Missen we Inspiratie; Bevlogenheid en Durf?

Waar blijft de kennis van de bus, van ons weggebonden ov, en blijft die behouden? Mijn indruk is dat allerlei kennis over technische aspecten – van boogstralen, rotondes, bushaltes, busstations, tot doorstromingsmaatregelen – ‘gevangen’ is in digitale ontwerpen. Maar werkt dat? 

Worden ontwerpen nog op een open terrein uitgezet en door chauffeurs getoetst? Of ligt de praktijkkennis intussen volledig bij derden; bij adviesbureaus, aannemers en/of overheden? Voorkomt dit afdoende de schade aan voertuigen, halteperrons en weginfrastructuur, en voorkomt het reizigersongemak?  

Helaas niet. Helaas zie ik – ver na mijn pensionering als beleidsambtenaar en parttime buschauffeur - onderweg nog steeds schades aan weginfrastructuur en aan bussen, en voorbeelden van schrijnend reizigersongemak. Hoe kun je bijvoorbeeld een haltepaal plaatsen vlak voor een rolstoeltegel? Waarom maak je het onmogelijk voor een buschauffeur om langs het perron te halteren, waarom ontbreken er nog steeds regengoten langs halteperrons?  

Ik begrijp dat ik aandacht vraag voor een specifieke positie die de bus inneemt in de volle breedte van het weggebruik. Want stel dat je een weg alleen openstelt voor de bus en er komt elke minuut één bus voorbij, dan oogt die weg nog steeds leeg.  

Omdenken naar de klant 

Toch moet het beter kunnen. Ik heb me altijd geïnteresseerd voor bussen, reizigers en weginfrastructuur. Ik weet wat een bus kan en wat hij niet kan. Ik heb kennis van goede weginfrastructuur en goede halteperrons voor de bus. En ik heb een indruk ontwikkeld van busreizigersgemak.   

Om met dat laatste te beginnen. Zelden heb ik het begrip ‘reiziger’ beter beschreven gezien dan door John H. Poyner, werkzaam bij de Royal Mail Lines: “A passenger is the most important person in our business, a passenger is not an interruption in our work, he is the purpose of it - we are not doing him a favour bij serving him, he is doing us a favour by giving us the opportunity to do so - ….. Klik hier voor het hele citaat

Als dit je uitgangspunt is, dan richt je je aandacht bijvoorbeeld niet volledig op de techniek van emissieloos rijden, want wat merkt de reiziger daarvan? Maar richt je je aandacht op een aantrekkelijk product, dan is er vraag naar dat product en dan volgt emissieloos rijden vanzelf.  

Met dat omdenken naar de klant, de reiziger, zou al veel te winnen zijn. Daarnaast lijkt het me van belang dat bewezen kennis en ervaringen uit het verleden goed geborgd worden en waar nodig verder worden ontwikkeld en toegepast. Hoe kan het bestaan dat het ultieme ontwerp voor een haltekom, in 1980 ontwikkeld aan de TU Delft door Gert Aberson (bekend geworden als De Puist van Aberson), in dit land voor zover mij bekend, slechts één keer is toegepast? Wat gaat hier mis?    

Kennisexpertisecentrum 

Ik pleit daarom voor een kennisexpertisecentrum dat alle streek- en stadsvervoerders ondersteunt bij vraagstukken over doorstroming; gebiedsontsluiting in de ruimste zin van het woord. Dat expertisecentrum kijkt verder dan alleen maar de bus vlot door het verkeer te helpen. Zij heeft ook kennis van gebiedsontwikkeling (Transit Oriented Development), ruimtelijke ordening, verkeerstechniek, verkeerskunde, verkeersveiligheid en wegbouwkunde. Zij is mét de betreffende vervoerder gesprekspartner bij de aanleg van nieuwe infrastructuur, reconstructies, wegomleggingen of ruimtelijke ordeningsvraagstukken. Zij doet ook aan voorlichting, in navolging van de voormalige SIWOV: Studiegroep Infrastructuur Weggebonden OV. 

Dit expertisecentrum timmert actief aan de weg door middel van gesprekken, het geven van voorlichting, trainingen; acteert actief naar overheden en concessiebeheerders. Zij is ook spreekbuis voor de vervoerders, voor de industrie die producten aan wegbeheerders levert zoals verkeerslichten en wegverhardingen in de breedste zin van het woord. En, belangrijk: zij vervult een rol in het op peil houden van de ov-voorzieningen door periodiek inspecties te houden.  

Het lijkt erop of het CROW deze functie reeds vervult. Maar resulteren alle adviezen en voorstellen van diverse brochures in daadwerkelijke toepassingen? Wie ziet daarop toe?  

Ik denk dat het expertisecentrum ook zorg zou moeten dragen voor een KennisBankBus: een fysieke en digitale databank met verkeerskundige, vervoerkundige en verkeerstechnische oplossingen uit binnen- en buitenland; met inbegrip van fotomateriaal, tekeningen op schaal, studiemateriaal,  rapportages over TOD en zo meer.  

En wat doe ik zelf? In overleg met de redacties van OV-Magazine en Mobiliteitsplatform zal ik in komende edities goede en slechte voorbeelden laten zien en toelichten. Helaas, het zijn er nog vele.