Sneltram krijgt Texanen niet over de streep

Houston is met ruim 2 miljoen inwoners de op drie na de grootste stad van de VS. De stad wordt doorsneden door Freeways en voetgangers zijn er nauwelijks. Mede om nieuwe impulsen te geven aan de binnenstad besloot de stad toch tot de aanleg van een light-raillijn. In 2004 werd een 12 km lange sneltramlijn geopend, bedoeld als eerste schakel in een netwerk van vijf light-raillijnen in 2010. De lijn is een succes, maar de vervolgplannen zijn vooralsnog van tafel geveegd.

Deze eerste schakel de zogenoemde Red Line loopt van noord naar zuid, via het centrum, en bedient kantoren, musea, universitaire centra en grote ziekenhuizen. De lijn is over de hele lengte op vrije baan gelegd, met verkeerslichtenbeïnvloeding. Er zijn geen viaducten of tunnels; wel is er een enkele ongelijkvloerse kruising. Voorstadslijnen zijn er niet.
Op de lijn rijden S70-sneltrams, geleverd door Siemens. De gelede rijtuigen zijn over 70 procent van de lengte voorzien van lage vloer. Intensieve bewaking zorgt ervoor dat de haltes en rijtuigen brandschoon blijven en reizigers een gevoel van sociale veiligheid hebben. Op sommige trajecten wordt 70 km/uur gehaald. Zulke hoge snelheden zijn nodig, gezien de enorme afstanden in de stad. Sirenes kondigen bij elke gelijkvloerse kruising de komst van een sneltram aan. De frequentie van de Red Line bedraagt overdag zes minuten in elke richting. De commerciële snelheid is 23 km/uur, hoger dan het Europese gemiddelde voor stedelijk railvervoer. Omdat Houston op vlak terreinen is gebouwd, kan light rail er tegen relatief lage kosten worden aangelegd.
Vanaf de eerste dag bleek de Red Line een voltreffer. De verwachting was dat het aantal dagelijkse passagiers geleidelijk zou stijgen tot 40.000 in 2020. Dit aantal was echter al binnen twee jaar bereikt en nog steeds groeit het aantal passagiers.

Prullenbak
Ondanks het succes heeft Houston alle plannen voor méér light-raillijnen naar de prullenbak verwezen. Nieuwe, snelle lijnen zullen als busbaan worden aangelegd. De planners beweren dat deze in een later stadium kunnen worden opgeschaald tot light-railcorridor, maar er bestaan geen plannen voor een dergelijke ‘upgrading’.
De onwil van Houston hangt samen met een afkeer van planologie. Er is bijvoorbeeld geen enkel beleid om de honderd jaar oude stadskern bijeen te houden. Overal zijn subcentra ontstaan. Momenteel telt Houston zeven stadskernen die op grote afstand van elkaar liggen. Zolang deze sfeer in Houston blijft bestaan, is de aanleg van nieuwe light-raillijnen lastig. Ironisch genoeg werkt de technische kant van het ov in Houston inspirerend op andere steden. Zo besloot het Canadese Ottawa in juli 2006 tot de aanleg van een 30 km lange light-raillijn volgens het Houston-model en tot aanschaf van hetzelfde type sneltram. Ook drie andere Amerikaanse steden - San Diego, Sacramento en Portland - hebben inmiddels reeksen S70-rijtuigen besteld.