Puntensysteem voor mobiliteitsmanagement

Punten bij elkaar sprokkelen om aan milieueisen te voldoen. Op die nieuwe leest wordt mobiliteitsmanagement vanaf volgend jaar geschoeid. Het nieuwe systeem moet korte metten maken met de vrijblijvendheid waarmee bedrijven sinds de jaren ‘80 al dan niet actief waren om onder werknemers autokilometers te sparen.

'De Wet Milieubeheer gaf gemeenten tot nu toe wel de mogelijkheid om dwingend op te treden, maar in de praktijk was het voor bedrijven en handhavers een zwevend geheel. Alleen in Amsterdam werd er serieus werk van gemaakt', vertelt Marco Martens van research- en consultingbureau Ecorys uit die stad. Samen met BMD-Advies werd voor een nieuwe opzet uit een ander vaatje getapt. 'De nevel van het oude systeem is opgetrokken', vindt Martens. 'Bedrijven kunnen zelf uit een scala van erkende maatregelen kiezen en daarmee punten scoren. Men is vrij in de keuze. Maar wel moeten bepaalde niveaus worden gehaald.'
Maatregelen als thuiswerken, douches voor fietsers, ov- en stallingsvergoedingen, carpooling en wat dies meer zij leggen gewicht in de schaal. Evenals een cursus om automobilisten 'het nieuwe rijden' eigen te maken. Het nieuwe model wordt nog getoetst in praktijksituaties in de provincies Gelderland en Noord-Holland. Maatregelen plus puntensysteem worden onderdeel van de Amvb 'nieuwe activiteiten' van de Wet Milieubeheer. De opdracht voor het nieuwe systeem komt van Verkeer en Waterstaat, maar uiteindelijk 'tekent' VROM ervoor.
Volgens Martens is het draagvlak nu groter. Bedrijven hebben de vrije hand mits ze voldoende punten bijeensprokkelen. Aard en locatie van de bedrijvigheid spelen vooralsnog geen rol. Eerder getroffen maatregelen mogen in aftrek worden genomen. Wel wordt gedifferentieerd naar bedrijfsgrootte.
‘Vanaf volgend jaar zal de potentiële milieuwinst door kilometerreductie eerder en makkelijker geoogst kunnen worden’, aldus Martens. ‘Landsbreed zou een kilometerbesparing van 5 à 10 procent denkbaar zijn.’ Of het puntensysteem straks ook zo 'landsbreed' wordt ingevoerd is nog de vraag. Volgens Martens kiest VROM daar wel voor maar zou Verkeer en Waterstaat geneigd zijn het systeem eerst en vooral in stadsregio's te laten gelden waar de milieudruk het hoogst is.
In eerste aanleg richt de nieuwe maatregel zich op woon-werkverkeer en het eigen zakelijk verkeer. Later kunnen nog goederenverkeer en bezoekersverkeer aan bod komen.
Al met al: met mobiliteitsmanagement moet het eindelijk menens worden. Niet alleen omdat het puntensysteem duidelijk maakt wat bedrijven te doen hebben, maar ook omdat eerder dit jaar heldere definities werden vastgesteld voor allerlei deelbegrippen als locatiebereikbaarheid. 'Eind jaren '90 is mobiliteitsmanagement zo zeer gedecentraliseerd dat iedereen aan die deelbegrippen een eigen invulling kon geven. Waar Overijssel linksaf ging, ging Utrecht bij wijze van spreken rechtsaf', zegt Willem Otto Hazelhorst van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van Rijkswaterstaat. Samen met Friso Metz van het Kennisplatform Verkeer en Vervoer ontwikkelde hij kortgeleden een eenduidige 'grammatica' voor mobiliteitsmanagement. Daarmee moet mobiliteitsmanagement ook in regelgeving en handhaving nu eindelijk handen en voeten krijgen.