Wayfinding: sneller je weg vinden op knooppunten

‘In het nieuwe station Rotterdam Centraal staat de route naar de huurfietsen goed aangeven, maar bij de uitgang houden de bordjes op,’ schetst beleidsadviseur Jeske Reijs van de provincie Noord-Holland. Zij werkt aan betere ‘wayfinding’ in het ov.

Wayfinding is de verzamelterm voor looproutes, reisinformatie, toegankelijkheid en wegwijzers. Doel: eenvoudiger je weg vinden op een knooppunt, zodat ook niet-geoefende reizigers hun bus vinden en dus sneller overstappen.

Aanleiding om de wayfinding in de Noordvleugel van de Randstad te verbeteren, is het rommelige station Amsterdam Centraal. Tot ergernis van Nico van Paridon, hoofd openbaar vervoer van de Stadsregio Amsterdam, mochten daar geen wegwijzers hangen naar tram 1, 2 en 5 aan de ene kant en tram 4, 9 en 16 aan de andere kant: ‘zulke bordjes pasten niet in de huisstijl van stationsbeheerder ProRail’. Later heeft de stadsregio met geld uit de boetepot (waarin vervoerder GVB tonnen moest storten toen het niet voldeed aan de eisen) op het hele stationseiland plattegronden en wegwijzers neergezet. Inmiddels loopt er met Noord-Holland een wayfindingproject voor alle 75 knooppunten van R-net; het netwerk van frequente en snelle bussen, (snel)trams, metro’s en regionale treinen in de Randstad.

Knooppuntsafari
Reijs: ‘Vertegenwoordigers van gemeenten, ProRail, reizigers en vervoerders gaan gewapend met een checklist en iPad op knooppuntsafari om rare situaties vast te leggen. Dat zijn er nu al 2000. Daarvan pakken we er vóór het eind van dit jaar 500 aan. We doen niet alles: blindengeleidelijnen die verkeerd liggen, abrupt eindigen of een prullenbak als obstakel hebben, vallen onder regulier onderhoud en beheer.’

‘Je moet wel geld hebben,’ weet Reijs. Schouwen is leerzaam en leuk, maar verbeteren kost geld en moeite. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu betaalt 2,4 miljoen euro mee uit het programma Beter Benutten. Stadsregio Amsterdam en provincie Noord-Holland leggen elk 1,2 miljoen op tafel. Het totale budget bedraagt bijna 5 miljoen.

‘Per vervoerwijze is het meestal wel goed geregeld, maar niet in het niemandsland of grijze gebied daartussen,’ is de ervaring van Reijs. ‘We streven niet naar méér bordjes, maar juist naar minder. Plattegronden staan het liefst in de kijkrichting, met 3D-afbeeldingen voor de oriëntatie. En we mengen ons niet in discussies over huisstijlen.’

Ook op het spoor groeit de aandacht voor wayfinding. Zo inspecteerden zogeheten I-teams de afgelopen jaren de 50 grootste stations. Prorail en bureau Mijksenaar doen nu een project voor betere aanduidingen van hal, kluisjes, lift, OV-fiets en toilet. Op de twee proefstations Muiderpoort en Nijmegen kunnen reizigers die sneller vinden. Ook voor Randstadspoor (Utrecht) en Schiphol zijn verbetertrajecten in voorbereiding.  

 
Auteur: Joske van Lith