Qbuzz: spaak in het wiel van ov-supertrio?

De victorie moet beginnen in Zuidoost-Friesland en het gebied aan de oost-, zuid- en westkant van Rotterdam. Daar presenteert vanaf 14 december Qbuzz zich als nieuw ‘openbaarvervoermerk’, naast gevestigde namen als Connexxion, Veolia en Arriva. De nieuwkomer wil zich binnen enkele jaren een sterke positie verwerven in het stads- en streekvervoer.

Qbuzz verwierf begin deze zomer binnen één week twee concessies. In beide gevallen was het bedrijf de enige inschrijver. Andere vervoerders waagden zich niet aan beide regio's. Onzekerheid over stijgende brandstofprijzen, de OV-chipkaart en de nieuwe cao voor buschauffeurs waren de belangrijkste argumenten. Voor het ‘Rotterdamse’ gold bovendien de korte duur van de concessie, slechts drie jaar. Strategisch lijkt de concessie in Zuidoost-Friesland voor Qbuzz belangrijk. In deze regio, met als hoofdplaatsen Heerenveen, Drachten en Oosterwolde, krijgt Qbuzz van de provincie acht jaar de tijd om zich te bewijzen. Hier zet het bedrijf vanaf medio december 51 airconditioned bussen (waarvan zeven op aard- of biogas) in met tft-schermen voor actuele reisinformatie, óók over de aansluitingen op NS-treinen. Actuele reisinformatie wordt eveneens geboden op 12 knooppunten in de regio. Voor het vervoer verwerft Qbuzz een jaarlijkse exploitatiebijdrage van de provincie van 8,1 miljoen euro met een mogelijke bonus van 4 ton.

Ambities
Achter Qbuzz staan twee ex-managers van marktleider Connexxion. Dat zijn Rob van Holten, voormalig vice-voorzitter van de raad van bestuur, en Leon Struijk, voorheen commercieel directeur. Het duo heeft 51 procent van de aandelen van Qbuzz in handen. De resterende 49 procent behoort aan NS. De achtergrond en staat van dienst van Van Holten en Struijk boezemt Fries' gedeputeerde Piet Adema vertrouwen in. 'De inschrijving van Qbuzz is zeer nauwkeurig getoetst en voldoet aan alle eisen van het bestek', zegt hij. Tevreden is hij ook omdat het nieuwe busbedrijf na het eerste jaar 22 procent meer ritten gaat rijden dan de provincie eiste. Het dagelijks bestuur van de Stadsregio Rotterdam heeft er eveneens vertrouwen in dat Qbuzz goed kwalitatief streekvervoer gaat leveren. De vergunningverlener stelt vast dat de nieuwkomer meer busritten gaat verzorgen met nieuw, rolstoeltoegankelijk en emissie-arm materieel. Het huidige 'supertrio' in het stads- en streekvervoer (Connexxion, Veolia en Arriva) richtte dit voorjaar de branchevereniging Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN) op. Formeel koestert FMN hooggestemde, maatschappelijke ambities om het openbaar vervoer in bussen en op regionale treinlijnen te bevorderen. De drie (bij de federatie heeft zich intussen ook Syntus aangesloten) vrezen oneerlijke concurrentie. Zij zien NS als officieel staatsbedrijf dat via 'dochter Qbuzz' vanuit een 'gesloten thuismarkt' een voet tussen de deur van het stads- en streekvervoer probeert te krijgen. Qbuzz zelf ziet NS als een officieel geprivatiseerd bedrijf dat gerechtigd is in andere (vervoers)bedrijven te investeren.
Bijzonder in het 'Friese' is dat de nieuwkomer streekvervoer gaat verzorgen in het gebied waar de huidige concessiehouder Arriva een hoofdkantoor heeft, namelijk in Heerenveen. Vanaf december dit jaar heeft Arriva op het Friese vasteland in het geheel geen bussen meer rijden. Alleen op Schiermonnikoog is dat in deze provincie dan nog het geval.