SOLVE: snelle oplossingen voor lucht en verkeer

Welke verkeersmaatregelen hebben in onze gemeente het meeste effect op de luchtkwaliteit? Die vraag is tot nu toe niet goed te beantwoorden, maar gemeenten kunnen zich niet permitteren om te wachten met maatregelen. Daarmee geeft programmamanager Trudi Hendriksen de noodzaak aan van SOLVE: een breed opgezet CROW-programma dat hard werkt aan het ontwikkelen van snelle én toetsbare lokale verkeersoplossingen in de strijd tegen verslechtering van de luchtkwaliteit.

‘De effecten van verkeersmaatregelen op de luchtkwaliteit zijn tot op heden moeilijk in te schatten’, zegt Trudi Hendriksen. ‘Toch kunnen gemeenten zich niet permitteren te wachten met het nemen van maatregelen.’ De effecten van generieke maatregelen die de rijksoverheid treft ten aanzien van minder en schoner vervoer zullen pas op termijn merkbaar worden. Ondertussen worden normen van met name stikstofdioxiden en fijn stof regelmatig overschreden. Verkeer levert daar een belangrijke bijdrage aan. Deze overschrijdingen zetten ruimtelijke ontwikkelingen en nieuwe infrastructuur lokaal onder druk. Hendriksen: ‘Nu zie je dat gemeenten maatregelen treffen die elders succes hebben, maar in hun gemeenten een ander, of zelfs geen effect kunnen hebben. Dat laatste kan een negatief effect hebben op het draagvlak voor dit soort verkeersmaatregelen.’ Een tweede hobbel bij het nemen van verkeersmaatregelen in het kader van luchtkwaliteit is de vaak deconstructieve spraakverwarring die er heerst tussen ruimte-, milieu- en verkeersdeskundigen, zegt Hendriksen. ‘Als een milieudeskundige aan een verkeerskundige verkeersgegevens vraagt, krijgt hij iets anders dan hij verwacht.’
Onder de titel SOLVE (snelle oplossingen voor lucht en verkeer) heeft CROW nu een breed aanvalsplan opgezet dat binnen drie jaar moet resulteren in een palet aan toepasbare en vooral meetbare verkeersmaatregelen die snel en effectief bijdragen aan verbetering van de luchtkwaliteit. Om binnen korte tijd zover te komen worden 12 werkgroepen gevormd die elk een specifieke verkeersmaatregel toetsen op lokale effecten. Eén van de werkgroepen, die in januari van start is gegaan, buigt zich over de ontwikkeling van wellicht het meest gewenste instrument: een maatregelenmix die aangeeft welke maatregel in welke situatie het beste past. ‘Ons streven is om uiterlijk dit najaar met een concreet product te komen’, zegt Hendriksen. In welke vorm dit instrument gaat verschijnen is op dit moment nog niet duidelijk, maar het zal naar verwachting een combinatie worden van een digitale tool gecombineerd met een handleiding. De andere, meer inhoudelijk gerichte projecten richten zich in grote lijnen op het verbeteren van de doorstroming en op het lokaal verminderen van personen- en vrachtverkeer. De hiervan afgeleide afzonderlijke projecten betreffen: langzaam rijden gaat sneller (simulatietool luchtemissies), DVM, optimalisatie van VRI’s (emissievriendelijk ontwerpen), VRI’s versus rotondes (kosten-batenanalyse) en (schoon) vrachtverkeer op busbanen. Voor het verminderen van personen- en vrachtvervoer wordt gekeken naar milieuzones voor personen-, bestel- en vrachtverkeer en de vormgeving van laad- en loslocaties. En verder naar het sturen met parkeertarieven, de effecten van transferia op de luchtkwaliteit en naar de effecten van selectieve tolheffing in binnensteden; aansluiting op landelijke systemen is hierbij een voorwaarde.
Voorafgaand aan deze 12 projecten is reeds een driedelige CROW-publicatiereeks verschenen in het kader van luchtkwaliteit en verkeer (218 a t/m c).