Zuidtangent presteert nog steeds boven verwachting

Normaal gesproken heeft een nieuw openbaarvervoerproduct een introductieperiode van ongeveer anderhalf tot twee jaar nodig voordat reizigers in voldoende mate toestromen. Bij de Zuidtangent tussen Haarlem en Amsterdam Zuidoost ging de gewenning uitzonderlijk snel. Een jaar na de opening begin 2002 waren op delen van het traject de prognoses voor 2005 ruimschoots overtroffen. Ook vorig jaar nam het aantal reizigers toe, zij het in mindere mate dan het jaar ervoor en ongelijkmatig verdeeld over het traject.
In Haarlem groeide het gebruik van de ‘hoogwaardige’ buslijn in 2003 met vijf procent, terwijl het aantal passagiers op de stadsbussen aldaar, als gevolg van omvangrijke bezuinigingen, sterk daalde. Het traject tussen Haarlem en Hoofddorp gaf een lichte stijging te zien van twee procent. Een jaar eerder werd in Hoofddorp en rond Schiphol nog de grootste vervoeraanwas gerealiseerd, respectievelijk tot 140 en 182 procent boven de prognose van 2005. De stijging op dat deel van de route is opmerkelijk genoeg in 2003 omgezet in een lichte daling. Ten oosten van Schiphol zat de Zuidtangent vorig jaar wel weer fors in de lift: Ringvaart Oost 47 procent erbij, Amstelveen Ouderkerk 7 en Amsterdam Zuidoost 1 procent.
Woordvoerder Herman Opmeer van Connexxion verklaart de stagnatie rond Hoofddorp en Schiphol uit de economische recessie. De bouw van nieuwe woningen in Hoofddorp is praktisch tot stilstand gekomen. Kantoren staan leeg. Ten oosten van Schiphol is het concept verbeterd en zijn enkele geplande haltes inmiddels voltooid.
‘Natuurlijk hebben we bij de start van de Zuidtangent de nodige publiciteit gezocht en vooral gekregen, maar alles dat tot nu toe is bereikt, is zonder grootscheepse marketingcampagne totstandgekomen. Nieuwe reizigers werven doen we pas als het hele concept af is en de kwaliteit voldoende.’

De Zuidtangent is op delen sneller dan de auto

KAR
Het KAR-systeem (Korte Afstand Radio) waarmee de doorstroming van bussen langs verkeerslichten en ophaalbruggen zal worden geregeld en het systeem voor dynamische reizigersinformatie zal worden gevoed, is nog steeds niet operationeel. Na aanvankelijke softwareproblemen is de testfase nu van start gegaan. Opmeer durft nog niet te zeggen wanneer het systeem in gebruik wordt genomen.
Punt van aandacht blijft ook het zwartrijden. Aanvankelijk steeg het aantal zwartrijders vanwege het open instapregime snel tot boven de tien procent. Dankzij extra controles is dit nu teruggebracht tot acht tot negen procent. Dat is nog altijd aanzienlijk hoger dan de 1 tot 1,5 procent zwartrijders die normaal gesproken in streekvervoer worden geteld, maar geen slechte score ten opzichte van andere systemen met een open instapregime, zoals tram en metro.
Over de definitieve route door de binnenstad van Haarlem is ook nog geen besluit genomen. Zo is het nog lang niet zeker of de geplande tunnel onder de Spaarne die de reistijd door Haarlem aanzienlijk bekort, er komt. Connexxion is ook weinig te spreken over de zogenaamde paperclip-variant die ook op tafel ligt, waarbij de heenweg door Haarlem een andere route volgt dan de terugweg. ‘Mensen die uitstappen, hebben dan geen idee waar ze weer kunnen opstappen. Dit soort concessies aan de productformule baart ons zorgen.’

Alternatief
Verder is Connexxion nog steeds heel tevreden over de Zuidtangent. ‘Ook op delen waar de groei afgelopen jaar minder was, zitten we nog steeds boven de verwachtingen. Bezuinigingen op de Zuidtangent zijn ons tot nu toe gelukkig bespaard gebleven. Ook de aanvankelijke kritiek op de grotere afstanden tussen de haltes is verstomd. Mensen zijn er inmiddels aan gewend om net als bij railvervoer eerst een stukje te fietsen of de gewone bus te nemen.’
In de afgelopen twee jaar is, aldus Opmeer, aangetoond dat een hoogwaardige, comfortabele en frequente bus over een vrije busbaan een goed alternatief is voor de auto in dit filegevoelige gebied. ‘De Zuidtangent is op delen sneller dan de auto. Tussen Hoofddorp en Haarlem zelfs veel sneller. Het concept is zeker geschikt om ook elders toe te passen.’