Utrecht stuurt op provinciebrede modelaanpak

Verkeersmodellen worden vaak gebruikt voor onderbouwing regionaal mobiliteitsbeleid. Doordat verschillende overheden vaak een eigen model en databank gebruiken, leidt dit in de praktijk tot uiteenlopende resultaten, tot vertraagde besluitvorming, en zelfs tot juridische procedures. De provincie Utrecht heeft daarom een provinciebrede modelaanpak laten ontwikkelen die moet leiden tot consistente verkeersmodelresultaten.

Voorbeeld. Gemeente A en gemeente B overleggen over de verkeersintensiteit van weg Y. Beide maken berekeningen. Volgens gemeente A gaan er 50.000 voertuigen per etmaal passeren, maar gemeente B raamt de intensiteit op 70.000 voertuigen per etmaal. En dan  wordt gezamenlijk verkeers- en milieubeleid maken een lastige opgave. Om zulke verschillen kan het gaan, zegt Jan Kiel, senior consultant bij NEA. Gevolg is vertraging van de besluitvorming, tot conflicten tot aan de Raad van State. Kiel: ‘Deze problematiek wordt overal herkend. Modellen verschillen onderling wat betreft detailniveau, invoer, methodiek en geografisch bereik.

Vertrouwen

Het optreende gebrek aan consistentie, schaadt het vertrouwen in verkeersmodelresultaten. Ook kan de neiging ontstaan dat organisaties gaan shoppen naar ‘de beste resultaten’. Reden genoeg voor de provincie Utrecht om NEA en Significance opdracht te geven om een aanpak te ontwikkelen die ervoor zorgt dat verkeersmodellen beter op elkaar afstemmen. Een eerdere voorstudie gaf oplossingsrichtingen aan die varieerden van ‘niets doen’ tot  ‘een groot model voor de hele provincie’. Gekozen werd voor een middenweg: de ProvincieBrede ModelAanpak (PBMA); een modelaanpak met een aantal vrijheden. De uitgangspunten waren consistentie, aansluiten bij milieumodellen, flexibiliteit en transparantie.’

Transportdatabase

De PBMA bestaat uit de beschrijving van een Provinciebrede Transportdatabase waaruit partijen data kunnen betrekken voor bouw en toepassing van een verkeersmodel. Daarnaast uit het Handboek Verkeersmodel dat partijen kunnen gebruiken om verkeersmodellen te ontwikkelen die onderling dezelfde methoden hanteren. Het derde product is een Implementatieplan voor het uitrollen van de modelaanpak. ‘De drie handboeken zijn ‘levende’ documenten’, zegt Kiel. ‘PBMA-deelnemers houden de aanpak actueel. Zo zijn zij zelf in staat modellen te ontwikkelen en toe te passen die tot consistente resultaten zullen leiden. De modelaanpak is toegespitst op de Utrechtse situatie, maar anderen kunnen er ideeën uit opdoen.’

Mensenwerk

Henk Taale en Serge Hoogendoorn van TrafficQuest/TUDelft zijn positief over de Utrechtse aanpak. ‘Een eenduidige database met netwerken en andere invoer maakt het werken met modellen eenduidiger. Wel moet een dergelijke database goed onderhouden worden. Ook het stroomlijnen van het proces van het toepassen van modellen is een goede zaak.’ Wel blijft het toepassen van modellen ‘mensenwerk. Methoden kunnen hetzelfde zijn, maar als mensen er anders mee omgaan, dan leidt dat nog steeds tot verschillen.’