Blog: Landelijke kilometerheffing is overbodig
Gaat de kilometerheffing er dit keer wel komen, nu politieke partijen van VVD tot GroenLinks dit in hun verkiezingsprogramma hebben staan? De kans hierop is klein. Gebrek aan draagvlak zal weer het struikelblok zijn, zoals ik betoogde in een eerdere blog op Verkeerskunde. Rekeningrijden is echter ook niet nodig, want er zijn betere en eenvoudiger manieren om de mobiliteitsproblemen aan te pakken.
Door Arie Bleijenberg
Betalen naar gebruik
Voor rekeningrijden is een nieuwe naam bedacht: ‘Betalen naar gebruik’. Op het eerste gezicht is dit een aansprekend frame: als je meer rijdt betaal je ook meer. Voor een groot deel van de autorijders die nu NIET ‘betalen naar gebruik’ is de kilometerheffing echter helemaal niet nodig. Mensen met een auto van de zaak en ook nog een tankpas, betalen nu namelijk weinig of niets ‘naar gebruik’. Aanpassen of afschaffen van de fiscale voordelen van de auto van de zaak is een logische eerste stap. De auto van de zaak is dan niet langer een secundaire arbeidsvoorwaarde, gesubsidieerd door de belastingbetaler. Auto’s van de zaak rijden 21 procent van alle autokilometers (PBL).
Als de kilometerheffing er komt, wil men tegelijk de motorrijtuigenbelasting (mrb) afschaffen. Economisch is dit is echter onverstandig. Het is juist goed om de vaste kosten van het wegennet – de kosten die onafhankelijk zijn van het gebruik – ook via vaste belastingen te betalen. Bij de tennis- en de golfclub betaal je ook een vast lidmaatschap en soms extra per keer dat je speelt. Bij het wegverkeer is de mrb de jaarlijkse contributie van de autobezitter.
Een tweede reden om de mrb te houden is dat dit een bijna ideale belasting is. De motorrijtuigenbelasting die je elk kwartaal betaalt, verandert namelijk niet je mobiliteitsgedrag. En dit is precies wat economen graag willen: belastingen die niet leiden tot gedragsverandering; of in jargon: die niet verstorend zijn. De mrb leidt hooguit tot aanschaf van iets goedkopere auto’s. Weinig verstorende belastingen zijn de droom van fiscalisten. Hiermee is het geld voor de overheidsuitgaven binnen te halen, zonder economische nadelen. Als de miljarden van de mrb als bijdrage aan de staatskas verdwijnen, dan zullen wel verstorende belastingen – zoals de loon- of winstbelasting – omhoog moeten.
Schone auto’s
De beste aanpak tegen milieuvervuiling is een verbod op de verkoop van auto’s op fossiele brandstof. Vanaf 2030 wil het kabinet alleen nog maar emissieloze nieuwverkoop. Om dit te bereiken zijn veel scherpere Europese milieueisen nodig. Zelf heeft Nederland echter ook grote invloed op de markt voor nieuwe auto’s. Dit gaat via de belasting op aanschaf van nieuwe voertuigen (de bpm, belasting van personenauto’s en motorrijwielen). Door vervuilende auto’s veel zwaarder te belasten en schone auto’s juist weinig bpm te laten betalen – bonus-malussysteem –, heeft de overheid een effectief stuur op samenstelling van het wagenpark. Omdat de bpm aangrijpt bij de aankoopbeslissing is die veel effectiever om de overstap naar elektrische auto’s tot stand te brengen, dan een landelijke kilometerheffing. Inruilen van de bpm voor ‘betalen naar gebruik’ is dus een flinke stap achteruit voor het milieu.
Accijns voor elektrische auto’s
Voorstanders van een landelijke kilometerheffing zeggen dat die ook nodig is, om elektrische auto’s te laten betalen voor het wegennet en de kosten van verkeersongelukken. Benzine- en dieselauto’s betalen hiervoor immers brandstofaccijns. Inderdaad zullen ook schone auto’s moeten gaan meebetalen. Een simpele manier hiervoor is een toeslag op het elektriciteitsverbruik van voertuigen. Dit elektriciteitsverbruik wordt nu al precies bijgehouden. Er zijn dus alleen afspraken nodig om deze gegevens te kunnen gebruiken voor inning van de ‘accijns op elektrische auto’s’.
Minder congestie
De meeste congestie zit binnen de grote steden en niet op de snelwegen (zie ’files blijven’). Er is geen beginnen aan om alle vertraging op stadswegen voor te lezen bij de fileberichten. De gemiddelde snelheid van de auto is in de vier grote steden, inclusief de stadssnelwegen van het rijk, tijdens de spits slechts 27 kilometer per uur.
Congestie vraagt dus om een aanpak die afhangt van tijd en plaats: tijdens de spitsuren en in de stadsgewesten. Maar de voorziene kilometerheffing heeft een vlak tarief, dat op alle tijden en plaatsen hetzelfde is. Zo krijgt heel Nederland te maken met een beleidsmaatregel die maar voor een klein deel van ons land nodig is. Dit verklaart waarom een meerderheid van alle Nederlanders tegen een landelijke kilometerheffing is, als die verschilt naar tijd en plaats. Voor een stedelijke congestieheffing – door en voor de grote stadsgewesten – kan daarentegen wel draagvlak ontstaan.
Ik ben van mening dat ook elektrische voertuigen moeten blijven bijdragen aan de aanleg en onderhoud van wegen. Indien men dit niet doet maakt de regering zich schuldig aan discriminatie!
Wel mag men het opladen van deze voertuigen niet extra belasten, zeker niet als het van eigen opwekking komt. Dat voordeel daar kunnen zij zelf voor zorgen d.m.v. eigen opgewekte Zonne en wind energie, dan wel inkopen.
Ingediend door H .F.M. Reuling op do, 03/12/2020 - 22:57
Goed om de dominante oorzaak van congestie, de bijna-gratis auto van de zaak, aan te pakken.
Voorbeelden genoeg van deze stimulans tot onnodig autogebruik. Een andere congestieoorzaak blijft onderbelicht, is nu elk halfuur op de radio te horen: ongevallen met botsfiles als gevolg. Dat zijn de meest schadelijke files, onvoorspelbaar, onontwijkbaar, en de daders - nagenoeg altijd door te weinig afstand houden en jakkeren. De daders worden straf- of civielrechtelijk nooit aansprakelijk gesteld voor de filekosten van medeweggebruikers (denk aan vrachtverkeer!) die tot miljoenen oplopen als bijv. de A10 uren dicht zit. Ik bepleit een wettelijke aansprakelijkheid voor botsers met omgekeerde bewijslast, zodat jakkeraars zich wel tweemaal bedenken. Bijvoorbeeld: per km/wegstrook/uur file een boete van 1000 euro. Dat zal zeker helpen als veel mannen aan de bar daarover gaan klagen!
Ingediend door Martin Kroon op do, 10/12/2020 - 11:48
En toch ben ik bang dat deze verachtelijke Kmheffing, die in deze ongewenste regering doorgedrukt wordt, leidt tot hogere kosten voor de gewone man die afhankelijk is voor zijn zuurverdiende auto om bij zijn werk te komen.
Die farizeeërs van de VVD, jarenlang hun poor stijf gehouden, en terecht aangestipt dat de Nederlander al erg veel kwijt is aan autokosten, nu ineens, na dat gedram van die Eurofiele fascisten van D66, en de meelopers van CU, ineens voor zijn; de zoveelste belofte dat dit tuig breekt.
Ingediend door Karel Kontknaller op di, 14/12/2021 - 00:50
Reactie plaatsen •