Tram in Marseille overstijgt verkeerskundige waarde

Op het eerste gezicht lijkt het een ongerijmde situatie, vervoerstechnisch gezien. In de Zuid-Franse stad Marseille (1,3 miljoen inwoners) rijden sinds een halfjaar trams waarop een vuurtoren-achtige schijnwerper staat gemonteerd. De bankjes waarop de passagiers plaatsnemen zijn van hout. Op de zijwanden van de tram zijn houten planken bevestigd, bruin gebeitst. De overheersende kleur van het interieur is Middellandse-Zee-blauw. Al deze ornamenten zijn ontleend aan de gouden eeuw van de zeilscheepvaart, toen Marseille bloeide als handelscentrum. Maar schijn bedriegt in Marseille.

De trams zijn van een geavanceerd model, type Flexity Outlook, geleverd door het Oostenrijkse filiaal van het Canadese Bombardier. De 5-delige rijtuigen met een lengte van 32 m en plaats voor 250 reizigers zijn airconditioned en bieden een superieur rijcomfort tijdens hun snelle rit over vrije trambanen. Indien het vervoer stijgt, kan een module (tussenstuk) worden ingebouwd tot een lengte van 42 m. Marseille is één van de vele steden die hebben ontdekt dat een moderne tram meer kan zijn dan vervoermiddel. De tram straalt licht uit, de ramen zijn hoog, de schijnwerpers van de tram verlichten de straten. Het stadsbestuur beschouwt het licht en de levendigheid van de tram als bijdrage aan de sociale veiligheid op straat.
Een rit met de 8,8 km lange tramlijn 1 (lijnen 2 en 3 volgen binnen twee jaar) geeft een indruk van de verhoogde sociale cohesie. De trams rijden niet alleen door het centrum, maar ook door ‘moeilijke’ wijken die voorheen door velen werden gemeden. Dat isolement is doorbroken, mede dankzij de hoge commerciële snelheid van 22 km/uur. Er zijn verschillende hellingen (tot 7 promille) in het traject. De trams, gemotoriseerd vermogen 4 x 115 kW, bestijgen deze heuvels zonder snelheidsverlies. Ten opzichte van het busvervoer een grote sprong voorwaarts. Dankzij de tram zijn regelmaat van dienstuitvoering en snelheid verbeterd. Marseille zet alle zeilen bij om een visitekaartje te maken van de moderne tram. De trambanen zijn gelegd in groene gazons, die automatisch worden besproeid. De irrigatie van deze gazons heeft de trambaan 10 procent duurder gemaakt ten opzichte van rails in beton. De meerprijs wordt echter verantwoord geacht, gezien het esthetisch effect. De tram, geheel uitgevoerd met lage vloer op 60 cm boven de rails (bij de deuren slechts 38 cm), ontwikkelt zich snel tot instrument voor city-marketing.
In hoog tempo ontstaat een 3-lijnen tramnet (totale lengte 20 km), ontwikkeld in nauwe samenhang met de metro (zeven geplande overstappunten). De planners van het regionale orgaan MPM, dat de nieuwe lijnen ontwikkelt, beschouwen de straatligging van de tram als wezenlijk voordeel. Trams zijn zichtbaar en maken de stad veilig. In tegenstelling tot de metro. Die metro stopt elke dag om 20 uur, omdat de gemeente kan niet instaan voor de veiligheid van de passagiers in de late avonduren. De tram daarentegen, rijdt tot middernacht. De investeringen in het tramsysteem worden ook versneld terugverdiend doordat de metro het ’s avonds laat afweten.

Propaganda
Vervoerplanners in Marseille wijzen op het belang van uitgekiende propaganda. De vormgeving van de nieuwe trams voor Marseille is vijf jaar geleden in de kleinste details vastgesteld. Sindsdien is veel voorlichtingsmateriaal verschenen waarop computeranimaties stonden afgedrukt van deze rijtuigen, in een setting van reëel bestaande straten. Voor veel stedelingen was dit een seeing-is-believing. Dit had een positief effect op besluitvorming.In oktober 2007 maakte president Sarkozy, kort nadat hij persoonlijk de tramlijn in Marseille had geopend, bekend dat de Franse staat zal meewerken aan de aanleg van nog eens 1500 km tramlijnen, waarbij ook hoogwaardige busbanen zijn inbegrepen.