Smart mobility in het landelijk gebied

Louwers en Wijnen zijn adviseur bij Accent adviseurs, gevestigd op Eindhoven Airport in het hart van de Brainportregio, waar zij zich bezighouden met diverse omgevingsvraagstukken.

Louwers: “We maken beleidsplannen, stellen visies op en geven strategisch advies.” Wijnen: “Mijn projecten bestaan uit aanvullende mobiliteitsdiensten, bijvoorbeeld hoe infra beter te benutten. Als het over snelfietsroutes gaat, gaat het niet alleen om het neerleggen van de infra, maar ook om de vraag hoe zorgen we dat wat er ligt, voldoende gebruikt wordt.”

Omgekeerde stroom

Welke ontwikkelingen zien zij? Louwers: “We zien natuurlijk trends als MaaS, deeleconomie, elektrische mobiliteit en smart mobility. Deze trends zijn meer aansprekend voor onze opdrachtgevers in het stedelijke gebied, dan voor onze opdrachtgevers uit het landelijke gebied. Daar gaat het toch vaak over de traditionele verkeerskundige opgaven. We zien dat ‘s ochtends een kern leegloopt en iedereen in zijn auto naar het werkgebied rijdt, en ‘s avonds volgt de stroom de omgekeerde richting. Dat is het verkeerspatroon. Alle nieuwe technieken, deelmobiliteit, MaaS, daar kun je heel veel over praten, maar ik denk dat dat maar voor een klein percentage van de burgers in deze gebieden echt relevant is.”

Doordachte visie landelijk gebied

Wijnen: “In landelijk gebied geldt een andere probleemdefinitie. Hier zijn drie auto’s op de oprit niet raar. Parkeercapaciteit is geen schaarste. Openbaar vervoer is dat regelmatig wel. Er zijn beperkte ov-voorzieningen als gevolg van een jarenlange trend van afname van het aanbod. Voor stimulering van het ov kun je als gemeente niet meteen hoog van de toren gaan blazen, maar zal je moeten komen met een doordachte visie. Op congressen gaat het vaak over de Amsterdamse Zuidas, waar mensen over kunnen stappen op de trein of een e-bike, maar hier is een afstand van 25 à 30 kilometer veel gemakkelijker af te leggen met de auto. Met het ov neemt dat onevenredig meer tijd in beslag: bushalte op grote afstand, stukje met een bus, overstappen, enzovoort. Een e-bike is bij late diensten in het donker door landelijk gebied ook niet voor iedereen weggelegd. De keuzevrijheid voor modaliteiten is in het landelijke gebied gewoon veel minder.”

Problemen onderliggend wegennet

Waar gaat het in landelijk gebied over? Louwers: “Betrouwbaarheid van reistijd. Mensen kiezen voor het onderliggende wegennet in plaats van de snelweg vanwege de betrouwbaarheid. De doorstroming op het hoofdwegennet staat enorm onder druk. Dus rijden mensen door de dorpen heen en dan krijg je daar discussies over sluipverkeer. Een goede doorstroming op het hoofdwegennet is daarom erg belangrijk voor de beleving in de dorpen. Aanpassingen op dit hoofdwegennet valt vaak buiten de invloedssfeer van de kleine of middelgrote gemeenten. Zij leggen daarom de focus op het oplossen van de voor hen concreet aan te pakken relevante problematiek op het onderliggend wegennet.”

Bedrijfsleven stapt naar overheid

“De discussie over de bereikbaarheid wordt wel breder, bereikbaarheid gaat vaak over beweging naar de stad toe. Maar nu krijgen wij steeds vaker vragen over bereikbaarheid naar de regio toe. Brainport is een regio met veel hoogwaardige kenniswerkers. Deze werken niet enkel in de stad, maar ook bij de toeleveranciers in de regio. De vraag is nu: hoe krijgen we jonge werknemers en stagiaires uit de stad naar onze bedrijventerreinen? De trend is dat het bedrijfsleven zelf naar de overheid stapt met deze vraag.”

Realiseren cultuuromslag

In het landelijke gebied is de fiets een steeds belangrijker onderwerp. “Ja dat zien we heel duidelijk: fietsen, elektrische fietsen, snelfietsroutes. De fiets is in beleid een belangrijk onderwerp en dat heeft gevolgen voor andere vervoerswijzen. In de gemeentelijke visie wordt gezegd: de fiets moet leidend zijn, maar je kunt moeilijk van het hele dorp een fietsstraat maken. Dit vraagt om keuzes, vooral in een vaak auto-minded gebied. Het vergt dus naast infra, een te realiseren cultuuromslag.”

Gepaste fasering

Bij Accent adviseurs zijn ze vooral realistisch, omgevingsbewust, zeggen Louwers en Wijnen. Louwers: “We omarmen allerlei innovaties binnen en buiten ons vakgebied, waarbij we steeds kijken welke initiatieven we kunnen inzetten, misschien wat kleinschaliger, misschien wat meer stap voor stap met een gepaste fasering. Je kunt het wellicht beter aanbieden als pilot, niet direct groot uitrollen. Het gaat om de juiste schaal, de juiste doelgroep, op het juiste tijdstip en dat binnen de juiste omgeving. De businesscase rond krijgen, dat is de uitdaging op dit moment.”

F-kes meerijden

Een van die nieuwe initiatieven betreft een lift/carpool-project in De Kempen. “Vaak zitten mensen alleen in de auto en kunnen ze best iemand oppikken in een volgende kern waar ze toch doorheen rijden. Dat willen we faciliteren. Het platform ‘F’kes meerijden’ gaan we nu opzetten en past bij de streek en binnen de cultuur. Hoewel nog zonder app, valt dit evengoed onder smart mobility, maar met een iets andere insteek.

Dit initiatief vormt slechts een onderdeel uit een samenhangend pakket van maatregelen, wat we binnen De Kempen gaan uitrollen ter stimulering van smart mobility in landelijk gebied. Het vormt een onderdeel van de benadering van mobiliteitsknooppunten. Dit totale pakket van maatregelen bestaat onder meer uit pilots die passen bij de doelgroep, die realistisch zijn en binnen de huidige kaders van de deelnemende gemeenten uitgevoerd kunnen worden. We gaan ons de komende tijd bezighouden met de realisatie en monitoring van de pilots.”

 
Auteur: Karin Broer