Sociale norm telt zwaarst voor Belgische fietser

Met de fiets naar je werk ...?! In België is dat nog steeds zoiets als roken in gezelschap: je hebt eigenlijk ten opzichte van je omgeving iets uit te leggen. De sociale norm aldaar is dat je gewoon met de auto gaat.

Aldus verklaart dr. Bas de Geus van de Vrije Universiteit Brussel het geringe fietsaandeel in de Vlaams/Belgische modal split. Ook voor korte verplaatsingen zijn de zuiderburen eerder dan Nederlanders geneigd in de auto te springen. Met de aan- of afwezigheid van fysieke fietsvoorzieningen heeft dat maar zeer ten dele maken, aldus De Geus. Hij baseert zich op zijn promotieonderzoek dat op zijn beurt een deelstudie vormde van het programma Sport, beweging en gezondheid van de Vlaamse Gemeenschap.
'Een dagelijkse fietstocht naar het werk houdt je fysiek gezondheid en maakt je ook psychisch sterk', stelt De Geus. 65 Niet-getrainde pendelaars werden aangespoord om voortaan met de fiets naar het werk te gaan. Zij werden één jaar gevolgd. Ruim de helft bleef de fiets trouw. Hun fysieke en geestelijke gezondheid (levenskwaliteit in het algemeen) bleek te zijn verbeterd.
Sociale acceptatie cq. ondersteuning door levenspartner, vrienden, familie en last but not least collega's legt zeker in België meer gewicht in de schaal dan de vraag of er een geschikte fietsroute voorhanden is, meent De Geus. Hij bepleit een én-én-strategie. 'De overheid moet de aanleg van allerlei fietsvoorzieningen, zoals veilige fietspaden en fietsvriendelijke verkeersregels à la Nederland, zeker stimuleren', aldus de onderzoeker. 'Maar minstens zo belangrijk is dat het fietsgebruik in het woon-werkverkeer een geaccepteerde norm wordt. Veilige stallingen en douchemogelijkheden op het bedrijf kunnen meehelpen de sociale norm te stellen.'
Fietsers moeten zich geen vreemde eend in de bijt voelen. Stimulering van 'buddy-cycling' (fietsen met een partner) kan hier helpen. 'Fietsers moeten elkaar steunen en als het ware elkaars ambassadeur worden', aldus De Geus.
Uit zijn promotieonderzoek blijkt voorts dat bij een fietskilometrage van 25 per week de conditie meetbaar toeneemt. Vrouwen en mannen dienen daarvoor minimaal 1000 respectievelijk 1500 kcal te verbruiken. Daarentegen mat De Geus bij een dergelijk fietsgebruik slechts 'beperkte invloed' op bloedparameters, bloeddruk en lichaamsgewicht.
Hoewel zijn studie primair op de Vlaams/Belgische situatie betrekking heeft, meent de onderzoeker dat ook voor Nederland een multidisciplinaire aanpak de boodschap is voor verdere fietsstimulering. Ruimtelijke ordening, fysiologie, psychologie maar ook managementaspecten dienen daarbij hand in hand te gaan.