Met stomme verbazing

Erik Bouman, Surveillant team verkeershandhaving Politie Brabant-Noord

Met stomme verbazing kijk ik telkens als ik weer een tractor met dikke aanhangwagen binnen de bebouwde kom zie rijden. Wat doen die landbouwvoertuigen toch binnen de bebouwde kom? Ik heb nog nooit een stuk maïsland midden op de markt zien groeien. Nu heb ik natuurlijk heel goed gekeken naar wat er in de aanhanger van deze combinatie ligt. Meestal is dit puin, zand of straatklinkers. Je hoeft hier ook geen moeite voor te doen want de meeste zijn zo beladen dat er een mooie kop op staat.

Wat is dit toch voor een trend? We zijn jarenlang bezig geweest om de vrachtwagens zoveel mogelijk aan te passen aan alle zwakkere verkeersdeelnemers in het verkeer. Denk aan de lage bumpers, de raamwerken aan de zijkant van de vrachtwagen, om fietsers en voetgangers maar bij die grote wielen weg te houden. Daarbij hebben we de vrachtwagen met zoveel spiegels vol gehangen dat een gemiddelde badkamer er jaloers op zou zijn. Dit om maar alle dode hoeken zichtbaar te maken. We gaan zelfs met vrachtwagens langs scholen om leerlingen daar te laten zien hoe gevaarlijk een vrachtwagen is. Dan verplichten we de chauffeur, van minimaal 18 jaar, om flink wat uren te studeren. En met de nodige papieren (rijbewijzen BCE, chauffeursdiploma) mag hij of zij dan eindelijk gaan rijden. En dan nog mag zijn combinatie niet te zwaar zijn. En mag hij niet overal komen (bord C7) omdat hij te groot is.

En wie schetst mijn verbazing. Je ziet steeds vaker de grote tractoren binnen de bebouwde kom rijden. Deze voertuigen hebben niet de reeks veiligheidseisen waar de eerder genoemde vrachtwagen aan moet voldoen. Ze rijden dus met niet afgeschermde wielen, die trouwens zo groot zijn dat je een vrachtwagenwiel een ‘thuiskomertje’ kan noemen. De voorzijde van de tractor hoeft niet afgerond te zijn en heeft het liefst een bumpertje van vol plaatstaal. Daarbij hoeft de bestuurder/ster maar de leeftijd van 16 jaar te hebben en heeft er ook geen gedegen opleiding voor nodig. Ze mogen met een voertuig rijden die groter en zwaarder mag zijn dan menig vrachtwagen. Oké, de tractor mag dan maar 25 km/uur rijden, maar als je geloofd dat, dat ook gebeurd dan heb je al heel lang geen tractor meer zien rijden. En hebben sommige geleerden niet een paar jaar geleden al gezegd dat juist deze leeftijdscategorie 16 tot 24 jaar de gevaarlijke leeftijd is in het verkeer. Het is natuurlijk wel fijn voor de jeugd in deze leeftijdscategorie dat ze vast voor het behalen van hun B rijbewijs kunnen oefenen in het verkeer met een voertuig van 50 ton, alvorens zij gaan lessen met een voertuig van gemiddeld 1,3 ton.

Het is ondertussen zeker een paar keer per jaar dat er een dodelijk ongeval gebeurd met tractoren in het verkeer. Ik heb daar niet de juiste cijfers van, maar elke dode is er een teveel.

Ik denk dan wel eens: ‘moet het economische voordeel voor de inzet van dit soort voertuigen van groter belang zijn dan de verkeersveiligheid?’ De chauffeur kan veel jonger zijn en er kan natuurlijk veel meer meegenomen worden in een enkele rit van een tractorcombinatie dan met een vrachtwagen. Daardoor heb je minder ritten nodig. Oké, daar betrap ik mijzelf op iets dat het veiliger maakt, minder verkeersbewegingen?

Maar mijn stelling blijft hetzelfde. Landbouwvoertuigen horen op het platteland tussen het maïsveld en de koeien te rijden in het natuurbeeld wat Nederland zo mooi maakt en waar de ruimte is. Maar niet tussen de fietsers en voetgangers.

Ben ik dan de enige die met verbazing naar dit fenomeen kijkt?