‘Vanuit de toekomst kijken we naar het heden’

‘Droom over de toekomst en denk in kansen’, dat is de houding van Willem Snel van mobiliteitsadviesbureau &Morgen. Die opvallende naam legt hij zo uit: “Wij kijken naar de stad en omgeving van morgen, en vanuit die toekomst kijken we naar het heden.” &Morgen, dat zich richt op overheden, vormt één bedrijf met Syndesmo, dat gericht is op werkgevers.

Minder ruimte voor mobiliteit
De belangrijkste trend die Snel ziet, is de verdere verdichting in steden. “Dat is de grootste uitdaging. Er moeten minimaal 700.000 woningen worden bijgebouwd in de Randstad en dat moet allemaal binnenstedelijk. Dat geeft heel veel druk op de ruimte, er komen daardoor steeds vaker meervoudige claims op ruimtegebruik, dus bijvoorbeeld door woningen én mobiliteit én waterberging. We zullen hiervoor steeds meer slimme oplossingen moeten vinden. In mijn visie kunnen steden heel veel winst behalen door efficiënter met mobiliteit om te gaan. De ruimte die dan vrijkomt, kunnen we gebruiken voor andere doelen. Mobiliteit kan met minder ruimte toe dan tot nu toe het geval is.”

Mobiliteitshubs
Minder ruimte voor verkeer in de stad, terwijl er nu vooral geklaagd wordt over ruimtegebrek voor fatsoenlijke fietspaden en trottoirs? “Dat klopt. Maar wij benaderen mobiliteit op een innovatieve manier. Door uit te gaan van mobiliteitshubs als onderdeel van grootschalige binnenstedelijke bouwopgaven. Dit zijn plekken die deelmobiliteit, OV en voorzieningen bieden. Hier begin je je reis elke dag; het moet dus een mooie plek zijn waar zaken als pakketpunten, winkels, kinderopvang of de apotheek te vinden zijn. De bewoners van de wijk hebben geen eigen auto, maar hebben wel binnen maximaal 300 meter toegang tot zo’n mobiliteitshub met bijvoorbeeld een deelauto, een deelfiets, OV en kleinere, ruimte-efficiënte e-voertuigen. Dat is de toekomst van mobiliteit in de verdichtende stad.”

Batterijen voor de buurt
Het resultaat is meer ruimte voor woningbouw, groen, spelen, klimaatadaptatie. “Je hoeft immers geen parkeerplaatsen meer aan te leggen in de openbare ruimte of in dure parkeerkelders van €30.000,- per parkeerplaats. De bouwkosten die je hierdoor bespaart kun je investeren in de mobiliteitshubs en een bijbehorend MaaS-aanbod voor de bewoners. Er zit dus een sterke business-case achter. Daarnaast zijn de hubs de ‘batterijen voor de buurt’; er is immers een grote energieopslagcapaciteit aanwezig in de e-voertuigen die piekbelastingen op kan vangen. En zo zijn er nog meer kansen, het is in potentie een integrale oplossing voor diverse uitdagingen bij de verdichting van steden!”

Lonkend perspectief 
In de Zwolse wijk Assendorp is &Morgen hiermee concreet aan de gang. “Assendorp is een bestaande vooroorlogse wijk, die nu helemaal vol staat met geparkeerde auto’s. Bewoners zien dat als een probleem. We bekijken daarom samen met bewoners en alle betrokkenen, mogelijkheden voor het realiseren van mobiliteitshubs. We schetsen daarbij een lonkend perspectief voor 2040 met veel verblijfsruimte in de nu, krappe woonstraten. Samenwerken met de bewoners of reizigers is voor ons van groot belang. Zij zullen de verandering immers moeten bewerkstelligen en anders moeten gaan reizen. Kennis van gedrag is daarbij onontbeerlijk. Sinds kort hebben wij een eigen opleiding voor mobiliteit en gedrag; een onderwerp dat bij veel bedrijven in 2019 eveneens hoog op de agenda zal staan.” 

De Zwolse wijk Assendorp in 2040

Alles moet schoon
“Duurzaamheid gekoppeld aan innovatie, alles moet schoon. Overal groeit het besef dat mobiliteit de leefbaarheid aantast en dat ziektes en vroegtijdig overlijden een gevolg zijn van uitstoot. We ondersteunen de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek. Daar werken we in verschillende steden aan. Het doel is: in 2025 geen uitstoot. Dat is voor de logistieke sector een enorme opgave. Eén van onze specialismen is partijen bij elkaar te brengen en te laten samenwerken. Natuurlijk zijn er verschillende belangen, maar we merken dat commerciële partijen overtuigd zijn van maatschappelijke doelen. Schone lucht wil iedereen.”

Visie en ambitie
“Onze werkwijze is eerst dromen over wat we wíllen van mobiliteit in de toekomst. Dus niet de toekomst proberen door te vertalen vanuit het nu, maar zelf toekomst ontwerpen: research by design. Het ontwikkelen van zo’n visie of ambitie zie ik ook echt als rol voor ons als adviseurs. Daarna vertalen we die visie terug naar het heden en kijken we samen met alle stakeholders welke stappen we nú moeten zetten om daar te komen. Maar altijd vanuit die visie op de toekomst.”

Slimmer gebruik
Snel is ervan overtuigd dat het tijd is voor innovatie in mobiliteit. “We kunnen niet doorgaan met business as usual, de uitdagingen in de steden op het gebied van verdichting, klimaat, luchtkwaliteit, duurzaamheid en ruimte zijn echt té groot. We moeten dingen anders gaan doen. Belangrijk daarbij is dat de toekomst gedeeld moet zijn, dus gedeelde mobiliteit. Dat zal echt moeten, want innovaties zoals zelfrijdend en elektrisch vervoer zijn prachtig, maar zolang we het niet delen hebben we er voor het slimmer gebruiken van de schaarse ruimte niets aan.”

“We moeten daarom innoveren, vernieuwen! Dus denk vooral in kansen, droom over de toekomst en werk vervolgens slim samen om die toekomst te bereiken.” 

 
Auteur: Karin Broer