Verkeersveiligheidsrisico led-reclamescherm reëel

Led-reclameschermen langs de weg vormen een reëel veiligheidsrisico. Onderzoek met een voor- en nameting toont negatieve effecten op doorstroming bij een scherm dat op ooghoogte geplaatst is en op een filegevoelige locatie.

Lees hier de integrale versie van het artikel.

Er verschijnen steeds meer digitale led-reclameschermen langs de snelwegen die automobilisten visueel en cognitief afleiden van hun rijtaak. Hoewel de SWOV al in 2012 concludeerde dat afleiding invloed heeft op het rijgedrag van automobilisten, en daarmee op de verkeersveiligheid, was dit voor de specifieke effecten van led-reclameschermen nog niet onderzocht. Het afstudeeronderzoek dat studenten Tim Wools en Christiaan Vos van Hogeschool Windesheim Zwolle uitvoerden bij Arcadis geeft hierin meer inzicht. 

In dit onderzoek zijn doorstromings- en ongevalscijfers vergeleken voor en na de plaatsing van led-reclameschermen. Hiervoor zijn drie schermen geselecteerd op locaties waar het effect van de schermen te isoleren is, waarvan voldoende gegevens beschikbaar zijn en waar de verkeersintensiteiten voldoende hoog zijn. Schermen langs de A1 bij Terschuur, de A2 bij Zaltbommel en de A12 bij Zevenhuizen voldeden aan die criteria.

Doorstroming

Op basis van lusdata van de Nationale Databank Wegverkeersgegevens over snelheid en intensiteit zijn de voor- en nasituatie op alle drie locaties vergeleken. Hiervoor zijn gegevens van de ochtendspitsen op dinsdagen en donderdagen in maart en begin april gebruikt. Tussen de voor- en nameting zit een jaar, en dagen met afwijkende omstandigheden, zoals slecht weer of feestdagen, zijn uitgesloten.

Bij de schermen langs de A2 en A12 vonden de onderzoekers geen effect op de doorstroming. Bij de A1 wel. Hier nam na plaatsing van het scherm de snelheid met 4,7% af en de dichtheid met 2,7% toe, wat wijst op een verminderde doorstroming op de locatie van het scherm. Ook is er onder andere sprake van een verminderde acceleratie in het wegvak voor het scherm ten opzichte van de situatie voor plaatsing. 

Ongevallen

Voor de analyse van de verkeersveiligheid zijn de incidentmeldingen van de verkeerscentrales van Rijkswaterstaat gebruikt, die ook ongevallen met uitsluitend materiële schade registreren. De ongevalsgegevens voor en na plaatsing laten hetzelfde beeld zien als de doorstroming. Ook hier was er alleen een negatief effect bij het scherm langs de A1. De aantallen zijn echter te klein om hier 

conclusies aan te verbinden. 

Conclusies   

Het onderzoek toont aan dat de verkeersveiligheid bij een ledscherm kan verslechteren, als gevolg van een negatief effect op de doorstroming. Maar dat hangt mogelijk wel in sterke mate af van de locatie en specifieke kenmerken van het scherm. Het effect werd in dit onderzoek namelijk maar op een locatie vastgesteld. Dat komt mogelijk door de plaatsing van het betreffende scherm dicht langs de weg, op ooghoogte en met een sterk contrast met de achtergrond. Ook is de locatie filegevoelig en wordt het scherm plotseling zichtbaar voor de weggebruiker. Tenslotte vertoont het scherm animaties, wat in strijd is met de richtlijnen. Er zijn over dit scherm bij Rijkswaterstaat ook al de nodige klachten binnengekomen. 

Aanbevelingen

De onderzoekers adviseren op basis van hun onderzoek om led-reclameschermen niet op filegevoelige locaties te plaatsen en niet op ooghoogte. De schermen leiden de aandacht meer af van de rijtaak als ze visueel nauwelijks te negeren zijn.

Daarnaast zou er betere controle moeten komen op het naleven van de criteria voor reclameschermen, vastgelegd in de Beoordeling van Objecten langs Auto(snel)wegen en de Richtlijn Lichthinder. 

Ten slotte pleiten de onderzoekers voor een grootschaliger onderzoek van voor- en nasituaties bij meer schermen en daarbij gebruik te maken van floating car data. 

 
Auteur: Tim Wools, Christiaan Vos, Patrick Broeren, Niels Beenker, Arcadis