Snelheidszondaars 'mores' leren met educatieve cursus

Snelheidsduivels zouden weer terug naar school moeten. Oftewel: een educatieve cursus om te leren wat overmatige snelheid 'doet' in het verkeer. Jaarlijks zouden daarvoor 15.000 à 20.000 notoire regelschenders in aanmerking komen. Buitenlandse voorbeelden leren dat het loont.

Rien Jansen, die op dit onderwerp afstudeerde aan de hogeschool Windesheim in Zwolle, pleit voor zo’n cursus op basis van een internationale verkenning van mogelijkheden en effectiviteit van deze corrigerende maatregel. Naar het voorbeeld van de EMA (educatieve maatregel alcohol en verkeer) kan een EMS (educatieve maatregel snelheid) veel snelheidsovertreders in het gareel brengen, concludeert Jansen op basis van evaluaties in het Verenigd Koninkrijk. In Lancashire, waar sinds 2002 'speedawareness'-cursussen worden gegeven, heeft 80 procent na deelname een andere snelheidsattitude en tomen ex-cursisten hun snelheid in met gemiddeld 4 à 8 mijl per uur. Ook in omringende landen als België, Duitsland en Oostenrijk zijn vergelijkbare ervaringen gunstig.
'De tijd is rijp om zo'n maatregel ook hier in te voeren', meent Jansen. 'Met de EMA hebben we al bijna tien jaar ervaring en in de gedragsverandering van weggebruikers hanteert de overheid twee speerpunten: alcohol en snelheid. Ik constateer dat voor dat laatste het draagvlak voor gedragsbeïnvloedende cursussen is toegenomen.'
Jaarlijks worden tussen de zeven en acht miljoen snelheidsovertredingen geconstateerd. Op cursus moeten volgens Jansen, weggebruikers die een of meermalen excessief over de schreef gingen. Primair zijn dat bestuurders die binnen de bebouwde meer dan 30 km/uur te hard rijden. Op autosnelwegen zou de drempel op 40 km/uur overschrijding kunnen liggen.
In samenspraak met drie verkeerspsychologen maakte Jansen alvast een blauwdruk voor de cursus. Cursisten krijgen daarin nadrukkelijk inzicht in de enorme krachten die bij hoge snelheden 'los' kunnen komen, hoe botskrachten exponentieel toenemen en hoe veel langer de remweg wordt. In een rijsimulator of op een oefenbaan zouden zij dat aan den lijve moeten ondervinden.

Duurzaam veilig
Jansen ziet de EMS als aanvulling op de vele infrastructurele Duurzaam Veilig-maatregelen. De divisie Vorderingen van het CBR zou de EMS à la EMA kunnen uitvoeren. De juridische kapstok voor zulke vorderingsmaatregelen vindt Jansen in de wettelijke Regeling maatregelen rijvaardigheid en geschiktheid op grond van de artikelen 130-134 van de Wegenverkeerswet 1994.
Later dit jaar besluit Verkeer en Waterstaat of de EMS een kans krijgt. Eerder dit jaar leerde evaluatie van de vorderingsprocedure voor alcohol dat hiermee jaarlijks vier à vijf verkeersdoden worden bespaard. EMS zou minstens zo'n zelfde resultaat kunnen boeken. 'Als we meer kunnen doen in de sfeer van rehabilitatie, moeten we dat niet nalaten', aldus een woordvoerder van het departement. EMS zou dan ook een rol kunnen spelen bij een puntenrijbewijs. Wie wegens zware overtredingen niet meer mag rijden, zou zijn roze papiertje door het volgen van een cursus weer kunnen terugverdienen.