Wegdek vooralsnog minder energiek dan gehoopt

Duurzame energieopwekking uit het wegdek en uit kleine windturbines op lichtmasten is mogelijk, maar zet op de korte termijn geen zoden aan de dijk. Bovendien zijn beide methodes nog veel te duur. Dit is de eindconclusie van het project ‘Energiek wegdek’, een van de projecten uit het innovatieprogramma ‘Wegen naar de Toekomst’ van Rijkswaterstaat.

‘Een simpele rekensom leert dat de dagelijkse warmtewisselingen van asfaltwegen een energiepotentieel opleveren van 260 KWh per m² per jaar’ weet WnT-projectleider Hans Wesseling. De vraag is alleen hoe onttrek je dat volume aan het asfalt? Uit een ontwerpprijsvraag in 2001 kwam het consortium BAM/NBM, TU Delft, Shell en Eneco met het winnende plan: thermokoppels -zogeheten Peltier-elementen- in het wegdek zouden duurzame elektriciteit aan het asfalt kunnen onttrekken. Rijkswaterstaat investeerde in een proeflocatie op de A18 in Didam ter hoogte van verzorgingsplaats Geulenkamp en testte het product gedurende een jaar. De uitkomst is dat het procédé werkt, alleen de opbrengst blijft met 25 KWh per m² asfalt per jaar verre van het maximaal haalbare.
Tot dezelfde conclusie komt WnT als het gaat om de tweede praktijkproef in hetzelfde project: energieopwekking door kleine windturbines. Rijkswaterstaat zette daarvoor op verzorgingsplaats De Brink, langs de A50 bij Apeldoorn twee typen windturbines op lantaarnpalen: de Turby (in vorm te vergelijken met de staaf van een eenvoudige keukenmixer) en ‘de Tulp’ die in vorm overeenkomt met zijn naam. De Turby maakte het einde van de proeftijd niet mee, omdat hij te veel trillingen veroorzaakte in de betreffende lantaarnpaal. De tweede variant werkte technisch goed, maar stelde om een andere reden teleur. Hij ging pas goed draaien bij windkracht vijf, een windsnelheid die op de proeflocatie amper werd gehaald gedurende de testperiode.

Kosten
Evenals bij het wegdek blijkt bovendien dat de aanschafkosten van de windmolens nog buitenproportioneel hoog zijn.’Voor de turbines hebben we globaal per stuk 30.000 euro betaald’, zegt Wesseling. ‘Die prijs zou bij serieproductie moeten dalen naar zo’n 1000 euro per stuk. Wesseling benadrukt wel dat het in deze proef om prototypes handelde. Het project Energiek Wegdek is met deze praktijktest afgesloten. De resultaten betekenen niet dat Wesseling geen toekomst ziet in beide opties, maar het is, zoals hij zegt, ‘nu aan de markt om de producten verder te ontwikkelen’. Mogelijkheden voor de lange termijn ziet Wesseling voor het wegdek bijvoorbeeld in de toepassing van het product in nieuwe wegmaterialen die meer koolstof bevatten waardoor een betere geleiding tot stand komt. Een gedachte daarbij is de koolstof die vrijkomt bij de productie van waterstof hiervoor toe te passen. Voor de windturbines zouden andere locaties (op hoge gebouwen of dichter aan de kust) mogelijk meer resultaat opleveren.