Zo objectief mogelijk meten

Jacob de Vries is algemeen directeur van Trajan. Dat klinkt gewichtiger dan het is, zegt hij. 'We zijn een klein bureau met zes mensen in dienst en daaromheen een schil van freelancers. Mijn werk bestaat uit het beoordelen of ons onderzoek genoeg kwaliteit heeft. Verder doe ik de grotere projecten in teamverband en kleinere projecten in kleine groepjes. We zijn veel bezig met onderzoek en bijgevolg ook met databestanden en visualisaties. We werken vaak in opdracht van gemeenten waardoor er weinig tijd is om zelf onderzoek te doen. Wij doen vooral studie naar onderzoeken die gemeenten zelf hebben uitgevoerd. Toch vinden we het belangrijk om ook zelf onderzoek te doen.’

Informatie wordt vloeiender

De trend die De Vries signaleert is dat de informatie steeds 'vloeiender' wordt. 'Iedereen heeft toegang tot alle informatie. Nieuwsvoorziening leidt tot parallelle waarheden, iedereen trekt zijn eigen conclusies. Er is veel hobbyisme vanuit een bepaalde gezichtshoek waardoor een eenzijdig beeld ontstaat. Waarheden van een gemeente staan soms diametraal op die van de bewoners. Als bewoners zeggen dat ze hun auto niet kunnen parkeren, bedoelen ze vaak dat ze hem niet voor de deur kwijt kunnen. Volgens het onderzoek is er dan wel degelijk plek, maar op 50 meter afstand. Er is vaak een verschil tussen wat objectief door de onderzoekers wordt gemeten en hoe het door de bewoners wordt beleefd. Die subjectiviteit gaat een steeds grotere rol spelen.’

Minder respect voor elkaar

In zekere zin geldt hetzelfde voor het gedrag van fietsers in het verkeer, zegt De Vries. 'Mensen hebben hun eigen waarheid. Er is minder respect voor elkaar. Als voetganger word je vaak van je sokken gereden. Veel fietsers hebben hun eigen wetten. Om daar achter te komen hoef je maar een middagje door het centrum van een stad als Utrecht te lopen. Er zijn romantici die de fiets zien als de oplossing voor steden en er zijn critici die de fiets juist zien als het probleem. Deze tegenstelling wordt steeds groter. Op het moment dat je zegt dat de fiets de oplossing is, loop je achter de feiten aan. Dat het fietsgebruik is toegenomen, komt omdat fietsers het zelf als oplossing zagen. Dat dat problemen met zich mee brengt, los je niet op door nóg harder te roepen dat fietsen de oplossing is. De overheid reageert de laatste jaren met toenemende regulering, maar ook door meer rekken en stallingen te bouwen. Gemeenten doen er goed aan de juiste keuze te maken voor fietsparkeerlocaties, anders blijven die rekken leeg. Ik denk dat betaald parkeren voor de fiets binnen vijf jaar bespreekbaar is in Nederland. De eerste pilots komen er al aan.’

Een positieve trend vindt De Vries dat iedereen over alle informatie kan beschikken. 'Je kunt er als burger je voordeel mee doen. Als een gemeente een straat wil openbreken weet je dat veel sneller dan voor het digitale tijdperk.’

Helikopterview

In 2018 wil Trajan meer 'opiniërend' bezig zijn, vertelt De Vries. 'Veel gemeenten onderzoeken zelf zaken of laten onderzoek doen en krijgen dan een uitkomst zonder te weten hoe het in een andere gemeente is. Wij doen natuurlijk in meer gemeenten onderzoek en hebben de helikopterview. Wij kunnen verschillende onderzoeken naast elkaar leggen. Vanuit deze positie kunnen wij opdrachtgevers beter adviseren.’

Terug naar de trends die volgens De Vries minder gewenst zijn. 'Je ziet niet alleen dat de individuele burger in een bubble van eigen waarheden zit, ook pressiegroepen hebben die neiging steeds meer. Dan hebben ze hun conclusie al getrokken en zoeken ze vervolgens onderzoeken die dat beeld bevestigen. Wij als bureau willen juist alles zo objectief mogelijk in beeld brengen. Je zult om objectief te zijn wel zo veel en zo vaak mogelijk moeten meten. En dan kom ik weer even terug op die auto voor de deur, als je slechts één keer meet kan het net heel slecht weer zijn. Je zult onder verschillende omstandigheden een beter beeld krijgen.'

Lindy-effect

Ten slotte nog een laatste trend: 'Het Lindy-effect stelt dat de levensverwachting van een technologie of concept net zo lang is als de leeftijd ervan. Houd er dus maar rekening mee dat we de komende honderd jaar nog niet van de auto af zijn.’

Lees het integrale artikel in PDF-versie.

 
Auteur: Jurgen van Dijk