Verkeerseducatie vóór infrastructuur

De gemeente Lelystad stelt scholen medeverantwoordelijk voor verkeersveiligheid. Dat betekent dat scholen die met een verzoek komen om infrastructurele aanpassingen voor de verkeersveiligheid rond de school aan te leggen, een gerede kans lopen zelf ook aan de slag te moeten. Want, zo stelt de gemeente, de veiligheid is soms meer gebaat bij verkeerseducatie dan bij infrastructurele maatregelen.

Vier jaar geleden startte de gemeente Lelystad Het Trefpunt Veilig Naar School. In het platform werken gemeente en scholen (inclusief verkeersouders), politie, de provincie Flevoland, Veilig Verkeer Nederland (VVN) en de schoolbegeleidingsdienst structureel samen aan verkeersopvoeding van scholieren. Hoewel het project is opgezet voor de basisscholen, geeft inmiddels ook het voortgezet onderwijs aan interesse te hebben, aldus de coördinator van de gemeente Lelystad, Dimitri Drijver.
Over de aanleiding voor het platform vertelt hij: ‘Wij constateerden dat verzoeken en klachten van scholen vaak infrastructurele verkeersmaatregelen betroffen. In sommige gevallen is dit weggegooid geld. De gedragscomponent - de verkeersopvoeding - kan vaak meer effect sorteren.’ Deel van de nieuwe aanpak is dat de gemeente voorwaarden stelt aan scholen. ‘Deze moeten zelf actief zijn, bezig zijn met verkeerseducatie en ouders aanspreken’, legt Drijver uit.
Thijs van Duijn, adviseur bij Mobycon die de gemeente ondersteunde bij de ontwikkeling van het trefpunt, vat de strategie als volgt samen: ‘De vraag die de gemeente aan scholen stelt, luidt: wat doet u eigenlijk zelf aan verkeersveiligheid?’ Daarnaast kreeg Lelystad het advies om vragen die veel op elkaar lijken te bundelen én om de focus van infrastructurele aanpassingen te verleggen naar educatie.
Verschillende, veelal jaarlijks terugkerende acties zijn inmiddels van de grond gekomen, zoals een verkeersdebat met de wethouder van verkeer, fietsverlichtingsacties, speurtochten en een actieweek verkeersveiligheid. Drijver: ‘Bij de speurtochten moeten de scholieren oplossingen bedenken voor verkeersonveilige situaties. Hierdoor gaan ze bewuster kijken.’ Ook ‘lopen’ er sinds kort gekleurde voetjes door Lelystad; op deze manier worden veilige routes aangegeven.
De projecten worden bedacht, geëvalueerd en verbeterd in het overleg, dat vier maal per jaar plaatsheeft. Door de structurele samenwerking ontstaat draagvlak en medeverantwoordelijkheid bij het creëren van een veilige schoolomgeving.

Geheim
Het geheim om zo’n structurele samenwerking van de grond te krijgen? Drijver verbloemt niet dat er veel inspanningen nodig waren. ‘Communiceren is de sleutel tot succes.’ Hij is goed te spreken over de effecten. ‘Het project loopt nu vier jaar en heeft geleid tot het behalen van een groot aantal VerkeersVeiligheidsLabels door de scholen.’ Ook neemt de animo bij de scholen toe. Inmiddels nemen 12 van de 25 scholen in Lelystad deel. Toch zijn er ook notoire weigeraars. ‘Ze zien geen probleem of vinden dat de hoeveelheid tijd die het in beslag neemt te groot.’