Laten we meer flippo’s verkopen

Marc de Haan, adviseur mobiliteit & gedrag bij Goudappel

‘Geen chips meer voor volwassen, we gaan flippo's verkopen aan hun kinderen’. Het is wellicht vreemd om een blog over fietsen naar school te beginnen met de marketingstrategie waarmee Smiths midden jaren 90 haar marktaandeel verdubbelde (!). Toch is dat precies wat wij deden met een gedragsinterventie in Gennep: aanpassen van oudergedrag via iets leuks voor hun kinderen. We wilden minder korte autoritten naar en van het schoolplein en dat is gelukt. Blijkbaar kun je ouders wel degelijk uit hun gewoontegedrag halen. Dat smaakt naar meer (en dan bedoel ik niet meer chips).

Terug naar het begin. De gemeente Gennep zet met haar verkeer- en vervoerplan onder andere in op beïnvloeding van de vervoerskeuze. In Gennep kiezen inwoners te vaak voor korte ritten met de auto. Met kleinschalige gedragsinterventies willen we dit (gewoonte)gedrag doorbreken. Daarom zijn we  begonnen bij Basisschool De Ratel. Het is om vele redenen beter om kinderen lopend of met de fiets naar school te brengen of op te halen. Denk aan de verkeersveiligheid bij de school, aan de voorbeeldwerking voor de kinderen en uiteraard de gezonde beweging. Toch kwam van de kinderen uit groep 1 tot en met 3 ruim de helft met de auto. Helaas is dat een landelijk beeld dat in september 2013 – dankzij KpVV – groot in het nieuws was. Helaas was de mediateneur toen vooral berustend: mensen zijn gewoontedieren en dat doorbreek je niet. In Gennep weten we inmiddels beter. Je kunt wel degelijk gewoontegedrag doorbreken.

Samen met de gemeente en de school gaven we een gedragsinterventie vorm. Net als bij de flippo’s richtten we ons in eerste instantie op de kinderen om het gedrag van hun ouders te veranderen. Vandaag per fiets naar school gebracht? Dan krijg jij een sticker (flippo?). Bij een volle ‘spaarkaart’ mochten de kinderen een slinger geven aan het rad van fortuin waaraan kleine prijsjes waren gekoppeld. We deden nog wel iets meer, maar het gaat nu even om wat er gebeurde. Het werkt!

Na 6 weken interveniëren was het autoaandeel gedaald van 54 naar 30 procent ten gunste van de fiets. Na de actie hield een groot aantal ouders het nieuwe gedrag vast. Twee maanden na de pilot hadden we nog steeds 20 procent reductie te pakken en konden we – door meting bij een controleschool – andere oorzaken uitsluiten. Gedrag werkt. Dat merkten we trouwens ook uit ‘de verhalen’. We kregen klachten van ouders die echt aan de auto gebonden waren (tijd, afstand, fysieke beperking). Hun kinderen wilden ook graag meedoen. Gennep liet zich van haar meest creatieve kant zien om stickers en presentjes te verdienen. Er werd bijvoorbeeld meer geparkeerd in de wijk of kinderen werden elders in de buurt afgezet om het laatste stuk naar school te lopen (ook stickerwaardig namelijk). Misschien moeten we een P+R-terrein voor een loopbus maken?

De Ratel-aanpak is niet blind te kopiëren naar andere scholen. Gedragsinterventies zijn lokaal maatwerk. Maar ik hoop dat deze blog u allen inspireert. Gewoontegedrag doorbreken kan. Het is leuk en het is goedkoop. Het enige wat nodig is, is een enthousiaste school. En die zijn er vast genoeg…

 
Auteur: Margriet Verhoog