‘Verkeer’ schuift op naar ruimtelijke kwaliteit in steden

Ruim 80 stedenbouwkundigen en verkeerskundigen bezochten dit werkatelier, dat werd ingeleid door trend- en ontwikkelingsvisies van architect Andreas Røhl van Gehl Architects, onderzoeker Thomas Straatemeier van Goudappel Coffeng, Amsterdams stedenbouwkundige Maurits de Hoog en adviseur mobiliteitsbeleid in Utrecht, Marijn Kik.

Bruggen bouwen voor de fietser over het IJ
Na de introductie bogen stedenbouwkundigen en verkeerskundigen zich over negen issues. Stedenbouwkundige Maurits de Hoog presenteerde aan zijn tafel twee ontwerpvarianten van een fietsbrug over het IJ ter hoogte van het Java-eiland. Deze brug is nodig om de IJponten te ontlasten. Met name de ruimtelijke ontwikkeling aan het IJ zorgt voor een enorme toename aan kriskrasbewegingen over het IJ die de ponten op termijn niet meer aan kunnen. Eyeopener voor de Hoog: ‘Ik denk dat we de brug breder moeten maken.’

Fietsen in de Schilderswijk, de vitale stadswijk in Den Haag
Verkeerskundige Frans Botma vroeg stedenbouwkundigen en verkeerskundigen naar hun ervaringen met het ‘verdampen’ van verkeer. Een belangrijke vraag die speelt bij het plan om de Haagse Schilderwijk autoluw te maken. Deels kun je het verkeer omleiden, maar hoeveel mensen in de wijk zullen minder gebruik gaan maken van hun auto en meer gaan fietsen. Een goede tip: probeer kinderen te verleiden meer te gaan fietsen en betrek de wijk bij een functional ambiance-aanpak.

Van Ostadelaan naar Ostadeplein, van verkeersplein tot verblijfsplein in Utrecht
Hoe verander je een stedelijk verkeersknelpunt op een vijfsprong in een verblijfsruimte waar de auto te gast is? In Utrecht is dit in een pilot toegepast op de van Ostadelaan. Deze wordt nu in de volksmond Van Ostadeplein genoemd. Deze pilot diende in Utrecht als praktisch voorbeeld voor een nieuw verkeersplan, dat auto’s uit de binnenstad weert en meer ruimte biedt aan langzaam verkeer en verblijven. Marijn Kik leerde dat je shared space ook heel veilig kunt inrichten voor mensen die slecht zien.

Voetgangers en fietsers in koopgebieden: haat of liefde?
In den Bosch is de fietser welkom in het voetgangers- en koopgebied. ‘Wij hebben deze beslissing genomen in de overtuiging dat voetgangers en fietsers hun gedrag aanpassen afhankelijk van het aantal fietsers en voetgangers. In den Bosch werkt dat, maar werkt dat elders ook?’, vroeg Arnold Bongers van de gemeente Den Bosch. Aan deze tafel werd niet echt duidelijk wat nu precies de succesfactoren zijn van het Bossche voorbeeld.

De fietsstraat versus ruimtelijke inpassing
Moet je bij het ontwerpen van een fietsstraat direct naar de CROW-richtlijnen grijpen en ben je er dan ook mee? Of zijn er meer factoren waar je rekening mee moet houden? Robert Hulshof van CROW leerde dat er een verhaal achter het fietsstraatontwerp moet zittenen en dat beleving een ook op fietsstraten een belangrijk aspect is. Bovendien nam Hulshof het idee mee om de functional ambiance-methode (uitgaan van beleving, functies en voorzieningen) ook toe te passen bij het ontwerpen van fietsstraten.

Het verleiden van de voetganger van station naar de binnenstad
‘Help me’ vroeg Marina Eenschoten van de gemeente Enschede, ‘om onze route van station naar binnenstad aantrekkelijker te maken. Zij ging naar huis met tips zoals: vraag winkeliers wat zij kunnen aanbieden. En kijk op Google Maps wat de meest logische routes zijn. En ook: let op wayfinding, zorg voor duidelijke bewegwijzering, informatie en herkenningspunten.

Tijdsbeleving als sturingsinstrument voor de reiziger
Onderzoek wijst uit een kwalitatief hoogwaardige omgeving en route resulteert in een positieve beleving van de reistijd, ook al is die langer dan andere routes. Maar wat is kwalitatief hoogwaardig?, vroeg Miranda Thüsh van Thuisraad RO. Tips die aan tafal naar voren kwamen waren: Zorg voor afwisseling, denk aan wisseling van seizoenen, praat en werk met plaatjes en beelden, dat helpt. En controleer de route regelmatig op afwisseling.

Maak steden voor mensen
Andreas Røhl Gehl Architects stelde dat er meer is met fietsen, dan fietsen alleen, maar wat? De conclusie aan zijn tafel was de discussie over de kosten van fietsinfrastructuur veel meer zou moeten gaan over de baten van fietsinfrastructuur.

De economische waarde van voetgangers en fietsers in steden
Hoe maak je de economische waarde van voetgangers en fietsers in steden inzichtelijk? Dat vroeg Niel Taylor van ITP, Integrated Transport Planning uit Canada. Een paar tips van zijn tafel: vertaal verkeerseffecten in impact in plaats van in cijfers, neem het effect van schonere lucht mee, deel kennis en onderzoek het effect van een aantrekkelijke ruimte op de gezondheid.