‘We hebben de tanker EU van koers laten wijzigen’

De Europees opererende denktank Transport & Environment (T&E) houdt zich bezig met transport, energiestromen en emissie binnen transport en logistiek in de Europese Unie. Verkeerskunde sprak met Sofie Defour, directeur klimaat en vrachtverkeer van de Brusselse NGO.

Op 6 juni zijn de Europese verkiezingen. Verkeerskunde sprak met een aantal deskundigen uit het veld én uit de EU.

T&E werkt op alle transportmodi, van vrachtwagens tot lucht- en scheepsvaart. “Elk team is gespecialiseerd in een bepaalde modaliteit en heeft ook analisten op het gebied van energie. We kunnen uitgebreide modellen bouwen zodat de impact van onze voorstellen duidelijk is, of dat nu de impact is op het BBP, de tweedehandsmarkt of welk ander aspect dan ook. Zo kunnen we goede argumenten aanleveren.”

T&E heeft een grote vestiging in Brussel, maar ook kantoren in de grootste lidstaten en in het Verenigd Koninkrijk. “Daar waren we net gevestigd voor de Brexit en het levert een interessante dynamiek op om daar wel te blijven zitten; klimaat is toch een internationale aangelegenheid.”

Europese Unie: een flinke tanker om bij te sturen

Tijdens de mandaatsperiode van het huidige Europees Parlement zijn er flinke ‘landmark deals’ gesloten, aldus Defour. “Denk aan de Europese Green Deal, dat is echt wel een deal zonder precedent. De ambities zijn hoog. We hebben de tanker die de EU is en die maar in dezelfde richting bleef varen, van koers laten wijzigen richting ‘net zero’ in 2050. De ambitie is er om in 2050 volledig emissievrij te zijn, maar nog niet alles wat nodig is voor dat doel, is gereed.”

Voor personenauto’s en vrachtwagens gaat de transitie het snelste. “Zo mogen nieuw geleverde auto’s vanaf 2035 al geen aandrijving op benzine of diesel meer hebben, waarmee we een flinke stap richting zero emissie zetten. Voor vrachtwagens zijn de regels iets minder streng. Tegen 2040 moet de gemiddelde uitstoot van het nieuw geleverde wagenpark met 90 procent vermindert zijn ten opzichte van 2020, wat ervoor zal zorgen dat minstens drie kwart (77 procent) van de nieuwverkoop dan zero emissie zal zijn. Omdat daarmee diesel een kleiner verkoopsegment wordt, wordt dat economisch natuurlijk minder interessant. Daarom verwachten we dat we uiteindelijk dicht bij die 100 procent uitstootvrij zullen komen.”

Volgende stappen

“De Green Deal richting 2030 was een hele klus. Het idee was altijd al een tussenstap om de uitstoot met 55 procent te verminderen. Nu dat loopt, richten we ons op de volgende tussenstap. Einddoel is ‘net zero’ in 2050, maar tussen 2030 en 2050 willen we nog een tussenstap, naar 90 procent reductie (ten opzichte van 1990) in 2040. Daarvoor zijn we nog niet helemaal on track.”, aldus Defour. “De Europese Commissie publiceerde in februari een communicatie- en een impactassesment over hoe de EU de uitstoot toch zover kan reduceren. Een van T&E’s grote wensen is het instellen van targets voor de grote autovloten, zoals leasemaatschappijen. Die zijn in staat hun kosten beter te spreiden en kunnen grote aanjagers zijn in de elektrificatie van het wagenpark.”

Over Transport & Environment

De visie van Transport & Environment is een mobiliteitssysteem zonder emissies dat betaalbaar is en minimale impact heeft op onze gezondheid, het klimaat en het milieu. T&E is meer dan 30 jaar geleden opgericht en heeft geholpen om enkele van de belangrijkste milieuwetten in de EU vorm te geven.

“We hebben de EU ervan overtuigd om 's werelds meest ambitieuze CO2-normen voor auto's en vrachtwagens vast te stellen, en hebben geholpen bij het blootleggen van het dieselgate-schandaal. We hebben succesvol campagne gevoerd om palmolie-diesel te beëindigen; een wereldwijd verbod op vervuilende scheepsbrandstoffen veiliggesteld en de oprichting van 's werelds grootste koolstofmarkt voor de luchtvaart, om er maar een paar te noemen. In 2022 leidde de campagne van T&E ertoe dat het Europees Parlement en de lidstaten ermee instemden de verkoop van nieuwe auto's en bestelwagens met verbrandingsmotoren tegen 2035 te beëindigen.”