Vastleggen prestatieafspraken OV-fiets: ‘stap in de richting’

OV-ambassadeur Jeltje van Nieuwenhoven adviseert om NS de komende drie jaar de exploitatie van de OV-fiets, in een aparte BV, te laten uitvoeren. De huidige exploitant, de stichting OV-fiets noemt het advies een stap in de goede richting, met name vanwege de verplichting om prestatieafspraken vast te leggen en de mogelijkheden om ook op andere dan NS-locaties OV-fietsen te verhuren.

De exploitatie van OV-fiets is tot juli 2007 uitbesteed aan de stichting OV-fiets. Omdat ProRail en de stichting OV-fiets het niet eens konden worden over een verlenging van het contract, heeft OV-ambassadeur Van Nieuwenhoven bemiddeld tussen de stichting OV-fiets, ProRail en NS over de toekomst van de OV-fiets. Oorspronkelijk is de OV-fiets een initiatief van spoorbeheerder ProRail, dat met de Fietsersbond, NS en de gemeente Utrecht verder is ontwikkeld.
Het advies van de ambassadeur luidt om het logo en de formule van OV-fiets, nu in handen van ProRail, over te dragen aan een nieuw op te richten stichting, ingesteld door de minister van Verkeer en Waterstaat. Deze stichting draagt het gebruiksrecht over aan een marktpartij; de beoogde exploitant is NS. Een nog in te stellen Raad van Toezicht ziet toe dat NS zich houdt aan afspraken over de exploitatie van OV-fiets. NS heeft flinke investeringen toegezegd om de naamsbekendheid en het dekkingsgebied van de OV-fiets te vergroten.
De stichting OV-fiets vindt het advies een stap in de goede richting, aldus de woordvoerder van OV-fiets, Marc Maartens. ‘Het is winst dat wordt geadviseerd om een onafhankelijke stichting en een Raad van Toezicht in te stellen. Een dergelijke constructie waarborgt het maatschappelijk belang van de OV-fiets. Tevens is het winst dat het hooguit om een tijdelijke overeenkomst met NS gaat. Daarnaast is van groot belang dat wordt geadviseerd om prestatieafspraken vast te leggen.’ Maartens is opgelucht dat de plannen van ProRail om de hele OV-fiets over te dragen aan NS zonder goede afspraken van de baan zijn. De Stichting OV-fiets (de eigenaar van de naam, de klanten, de site, de contracten met stallinghouders en de infrasubsidies van overheden en vervoerders) wil de OV-fietsformule alleen overdragen aan een andere partij als er garanties en prestatieafspraken liggen. Die prestaties hebben betrekking op het behoud van de klanttevredenheid, de groei van het aantal ritten en huurlocaties, en inspanningen om de OV-fiets ook op andere huurlocaties dan bij NS-stations te verhuren. Over dit laatste is de huidige exploitant het meest bezorgd. Maartens wijst erop dat de landelijke vervoerders Arriva en Veolia inmiddels huurlocaties hebben geopend en dat Connexxion en Syntus hetzelfde overwegen. De stichting is van mening dat naast NS ook andere partijen huurlocaties moeten kunnen exploiteren. Het betreft verhuurlocaties bij bus- en metrostations en aanlegsteigers van fastferries, maar ook ‘lockers’ op locaties die niet op een vervoersknooppunt zijn gesitueerd, zoals al in Amsterdam gebeurt.
Met name de investeringsmogelijkheden van de NS zijn redenen om te adviseren de komende jaren met deze organisatie in zee te gaan, zo blijkt uit de toelichting van de OV-ambassadeur. De woordwoerder: ‘OV-fiets vindt dat een jonge en ondernemende organisatie als Greenwheels die opereert op het gebied van gedeeld autogebruik een betere keuze was geweest.’
Ander punt van discussie was de kwestie rond het eigendomsrecht van de OV-fiets-formule, die door ProRail wordt geclaimd. Maartens stelt dat de OV-fietsverhuur vrij is. ‘De formule kun je niet vastleggen, zo bleek toen wij dat wilden gaan doen. Verhuur van fietsen via een streepjescode is algemeen en kun je niet registreren. Wel is het logo van de OV-fiets geregistreerd op naam van ProRail.’
Binnenkort gaan de stichting OV-fiets en NS aan tafel om te komen tot afspraken over de overdracht. Het advies van de OV-ambassadeur en de positieve reactie van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat daarop is inmiddels aangeboden aan de Tweede Kamer.