Veilig Verkeer Nederland organiseert voor het 90ste jaar het Nationaal VVN Verkeersexamen

Deze week wordt voor de 90ste keer op bijna alle basisscholen het Nationaal Verkeersexamen van Veilig Verkeer Nederland (VVN) afgenomen. Wie is er niet opgegroeid met het Verkeersexamen? Een belangrijk moment in de verkeersontwikkeling van kinderen, waar ze hun leven lang profijt van hebben. Veilig Verkeer Nederland wenst, in het jaar dat de organisatie net als het Verkeersexamen 90 jaar bestaat, dat over 10 jaar alle kinderen het VVN Verkeersexamen in theorie én praktijk doen.

Het Nationaal VVN Verkeersexamen van Veilig Verkeer Nederland ontstond in 1932, het oprichtingsjaar van Veilig Verkeer Nederland en is inmiddels Immaterieel Erfgoed. Het hoort bij Nederland fietsland. Zeg je ‘verkeersexamen’ dan heeft iedereen daar wel een beeld en gevoel bij. Kinderen op de fiets met een genummerd hesje, vrijwilligers langs de route op de controleposten, het verkeersdiploma. Het is tegenwoordig één van de eerste échte examens die een kind aflegt. Ieder kind weet: in groep 7 (of 8) doe ik het verkeersexamen.  

Dit jaar vindt het VVN Verkeersexamen plaats op 28, 29 en 31 maart voor respectievelijk de schoolregio's noord, midden en zuid. Jaarlijks nemen 200.000 leerlingen van groep 7 deel. Ruim 93% van alle basisscholen doet mee aan het theoretisch verkeersexamen en de helft daarvan maakt het VVN-Verkeersexamen digitaal.  83% van de scholen doet in de maanden april t/m juni ook mee aan het praktisch verkeersexamen, waaraan 175.000 leerlingen van groep 7 deelnemen. Het aantal kinderen dat sinds het oprichtingsjaar van de Veilig Verkeer Nederland het Verkeersexamen heeft gedaan is gelijk aan het aantal inwoners dat Nederland op dit moment telt.

Het VVN Verkeersexamen stimuleert verkeerseducatie. Veilig Verkeer Nederland legde met dit initiatief als NGO in 1932 de basis voor structurele, praktische interactieve verkeerseducatie op de basisschool. Onderzoek leert dat het VVN Verkeersexamen binnen het basisonderwijs vandaag de dag een dikke acht scoort.

"In algemene zin wil Veilig Verkeer Nederland bereiken dat iedere Nederlander zich veilig voelt in het verkeer. We leggen hiervoor in het leven van kinderen zowel de theoretische als de praktische basis met het VVN Verkeersexamen als toetsinstrument. Fietsen is onderdeel van de Nederlandse cultuur. Het is belangrijk dat ieder kind een goede fiets heeft en beschikt over de skills om veilig te fietsen"; aldus VVN directeur Evert-Jan Hulshof.

Waarom niet alle scholen en alle leerlingen het praktisch verkeersexamen doen

In 2021 deed 73% van de scholen mee aan het praktisch verkeersexamen. Een belangrijke reden is dat scholen door de coronapandemie minder meededen aan evenementen en minder verkeerslessen hebben gegeven. Andere redenen zijn een gebrek aan capaciteit voor het organiseren van het examen, subsidies die verdwijnen en scholen die heel graag volgende keer toch mee willen doen. 

Op 91% van de scholen deden in 2021 niet alle kinderen uit de klas mee aan het praktisch examen. Dat is iets lager dan in voorgaande jaren, maar niet significant lager. Bijna de helft van de scholen (46%) waar niet alle kinderen meedoen, geeft als reden dat die kinderen niet goed genoeg kunnen fietsen. 19% zegt dat leerlingen zonder fiets of met een afgekeurde fiets niet mee kunnen doen.  

Ambities

Veilig Verkeer Nederland vindt dat alle kinderen in Nederland moeten meedoen aan het VVN Verkeersexamen. Evert-Jan Hulshof: “In een jubileumjaar blik je vaak terug, maar we kijken ook graag naar de toekomst. En: wie jarig is mag een wens doen. Onze wens is dat we bij ons 100-jarig bestaan kunnen vieren dat álle kinderen Verkeersexamen doen. Zowel in theorie als praktijk. Wij doen daarom een oproep aan alle gemeenten en basisscholen om het VVN Verkeersexamen mogelijk te maken.” 

Het VVN theoretisch Verkeersexamen toetst of de leerlingen de verkeerskennis beheersen, voldoende inzicht hebben in verkeerssituaties en of ze zich bewust zijn van het belang van veilig verkeersgedrag. Maar de praktijk is minstens zo belangrijk. Tijdens het VVN praktisch Verkeersexamen wordt getoetst of de leerlingen de kennis kunnen toepassen en veilig gedrag vertonen in het echte verkeer. Het gaat dus verder dan alleen ‘verkeersregels kennen’. Alles is er op gericht dat kinderen zich veilig gedragen in het verkeer.  

Hiermee leggen we in het basisonderwijs een belangrijke verkeersbasis bij kinderen. Dit is letterlijk van levensbelang voor de rest van hun leven. Dit is het moment om hen bewust te maken van hun eigen rol in het verkeer en van verkeersgedrag. Vanaf groep 7/8 gaan kinderen steeds vaker zelfstandig fietsen en ook langere afstanden. Belangrijk dus dat we hen al van jongs af aan helpen om ‘wegwijs’ te worden. 

Van uit je hoofd leren naar verkeersinzicht

Verkeerseducatie op de basisscholen heeft een vlucht genomen. Nadat verkeersonderwijs jarenlang bestond uit bij wijze van spreken het uit je hoofd leren van de betekenis van verkeersborden en het kleuren van agentjes, is verkeerseducatie vandaag de dag volledig ingericht op praktische toepasbaarheid waarbij het gaat om het opdoen van verkeersinzicht, bewustzijn en vaardigheden. De werkvormen zijn in de loop der jaren steeds meer uitdagend en afwisselend geworden. Van een onderwijzer die met een aanwijsstok voor het bord staat, naar leerlingsoftware, zelf verkeerssituaties maken met behulp van Google Street View, virtueel oefenen met behulp van VVN Minecraft Verkeerseducatie en een digitaal Verkeersexamen met filmpjes.