S-Bahn gaat aan Nederland voorbij

Jaarlijks gaat er wel weer een nieuw S-Bahn-systeem in bedrijf, beurtelings in Duitsland, Oostenrijk of Zwitserland. In de Benelux start Brussel met een Belgische variant. In Nederland staat een voorstadtrein niet ter discussie.

Wat kenmerkt een S-bahn? In Duitsland rijden S-Bahntreinen om de 20 minuten, in Zwitserland elke 30 minuten. De commerciële snelheid schommelt rond 50 km/uur, sneller dan bus en tram, trager dan hoofdspoortreinen. Bij S-Bahnen horen veel stations, op korte onderlinge afstanden. De treinen accelereren en remmen snel. De meeste S-Bahnroutes zijn korter dan 30 km. Bij alle S-Bahnen is strikte scheiding van overig verkeer. Als regel penetreren de lijnen diep in het hart van het stadsgebied, in veel gevallen via tunneltrajecten. In veel steden bestaan regionale S-Bahnen naast stedelijke metro- en tramlijnen. Berlijn, de bakermat, spant de kroon met 15 S-Bahnlijnen en een totale lengte van 500 km. In deze stad werd het concept 80 jaar geleden bedacht, mede ter voorbereiding op de Olympische Spelen van 1936. Intussen functioneren er S-Bahnen in 14 Duitse agglomeraties. In Oostenrijk is het zesde S-Bahnnet in voorbereiding, terwijl Zwitserland volgend jaar het twaalfde S-Bahnsysteem oplevert. Ter vergelijking: Zwitserland heeft een even grote oppervlakte als Nederland en half zoveel inwoners, maar met 8000 treinkilometers per jaar legt de gemiddelde Zwitser een dubbele afstand af ten opzichte van de gemiddelde Nederlander. Kampioen onder de Zwitserse S-bahnen is die van Zürich met 28 lijnen en een gezamenlijke lengte van 380 km en 171 stations. Dagelijks worden 355.000 passagiers vervoerd. Onder het Hauptbahnhof is een ondergronds S-Bahnhof met acht sporen aangelegd.

In de Benelux is Brussel de eerste stad met een eigen S-Bahn; in de Vlaamse vertaling GEN, Gewestelijk Expres Netwerk. In 2019 moet dit netwerk voltooid zijn. Het omvat het 4-sporig maken van bestaande raillijnen waar GEN ruim baan krijgt, naast de rails van de Belgische staatsspoorwegen. In Nederland komt de S-Bahndiscussie vooralsnog niet van de grond.

 
Auteur: Margriet Verhoog