SWOV-onderzoek: sneller op de e-fiets

Mensen rijden sneller op een e-bike, maar er is geen verschil in de ervaren mentale belasting. Dat zijn de eerste resultaten van het onderzoek van de SWOV met speciaal geprepareerde meetfietsen.

In dit experimentele veldonderzoek fietsten in totaal 60 middelbare en oudere fietsers (65-plussers) een vastgestelde route op een gewone fiets en op een e-fiets. Zowel middelbare als oudere fietsers reden harder op een e-fiets dan op een gewone fiets. De ouderen fietsen ongeveer even snel op een e-bike als de middelbaren op een conventionele fiets. De verschillen in snelheid tussen beide soorten fietsen waren het grootst op de rechte stukken (gemiddeld werd 3,7 kilometer sneller gefietst op een e-bike). In complexe situaties (afslaan naar links op een kruising) was het snelheidsverschil kleiner (1,5 à 1,7 kilometer per uur). Zowel oudere als middelbare e-fietsers nemen dus flink gas terug in een complexe situatie.

Mentale belasting in kaart
De mentale belasting werd in kaart gebracht door te kijken hoe goed de fietsers reageerden bij het uitvoeren van een tweede taak tijdens het fietsen (op een knopje drukken bij een visueel signaal). Zoals te verwachten was, was de mentale belasting hoger bij complexe situaties zoals naar links afslaan. Voor oudere fietsers was de mentale belasting nog hoger in dit soort situaties. Maar er was geen verschil tussen de gewone fiets en de e-bike.

Veilig?
Wat dit betekent voor de veiligheid, moet nog verder worden geanalyseerd. In de paper over het onderzoek (te vinden op ICSC2013.com) suggereren Divera Twisk en haar medeauteurs dat de op zich bescheiden snelheidsverschillen tussen de gewone fiets en de e-bike, toch een belangrijk effect kunnen hebben op de verkeersveiligheid. Niet alleen omdat een hogere snelheid in het algemeen meer risico op een ongeval inhoudt, ook omdat hogere snelheid een impact heeft op de balans en de besturing van de fiets. Mogelijk dat oudere fietsers, die bij het  linksaf slaan meer mentale belasting ervaren, hun gedrag toch onvoldoende aanpassen.

Definitieve resultaten volgen
Behalve snelheid en werkbelasting zijn ook andere zaken in kaart gebracht. Zo bracht een camera op een fietshelm de weg en verkeersomstandigheden in beeld, een camera aan een stang bracht de fietser en zijn kijkgedrag, een hartslagmeter zijn fysieke inspanning. Ook werd de stuuruitslag gemeten en zijn de proefpersonen uitgebreid geïnterviewd. In het vervolg van onderzoek komen ook zaken aan bod als de interacties met andere weggebruikers, stabiliteit van de fiets en medische achtergronden. Definitieve resultaten volgen volgend jaar.

 
Auteur: Joske van Lith