Rekengrens stikstofuitstoot blijft gehandhaafd

De Raad van State heeft in het voordeel van de overheid uitspraak gedaan in de zaak over de verlenging van de A15 bij Nijmegen. Bij het berekenen van de stikstofdepositie van bouwprojecten hoeft de neerslag buiten de rekengrens van 25 kilometer niet worden meegerekend. Voor de bouw een meevaller, want een negatieve beoordeling van de rekengrens had grote gevolgen kunnen hebben.

De uitspraak van de Raad van State, in mei 2019, waarbij het Programma Aanpak Stikstof van tafel werd geveegd en toekomstige verbeteringen in stikstofuitstoot niet meer gebruikt mogen worden in vergunningverlening, heeft sindsdien al grote gevolgen voor de landbouw, maar ook voor bouwprojecten, weg- water en woningbouw. Daar kwam in november 2022 het schrappen van de bouwvrijstelling bovenop: de stikstofuitstoot die vrijkomt tijdens bouwprojecten mag niet langer buiten beschouwing blijven.

Rekengrens tot 25 kilometer aanvaardbaar

Op 5 april 2022 deed de Raad van State uitspraak in de zaak over de verlening van de A15 bij Nijmegen. De Raad van State vind 'berekenen stik­stof tot grens van 25 ki­lo­me­ter aan­vaard­baar'. Voor het berekenen van de stikstofdepositie van een bouwproject werd eerder een 'rekengrens' van 5 kilometer gebruikt - de uitstoot binnen een straal van deze grens vanaf het project werd becijferd. In 2021 is deze grens door het kabinet al opgehoogd naar 25 kilometer, na een uitspraak van de Raad van State. Concreet houdt dit in dat de stikstofdepositie binnen een straal van 25 kilometer van een project meetelt, daarbuiten niet. Hiervoor worden twee verschillende rekenmodellen gebruikt: één model voor het gebied voor de straal van 5 kilometer rondom een project, en een ander model voor het gebied binnen een straal van 25 kilometer. Een deel van de argumentatie van de bezwaarmakers was gestoeld op kritiek op het tweede model, dat de uitstoot zou onderschatten. De Raad van State stelt echter dat de bezwaren tegen dit model al voldoende weerlegd zijn.

Verantwoordelijkheid bij Rijksoverheid

De stikstofneerslag vanuit een individueel project is tot op 25 kilometer nog te berekenen. Daarbuiten is, aldus de Raad van State, niet goed meer te berekenen vanaf welk bedrijf of project de uitstoot komt. Dat wil overigens niet zeggen dat de Rijksoverheid niet meer verantwoordelijk zou zijn voor die neerslag. Dat de uitstoot niet meer goed terug te rekenen valt tot een project, maakt de uitstoot immers niet minder schadelijk. Daarmee wordt het de verantwoordelijkheid van de overheid, die maatregelen moet (blijven) nemen om kwetsbare natuur in met name Natura-2000 te beschermen. De Raad van State geeft aan twijfels te hebben bij de effectiviteit van die maatregelen, maar beperkt zich in deze uitspraak tot de beoordeling van een specifiek project. 

Meer lezen?

Stikstof maakt meer kapot dan je lief is; de PAS uitspraak
De impact van mobiliteitsbeleid op stikstofdepositie