Goed onderbouwd fietsroutes realiseren

Bij het verkennen en uitwerken van een fietsverbinding spelen verschillende aspecten een rol. We willen snel van A naar B, door een mooie, biodiverse, omgeving over een zo comfortabel mogelijk wegdek, waarbij ook nog aandacht is voor duurzame materiaalkeuze. In de praktijk is er altijd een afweging nodig tussen deze aspecten. We nemen u graag mee in de tools die wij gebruiken om beter onderbouwde keuzes te kunnen maken.

Inventarisatie met GIS

Een goede verkenning begint altijd met een brede inventarisatie van de ruimtelijke component. We verzamelen openbare, aangeleverde en zelf gemeten gegevens in een Geografische Informatie Systeem (GIS). Aangezien we alles in één database hebben staan is dit ideaal voor analyses.

Fietspotentiemeter

Vervolgens kijken we welke route de meeste potentie heeft. Dat doen we aan de hand van de fietspotentiemeter, waarin we een zestal sporen onderscheiden:

1. Directheid en bediening: in hoeverre moeten fietsers omrijden om van A naar B te komen?
2. Omvang woon – werk relaties: hoeveel mensen wonen en werken er langs de routes?
3. Omvang woon – school relaties: hoeveel scholieren rijden er potentieel over de routes?
4. Aantakking routes: hoe takken de routes aan op de aanliggende kernen, OV-knooppunten en publieksfuncties?
5. Bestaande gebruik: in hoeverre worden de routes al gebruikt?
6. Samenhang in structuur: hoe past een route in de bestaande fietsnetwerken, zowel utilitair als recreatief?

Brede afweging

Hoewel de potentie van een fietsroute een belangrijk aspect is, zijn er meer zaken waarop de uiteindelijke routekeuze wordt gebaseerd. Afwegingsaspecten die we vaak meenemen zijn:

• Veiligheid
• Comfort
• Aantrekkelijkheid van de omgeving
• Natuur(-gebieden) en biodiversiteit
• Landschap en cultuurhistorie
• Meekoppelkansen (werk met werk maken)
• Inpassing in groen en blauw (water)
• Eigendomssituatie gronden
• Technische haalbaarheid
• Globale kosten (over de levensduur)
• Milieukosten (over de levensduur)

Uit deze brede afweging komt je voorkeursalternatief voort, dat vervolgens verder wordt uitgewerkt.

Een brede afweging is van belang, zeker nu er steeds meer beperkingen komen voor het realiseren van projecten in de openbare ruimte. Bijvoorbeeld op het gebied van stikstof. Tegelijkertijd speelt de fiets een belangrijke rol als alternatief voor de auto om toekomstige uitstoot te verminderen. Belangrijk dus dat deze projecten doorgang kunnen vinden.

Integraal en duurzaam ontwerp

In de volgende stap werken we de gekozen route uit tot een ontwerp. Belangrijke aspecten om rekening mee te houden zijn:

• Herkenbaarheid: is de route voldoende herkenbaar als een (hoofd-)fietsroute?
• Breedte en ruimtebeslag: Hierbij geldt, niet te smal om alle fietstypen en -gebruikers de ruimte te geven, maar ook niet te breed en daardoor minder ruimte voor de opgaven op het gebied van groen en water.
• Milieukosten en aanleg- en onderhoudskosten worden voor de gehele levensduur in beeld gebracht. Een constructie met initieel een hogere milieu-impact of aanleg kosten, kan over de gehele levensduur beschouwd toch een betere keuze zijn, bijvoorbeeld duurzaam beton.
• Biodiversiteit: welke flora en fauna zijn aanwezig in het gebied en hoe kunnen we ervoor zorgen dat die een extra impuls kunnen krijgen of, op zijn minst, geen extra barrières of hinder ondervinden.

Presentatie op het Nationaal Fietscongres

Aan de hand van een aantal concrete praktijkvoorbeelden, nemen we u Ellecom mee in deze procesaanpak. Daarin geven we u ook de tips en tricks om tot goed onderbouwde keuzes te komen. De presentatie, en aansluitende discussie, vindt plaats tijdens de sessie “Data en routes”, die net voor de lunch plaats zal vinden (van 11:55 tot 12:30 uur). Graag tot dan!