Vakantieganger houdt rekening met verkeersinformatie

Hoe reageren vakantiegangers op files richting vakantiebestemmingen? De ANWB zocht dat uit in een panelmeting vlak voor de zomervakantie en legde de resultaten  voor aan drie verkeersdeskundigen met de vraag of het gedrag van vakantiegangers in lijn ligt met de uitgangspunten van verkeersmanagement.

‘95 procent informeert vlak voor de reis naar drukte op de geplande route’, zegt Richard van der Horst van TNO.’ Dit percentage lijkt me hoog, maar ook logisch dat mensen zo’n vraag bevestigend beantwoorden. 39 procent wijzigt de route bij drukte onderweg. Ook dat is vrij hoog, maar kan mede gevolg zijn van toenemend gebruik van navigatiesystemen. Ook zie ik behoefte aan individueel advies en kun je verwachten dat navigatiesystemen en applicaties  op de smartphone nog een gouden toekomst tegemoet gaan. Maar de radio blijft voorlopig een belangrijke bron voor verkeersinformatie.’ Dat vindt ook Caspar Chorus van de TU Delft. ‘Deels omdat het internetaanbod van grensoverschrijdende verkeersinformatie nog wat mager is, maar ook omdat reizigers verkeersinformatie via de radio vaak extra vertrouwen omdat berichten live worden ingesproken. Toch verwacht ik dat de radio het zal afleggen tegen mobiele internetdiensten, omdat die laatste een steeds betere functionaliteit gaan bieden tegen geringe kosten. Mij valt verder op dat een kwart van de mensen wel informatie zoekt, maar vervolgens hun keuzegedrag niet aanpast wanneer er files worden gemeld. Dit klinkt irrationeel, maar mensen passen wel iets aan: hun verwachtingen. Ook blijkt wederom dat gedragsaanpassingen niet vanzelfsprekend zijn, en dat makkelijke aanpassingen (vertrekmoment of route) vaker voorkomen dan moeilijke (een extra overnachting inplannen). Waarop Richard van der Horst zich afvraagt waarom de wisseldag voor accommodaties altijd steevast op zaterdag moet plaatsvinden. ‘Een zekere spreiding daarin zou de vakantiedrukte aanzienlijk kunnen reduceren.’

Aangeleerde hulpeloosheid

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen van XTNT herkent voor een deel het gedrag van de autoforens dat hij eerder omschreef als ‘aangeleerde hulpeloosheid’. ‘Een psychologisch verschijnsel waarbij mensen of dieren geleerd hebben dat zij geen invloed meer hebben op gebeurtenissen en zich daarom niet meer weten te helpen, al zouden zij dat nog wel kunnen. Hoopvol is wel dat de vakantiereiziger – in tegenstelling tot de forens – meer beïnvloedbaar is. ‘Kennelijk is het gebrek aan actiebereidheid meer gekoppeld aan de dagelijkse sleur van de werkdag dan aan het fenomeen file op zich.’

Ten slotte stelt Caspar Chorus dat in vergelijking met de klassieke verkeersinformatie voor (binnenlands) woon-werkverkeer, de grensoverschrijdende op recreatieve mobiliteit gerichte verkeersinformatie nog in de kinderschoenen staat. ‘Interessant want juist bij lange en onbekende ritten, hebben automobilisten grote behoefte aan verkeersinformatie. Het is wachten op de eerste hoogwaardige en actuele multimediale internationale reisinformatiedienst en multimodale planner die reizigers thuis kunnen raadplegen. Dan kan de reiziger een optimale keuze maken.

 
Auteur: Joske van Lith