Open, vriendelijk ingerichte straten waar alleen het verkeer komt dat er écht moet zijn. Dat kan met slimme verkeersfilters, oftewel ‘intelligente toegang’. Door middel van slimme camera’s, gekoppeld aan verkeersmanagement en handhaving, kan een gemeente of wegbeheerder bijvoorbeeld milieu- en zero-emissiezones, autoluwe gebieden en meer realiseren. Het succes van deze filters ligt in een combinatie van geavanceerde technologie, doordacht beleid en een sterke organisatorische basis.

Meer weten? Lees de whitepaper over intelligente toegang, aangeboden door Royal HaskoningDHV

Slimme verkeersfilters maken gebruik van kentekencamera’s (ANPR) om verkeer selectief toe te laten, in combinatie met geautomatiseerde handhaving en beweegbare barrières. Alleen voertuigen die aan vooraf bepaalde eisen voldoen en een vergunning hebben krijgen toegang. Dit systeem kan worden toegepast in een breed scala aan situaties, zoals:

• Het weren van gemotoriseerd verkeer in voetgangersgebieden.
• Het stimuleren van zero-emissievoertuigen door privileges te bieden.
• Het beschermen van kwetsbare infrastructuur, zoals bruggen en wegen langs grachten of kademuren
• Het reguleren van verkeersstromen door tijdsvensters en het verplicht stellen van  reserveringen voor een parkeerplaats of laad- en losplaats voor vrachtwagens.

Gemeenten zoals Utrecht en Amsterdam lopen hierin voorop en tonen aan hoe slimme verkeersfilters effectief kunnen bijdragen aan een schonere en veiligere stad.

Voordelen

Verkeersfilters zorgen voor een betere leefbaarheid door verkeer te verminderen en selectief toe te laten. Dat heeft aantoonbaar positief effect op de luchtkwaliteit, vermindert verkeersdrukte en geluidsoverlast, kan helpen bij het terugdringen van het aantal verkeersongevallen en het beschermen van bijvoorbeeld historische infrastructuur en gebouwen beschermen. Denk daarbij aan de iconische Utrechtse werfkelders, waar zwaar (vracht)verkeer geweerd wordt. Nog een bijkomend voordeel is het geboden inzicht in verkeersstromen, wat door een gemeente weer kan worden gebruikt om beleid te optimaliseren.

In Utrecht wordt intelligente toegang niet alleen toegepast om de milieuzones te handhaven. Negentien slimme camera’s worden ook ingezet om te zware vrachtwagens die zonder ontheffing de binnenstad inrijden automatisch te beboeten, te handhaven op brom- en snorfietsers op de rijbaan, doorgaand autoverkeer op de Catharijnesingel te weren, en Vredenburg autoluw te maken.

Voorbereiding

De techniek biedt veel voordelen, zeker als de opdrachtgevende partij zich goed voorbereidt. Zo moeten toegangscriteria juridisch waterdicht zijn en moet een projectleider rekening houden met de praktische uitvoerbaarheid. Uitzonderingslijsten moeten kloppen én up-to-date zijn en blijven, infrastructuur hardware en software moeten goed beheerd worden en er moet consistent toegangsbeleid zijn. Vergeleken met infrastructurele verkeersmaatregelen verschuift de financiele focus, van de relatief lage investeringskosten naar de stevige beheers- en handhavingskosten.

Succes dankzij beleid én samenwerking

Een succesvolle implementatie van slimme verkeersfilters vereist een goede samenwerking tussen verschillende partijen, zoals verkeersmanagement, vergunningverlening en technische diensten. Ketenregie is daarbij van belang – alle betrokken afdelingen en (markt)partijen moeten samenwerken en ‘elkaars taal leren spreken’. Dat hoeft niet tot op detailniveau, maar het is wel handig als de beleidsambtenaar op hoofdlijnen snapt wat de software-engineer bedoelt, en andersom. Intelligente toegang is niet moeilijk of complex, maar wel veelzijdig.

Heldere communicatie en eenduidig beleid richting burgers en ondernemers is ook cruciaal, om bezwaren te minimaliseren en voldoende draagvlak te creëren. Zowel binnen de gemeente als binnen het Openbaar Ministerie (OM) die de boetes moet incasseren.

Toekomstige ontwikkelingen

Er kan nog meer: in de te toekomst kunnen verkeersfilters worden gekoppeld aan parkeerrechten en worden ingezet om logistieke stromen efficiënter te maken. Gemeenten zoals 's-Hertogenbosch en Utrecht experimenteren al met logistieke dashboards om realtime inzicht te krijgen in verkeersstromen en overtredingen. Dit inzicht leidt tot het bijstellen of aanscherpen van de maatregelen of toegangsbeleid.

Krachtig instrument

Slimme verkeersfilters zijn een krachtig instrument voor gemeenten om verkeer te reguleren en de stad leefbaarder te maken. Door een combinatie van slimme technologie, doordacht beleid en optimale samenwerking kunnen steden effectiever inspelen op de uitdagingen van groeiende vraag naar mobiliteit en verduurzaming. Zo kunnen verkeersfilters een belangrijke rol spelen in het toekomstbestendig, leefbaar en veiliger maken van onze groeiende steden.

Ook aan de slag met intelligente toegang? Lees de whitepaper aangeboden door Royal HaskoningDHV.