stimuleren en stelt ‘… als je geen hersens heb, hoef je er ook geen [fietshelm] op’. De zelfbenoemde fietsprofessor verweet de coalitie per kerende post ‘nieuwe spelers die zonder kennis van voorgaande rondes (…) er met gestrekt been in vliegen’. Beide partijen constateren elk hun eigen gelijk, zwelgen erin, vanuit hun eigen bubbel.

Er zijn allerlei redenen aan te voeren, om niet aan de fietshelm te willen: 

• het is de schuld van de auto (dat geldt voor botsingen, niet voor eenzijdige ongevallen),
• handhaving is onvoldoende (dat geldt voor anderen, niet voor eigen overtredingen) 
• en uiteindelijk moet wegontwerp helemaal anders (want die zegt niets terug). 

Dit zijn allemaal zaken die niet zomaar even anders worden. Je kan natuurlijk wachten. Maar intussen vallen er dagelijks wel gewonden en doden onder fietsers. Laat het chagrijn in hun eigen sop gaar koken. Niet ‘moeten’ en ook niet ‘niet moeten’.

Wel wat wel

De Fietsersbond toonde zich afgelopen week constructiever: geen verplichte fietshelm. Maar de ondertoon was open en positief over verkeersveiligheid. Waar het woord ‘fiets’ en ‘verkeersveiligheid’ vroeger alleen aarzelend in dezelfde zin mocht worden gebruikt -immers, fietsen is alleen maar leuk en fijn- mag fietsen nu ook veilig zijn.

Ik zie dat de fietshelm namelijk al heel gewoon is.  Helmen zijn gevestigde orde in het wielrenpeleton en voor mountainbikers. En bij triathlon is fietsen zonder fietshelm gelijk aan einde oefening. Als de ruime meerderheid het doet, dan is een fietshelm al snel gewoon. En gedragswetenschappers weten: gewoontegedrag kost ons nauwelijks of geen moeite. 

Ik verlang naar een positieve en constructieve dialoog over de fietshelm. Gericht op de vraag wat je kan bijdragen aan verkeersveiligheid. Om verantwoordelijkheid te beleggen en vooral om je verantwoordelijkheid te nemen. Gericht op een doelgroep, om voor hen fietsen veiliger te maken, om leed voor te zijn (of tenminste te beperken). Wel wat wel.