Waarom een ouder een opgevoerde fatbike aan zijn kind van 11 geeft

Vermoedens werden de waarheid: de fatbike blijkt bepaald niet heel verkeersveilig. Of beter: de fatbike maakt wat los maakt bij een kind van elf... Hoe komt een ouder zo ver, dat die een opgevoerde fatbike met gashendel aan zijn kind van elf geeft?

Drie drijfveren

NRC schreef recent over de vraag ‘Hoe krijg je zin in gezonde en verstandige dingen?’Wat als je dezelfde redeneerlijn volgt voor onveilig en onverstandig gedrag?

De eerste drijfveer is tastbare waarde, straf en beloning van het gedrag. Vaak kost gezond en verstandig gedrag meer moeite, extra tijd of geld. En als de beloning volgt, dan is dat pas op de lange termijn. Het omgekeerd geldt voor onveilig en onverstandig gedrag: dat beloont vaak snel. En de negatieve gevolgen volgen meestal later - of nooit. 

Voor de reistijdwinst zal de ouder geen fatbike geven aan zijn kind. Dan kan je immers ook een gewone e-fiets geven. En gezonder nog voor een opgroeiend kind: een gewone fiets. Het kind ziet de kick van snelheid op de korte termijn. Kinderen zeggen dapper: te hard rijden is mijn eigen risico. Maar de kans is gering dat het kind de gevolgen overziet van zichzelf in de kreukels rijden, laat staan dat een kind de ellende overziet van onverzekerd een andere verkeersdeelnemer tot gehandicapte rijden.

Tweede drijfveer is sociale acceptatie of afwijzing. Wat levert het rondscheuren op een fatbike je sociaal op? Ouders zien graag dat hun kind geaccepteerd wordt. Maar de fatbike gaat verder. De fatbike werkt statusverhogend voor het kind - en daarmee indirect ook voor de ouders. Meer nog dan een gewone e-fiets. En wat ook goed is voor de acceptatie: dat er een vriendje of vriendinnetje achterop kan kruipen. Maar daar wordt het ook alweer niet veiliger van, geeft veiligheid.nl aan op radio 1.  

De derde drijfveer is zelfwaarde. Hierbij gaat het om persoonlijke waarden en behoeften. Op een fatbike rijden is functioneel niet anders dan rijden op een gewone elektrische fiets. Maar op een leeftijd waarop je je eerste puistjes krijgt, waarop je leuk gevonden moet worden, waarop je ouders toch niet cool zijn… dan is voorrijden op een fatbike wel heel anders dan een gewone e-fiets. Zeker als die fatbike ook nog eens stevig opgevoerd is en een gashendel heeft. 

Centraal wat centraal moet…

Zo bezien is het niet gek dat de fatbike opmars maakt. Decentrale overheden kunnen daar niet veel tegen beginnen.  Het wachten is dat de fatbike vroeg of laat de status krijgt als brommerachtige… Denk aan verzekeringsplicht (en dan niet die voor diefstal), rijbewijs,  leeftijdsgrens en de helmplicht voor de fatbike… tot de klinische dood erop volgt. Want dan is de lol wel een beetje van de fatbike af.  Onze minister wil daar nu nog niet aan, maar op zicht zegt dat niet veel. Een eerdere minister wilde aanvankelijk ook niet aan de helmplicht voor de speed pedelec. En die is er toch gekomen.  Dus ook nu: wat niet is, kan nog komen… 

Opnieuw komt de vraag boven: moeten we niet eens gaan denken aan een voertuigcategorisering Duurzaam Veilig? 

Aansprakelijkheid wegbeheerders?

Zijn er al wegbeheerders aansprakelijk gesteld voor een ongeval met een fatbike? Ik heb het nog niet meegekregen. Het wegverkeer, zoals we dat kennen, wordt ontworpen op redelijk gedrag. Een wegbeheerder mag verwachten dat verkeersdeelnemers oplettend en voorzichtig zijn. En omgekeerd moet een wegbeheerder er rekening mee houden dat een verkeersdeelnemer niet altijd precies doet wat de wegbeheerder voor ogen staat. Een kleine afwijking mag je verwachten als wegbeheerder. Sommige fatbikes wijken niet of nauwelijks af van een elektrische fiets maar andere fatbikes vormen grove schending van ‘de fiets met trapbekrachtiging tot 25km/u’. In veel ongevallen zal het gaan om de grove schending. Maar ouders zullen het ongetwijfeld gaan proberen om de wegbeheerder de brokken van de fatbike in de schoenen te schuiven.