Tramnet als ruggengraat van de stad Bremen

De

De havenstad Bremen ligt met 550.000 inwoners op 50 kilometer van de Noordzeekust en wordt doorsneden door de brede rivier de Weser. De geografische gelijkenis met Antwerpen, Rotterdam en Amsterdam is treffend. Al deze Noordzee-steden dijen uit, rond een historische binnenstad. Ook worden twee, tegenover elkaar gelegen oevers verbonden door bruggen en tunnels. Wat verschilt is de keuze voor het stedelijk openbaar vervoer.

Het ov-beleid van Bremen is simpel en consequent. Een halve eeuw geleden werd drastisch gesnoeid in het tramnet. Alle zwakke lijnen verdwenen. Toch bleef het tramnet de ruggengraat van het stedelijk ov. Vanaf 1967 werden nieuwe trambanen aangelegd naar nieuwe woonwijken, zoals Osterholz. De hele infrastructuur, van trambaan tot verkeerslicht, werd lijn-voor-lijn gemoderniseerd. Ongeveer 60 procent van de trambanen is nu op vrije baan, gescheiden van overig wegverkeer. In de binnenstad rijden trams via een assenkruis door straten die zijn afgesloten voor overig wegverkeer. Naast een goed geplande en onderhouden infrastructuur is de topkwaliteit van de trams, het handelsmerk van BSAG, het ov-bedrijf van Bremen. Een extra pluspunt schuilt in een welhaast pijnlijke precisie. Buslijnen die als toevoerlijn dienen, zijn afgestemd op de tramlijnen.

 

In de jaren ’50 keek het stadsbestuur naar een metro-oplossing. Al snel was de bevinding: te duur, stedenbouwkundig moeilijk inpasbaar, en niet makkelijk te realiseren in de slappe ondergrond van de stad. Daarna ging Bremen op creatieve wijze tot de grens van de tram-techniek. Zo werd lijn 6 opgewaardeerd tot aanvoerlijn voor de plaatselijke luchthaven. Over viaducten en via een brug over de Elbe transporteert de hoogfrequente lijn 3 de luchtreizigers van en naar het stadshart.

Gesproken wordt over een RegionalStadtbahn. Indien wordt besloten tot aanleg, krijgt de regio Bremen de beschikking de over een net dat gelijkt op RandstadRail, dat de verbinding vormt tussen Den Haag, Zoetermeer en Rotterdam.

 

De oplossingen in Bremen lijken niet spectaculair, maar de stad heeft zich hiermee teleurstellingen bespaard. Gekozen is voor consequent toepassen van goede, bestaande oplossingen. Er zijn 110 moderne gelede trams in dienst, bijna alle jonger dan tien jaar. Acht tramlijnen zijn in Bremen in exploitatie. ’s Nachts rijden er trams op drie lijnen. Onderzoeken tonen aan dat de ov-consument in Bremen zeer tevreden is. De pragmatische vervoerspolitiek van Bremen laat zich samenvatten als: ‘Bezahlbarkeit und keine Experimente’.

 
Auteur: Jaap Wansbeek