Utrecht plugt in op landelijke parkeerrechtendatabase

Parkeren gaat er anders uit zien, bijvoorbeeld in Utrecht. Het bonnetje achter de voorruit en betalen met muntgeld verdwijnt. Daarvoor in de plaats komt de invoer van het kenteken en betalen met pinpas, creditcard, chipknip of via de mobiele telefoon. Belangrijk onderdeel is de landelijke parkeerrechtendatabase.

In Utrecht worden begin 2009 de eerste 70 parkeerautomaten in de binnenstad vervangen. De rest volgt later. De nieuwe automaten zijn geschikt voor kentekenparkeren. Dat wil zeggen dat op basis van registratie van kenteken, begintijd, eindtijd en plaats, een automobilist parkeerrechten krijgt. Die rechten worden geregistreerd in de landelijke parkeerrechtendatabase, die het Servicehuis Parkeer- en Verblijfrechten ontwikkelt. Dit servicehuis is een zelfstandig orgaan waarin tot nu toe vijf gemeenten samenwerken: Utrecht, Deventer, ’s-Hertogenbosch, Enschede en Amsterdam. Niet alleen het straatparkeren wordt in Utrecht gedigitaliseerd, vanaf april ook de parkeervergunning. Een parkeervignet achter de voorruit hoeft niet meer, de wissel van vignetten elk kwartaal is verleden tijd. Verder komt er een speciale bezoekersvergunning voor bezoekers van bewoners in het betaald parkerengebied. Een unieke code of elektronische kaart levert in combinatie met het kenteken parkeerrechten op tegen gereduceerd tarief. De regelingen voor bedrijven veranderen voorlopig niet, evenals de gehandicaptenparkeerkaart.
Utrecht is niet de enige gemeente die bezig is met digitalisering van het parkeren. Amsterdam is al een stap verder. De parkeervergunningen zijn daar voor een groot deel al digitaal en in juni werd in het stadsdeel Slotervaart het kentekenparkeren ingevoerd. De eerste ervaringen zijn positief, zegt woordvoerster Rianne Wijnands van de dienst Stadstoezicht van de gemeente Amsterdam. ‘Al moeten mensen wel wennen aan de kentekeninvoer.’ In Slotervaart is er, net als straks in Utrecht, ook nog de mogelijkheid een vertrouwd parkeerkaartje uit de machine te halen. Voordelen zitten, behalve in gemak voor de automobilist (de gang terug naar de auto om een kaartje achter de ruit te plaatsen vervalt), in handhaving en controle. Controleurs gaan met scanners en een speciale scanauto langs geparkeerde auto’s om zo het kentekens en parkeerrechten te controleren. Wijnands: ‘Het werkt sneller, en dat zal straks na de overgangsfase nog beter gaan.’
Utrecht ziet de voordelen van de hele digitaliseringslag in efficiëntie, -het afschaffen van het parkeervignet scheelt bijvoorbeeld al gauw 100.000 verzendingen per jaar-, en in het verkrijgen van betere informatie over het gebruik van de parkeerruimte. In de parkeerdatabase wordt duidelijk hoeveel parkeerplaatsen er waar nog vrij zijn. Informatie die bijvoorbeeld te gebruiken is voor verkeersmanagementsystemen.
De landelijke parkeerrechtendatabase van het Servicehuis, die in de loop van 2009 zal draaien, heeft voordelen boven een eigen gemeentelijke database. Nu is het zo dat gemeenten contracten afsluiten met verschillende aanbieders van betalen voor straatparkeren met een mobiele telefoon. Met een organisatie als Servicehuis kunnen gemeenten gezamenlijk betere contracten afsluiten, kleinere gemeenten kunnen makkelijk meeliften. Ook de informatie over het gebruik van parkeerplaatsen via gsm-parkeren wordt in de database gebundeld.

Privacy
Utrecht zal, als de landelijke database draait, de mogelijkheid van gsm-parkeren bieden. Een toepassing die het kentekenparkeren biedt, is om te differentiëren in tarieven op basis van voertuigkenmerken, zodat bijvoorbeeld vervuilende auto’s meer betalen. Utrecht overweegt die toepassing, maar wettelijk kan dit nog niet. Een woordvoerder van de gemeente meldt wel dat er met het ministerie wordt gepraat over een experiment.
Zo biedt het gebruik van de database in combinatie met het kenteken allerlei mogelijkheden. De privacy lijkt een heikel punt. Maar volgens John van Dijk van het Servicehuis Parkeer- en Verblijfrechten, is die gewaarborgd. Het voorstel wordt nog getoetst door het College Bescherming Persoonsgegevens.