Vlaamse 'Octopus' staat voor veilige 30 km-schoolzone

Angstaanjagend is de octopus niet. Toch nemen veel automobilisten gas terug als ze Vlaamse schoolzones naderen. Zo ook de weggebruikers in Purmerend, waar gekleurde ringen en ballen op het wegdek het gebied rond een aantal basisscholen markeren.

Aan alternatieve initiatieven voor een veilige schoolomgeving is in Nederland geen gebrek. En zolang diverse maatregeln effect scoren, blijft volstrekte uniformiteit op het gebied van inrichting/aankleding van de schoolomgeving een secundaire vraag. Bij het Belgische Octopus-initiatief daarentegen, tekent zich tegelijk een zekere mate van uniformiteit af. Gestart met een pover budget van zegge en schrijve twintigduizend euro, ondervindt 'Octopus' van Vlaamse overheden en bedrijfsleven zoveel steun, subsidie en sponsoring dat inmiddels tweehonderd basisscholen de 'Octopus' hebben geadopteerd om automobilisten in te tomen. Dankzij die animo heeft men twintig à vijfentwintig keer meer scholen bereikt dan vooraf werd verwacht.
'Octopus gaat dezelfde weg als ‘Bob’, zegt gedelegeerd bestuurder Tom Dhollanders van de Belgische Voetgangersbeweging. Hij voorspelt binnen twee jaar een volledige dekking in Vlaanderen. Wallonië zou iets later kunnen volgen.
De Octopus geldt in Vlaanderen reeds als hét symbool voor veilige 30 km-schoolzones. Het idee ontstond naar aanleiding van nieuwe Belgische federale wetgeving waarin werd verordonneerd dat vanaf 1 september vorig jaar rond elke schoolzone niet harder mocht worden gereden dan 30 km/uur. Een braaf plan, ware het niet dat vele Belgische gemeenten de komende vijf, tien en soms zelfs vijftien jaar geen geld hebben om de schoolomgeving ook daadwerkelijk infrastructureel met die snelheidslimiet in overeenstemming te brengen.
Octopus moet in dat gat springen, verduidelijkt Dhollanders. Nu al is zijns inziens duidelijk dat Octopus in België een blijvertje is, óók als te zijner tijd infrastructureel alles in orde zou zijn. ‘Als vanzelf spreidt het Octopus-concept haar tentakels uit.' Die tentakels staan in dit geval letterlijk voor schoolroutes. Steeds meer scholen zullen volgend jaar een schoolvervoersplan opstellen waarbij op de weg naar school het Octopus-symbool meer en meer zal opduiken. Bovendien dragen nu al 90.000 scholieren gesponsorde fluorvestjes op hun schoolroute. 'We zijn nu bezig met een strategie om het idee ook in Nederland te introduceren', meldt Dhollanders.

Confetti
Een Nederlandse variant op Octopus is het Schoolconfetti-plan van SOAB (adviesbureau voor woon- en leefomgeving in Breda). 'Confetti' is het eerst toegepast bij enkele basisscholen in Purmerend en ook in Zevenaar. In het Zeeuwse Tholen staat nog een project op stapel.
De aanleiding is hier dezelfde als in België: waar de directe wegen rond de scholen nog niet infrastructureel op peil kunnen worden gebracht, moet een opzichtige schoolomgeving de automobilisten intomen. In Purmerend en Zevenaar zijn dat een speciaal schoolzonebord en gekleurde ringen en ballen op het wegdek. SOAB spreekt van de eerste duurzaam veilige schoolzones, hier geïntroduceerd naar Franse, Ierse en Amerikaanse voorbeelden. In Purmerend en Zevenaar werd in een nulmeting het snelheidsgedrag van automobilisten en de snelheidsbeleving van kinderen, ouders en schoolleiding vastgesteld. De eerste metingen wijzen uit dat de snelheden in de betreffende zones daalden, zo meldt SOAB-adviseur Jelge de Haas. Hij beklemtoont dat het concept op vier pijlers steunt: niet alleen een veilige - in dit geval opzichtige - infrastructuur, maar ook een duidelijke herkenbaarheid van de school zelf, educatie/communicatie en handhaving.