Afname groeitempo is nog altijd groei van het autoverkeer

Evert de Jong, VBW Asfalt

Waarom roepen verkeersdeskundigen al jaren dat de automobiliteit af zal nemen en meer asfalt het autogebruik aantrekt? Het verleden heeft aangetoond dat de prognoses altijd naar boven moesten worden bijgesteld. En alhoewel resultaten uit het verleden geen garantie zijn voor de toekomst, kun je wel van het verleden leren.

In de jaren 80 van de vorige eeuw werd al gesteld dat Nederland af was. Wegenaanleg stond in een kwaad daglicht. Ik roep in herinnering de protesten tegen de aanleg van een snelweg door Amelisweerd bij Utrecht. In de opvolgende decennia hebben we dat geweten, elk jaar nam de filedruk toe met negatieve economische gevolgen. 

De laatste twee ministers van Verkeer en Waterstaat hebben met succes het wegennet opgepept en samen met de economische recessie kon Melanie Schulz van Haegen melden dat de filedruk sinds enkele jaren is afgenomen.

Ook het bureau CE Delft heeft dit geconstateerd en meldt dat het verkeersvolume vanaf 2000 minder is gegroeid dan het hoge groeiscenario. Als mogelijke redenen worden genoemd een verzadiging in het autogebruik en de opkomst van Het Nieuwe Werken. Het effect van de economische recessie wordt echter gemist. Ook wordt niet ingegaan op de nog bestaande achterstand in capaciteit waardoor een klein beetje economische groei leidt tot meer mobiliteit en groeiende filedruk.

Goede verkeersprognoses zijn onmisbaar om op feiten gebaseerde investeringen in mobiliteit te doen. Deze prognoses moeten uiteraard telkens worden bijgesteld op basis van nieuwe gegevens. Daarbij moet er ook rekening mee worden gehouden dat investeringen in de infrastructuur vele decennia tot wel eeuwen gevolgen hebben.

Meningen zijn daarom desastreus als ze de verkeerde kant op wijzen en tot verkeerde beslissingen leiden. Recent verschenen er in de media weer diverse artikelen van deskundigen die erop neerkomen dat het verkeer zal afnemen. Het gaat echter om een afname van het groeitempo. En dan alleen de laatste paar jaar. Een onderbouwing van de achtergronden gaat meestal niet dieper dan wat algemene maatschappelijke signalen overgoten met een wetenschappelijk sausje.

Een vorm van trendwatching gepresenteerd met de stelligheid van wetenschappelijke feiten.

Dat is jammer. Want als je vanuit de wegenbouwhoek daarop ingaat wordt je weggezet als asfaltlobby. In dat kamp wordt VBW Asfalt dan ingedeeld. VBW Asfalt heeft echter altijd gesteld dat als je een verharding aanbrengt je dat goed moet doen. Goed wil hier zeggen met verstand van zaken en duurzaam. Daarmee bevindt de VBW zich in goed gezelschap van organisaties als de Fietsersbond en het Fietsberaad. Ook deze organisaties melden feiten om hun doelstellingen te bereiken. Natuurlijk spelen meningen over de toekomstige ontwikkelingen daarbij een rol. Maar in de voorlichting beperkt men zich tot de feiten.

De transportsector behoort tot de motoren van onze economie. Een goede weginfrastructuur is een belangrijke factor voor bedrijven om zich in Nederland te vestigen. Ir. Huib van Essen van het bureau CE Delft noemt in zijn artikel in De ingenieur van juli 2014 voorbeelden van onderhanden zijnde projecten (Blankenburgtunnel, A13/A16, VIA15 en de Noordoostcorridor Eindhoven) die ‘mogelijk’ niet rendabel zouden kunnen zijn. Tenminste bij doorrekenen van een negatief scenario.

Dan roep ik ‘Nu doet u het weer!’ Want natuurlijk kun je tal van scenario’s bedenken en doorrekenen. Ook scenario’s waaruit blijkt dat je helemaal geen wegen moet aanleggen omdat er in de toekomst nauwelijks meer automobiliteit zal zijn. Maar als je zelfs in de zomervakantie van 2014 op de A13 in de file staat heb je daar geen boodschap aan.  Het verleden heeft aangetoond dat een groeiende economie gepaard gaat aan groeiende mobiliteit. De les uit het verleden is dat je niet die mobiliteit moet belemmeren maar dat je de ongewenste (milieu)effecten moet aanpakken.

Gelukkig zijn er veel inspanningen om dit voor elkaar te krijgen. Denk aan geluidarm asfalt, strengere eisen aan de uitstoot van emissies (fijnstof en dergelijke) en de stimulering van elektrisch rijden. Ook hebben de investeringen in de wegenbouw van de laatste jaren eraan bijgedragen dat de filedruk is afgenomen (dat is wat anders dan weggenomen). Meer asfalt helpt dus wel.

Roepen ‘Bij minder verkeer kunnen de kosten ineens hoger zijn dan de baten’ leidt maar tot één conclusie. Onze koningin Maxima heeft daarvoor de Nederlandse taal verrijkt met haar uitdrukking: ‘Een beetje dom.’

 
Auteur: Marieke Hut